Duizendpotigen
| Duizendpotigen | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Harpaphe haydeniana |
||||||
| Taxonomische indeling | ||||||
|
||||||
| Classes | ||||||
|
Chilopoda - Duizendpoten |
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
Onder de duizendpotigen vinden we vier onderverdelingen, de gekende duizendpoten, de miljoenpoten, de pauropoda en de symphila. Deze zijn zodanig verschillend dat het samenvoegen tot één klasse iets kunstmatigs heeft, maar uit het oogpunt van overzichtelijkheid wordt dit gewoonlijk toch gedaan.
De duizendpotigen zijn landbewonende roofdieren die in lengte variëren van 0,5 tot 30 cm. Ze gaan meestal 's nachts op rooftocht, en ze leven vooral van insecten, wormen en zelfs kleine schaaldieren en ook plantenresten (miljoenpoot).
[bewerk] Bouw
Het lichaam bestaat uit een kop en een romp. De kop draagt één paar antennes, één paar bovenkaken (mandibels) en één, soms twee paar onderkaken (maxillen). De romp bestaat uit vele segmenten, die min of meer gelijk van vorm zijn en gewoonlijk één paar poten dragen.
Alle duizendpootachtigen zijn landdieren en in verband hiermee geschiedt de ademhaling door tracheeënstelsel. Het aan de rugzijde gelegen hart is langgerekt van vorm. Het bloed verlaat het hart via slagaders en komt terug via de in de hartwand gelegen ostia (spleetvormige openingen). Het zenuwstelsel ligt aan de buikzijde en heeft de vorm van een touwladder, met in elk segment een paar zenuwknopen.
[bewerk] Voorplanting
De duizendpotigen leggen eieren in de grond. De jongen hebben bij de geboorte maar 7 paar poten en krijgen pas tijdens hun ontwikkeling het volledige aantal poten; meestal komt er per vervelling een segment met een paar poten bij.
[bewerk] Eigenaardigheden
Vaak vraagt men zich af hoe al die poten van een duizendpoot zich bewegen en waarom zo`n dier nooit struikelt. Bij de meeste duizendpoten bewegen de poten zich ritmisch in golven die elkaar afwisselen aan beide zijden van het lichaam. Op een gegeven moment zijn over een bepaald gedeelte van het lichaam de poten aan de ene kant dicht bij elkaar en aan de andere kant staan die poten juist ver uit elkaar.
De lange, wormachtige Geohilomorpha bewegen zich echter op een andere wijze. Elke poot beweegt zich onafhankelijk van de andere. De beweging van deze duizendpoten is meer gravend dan lopend en de verplaatsing van de poten dient om het lichaam als het ware voort te duwen.
