Stonoge

From Wikipedia

Template:Chembox header \|Stonoge
Template:Chembox header \|
Template:Chembox header \| Naučna klasifikacija
carstvo (Regnum)	životinje (Animalia)
tip (Phylum)	zglavkari (Arthropoda)
podtip (Subphylum)	uniramije (Crustacea)
klasa (Classis)	stonoge (Myriapoda)
potklase (subclassis)	diplopode (Diplopoda)
	hilopode (Chilopoda)
	pauropode (Pauropoda)
	simfile (Symphyla)
Template:Chembox header\| Myriapoda

Stonoge (Myriapoda) su zglavkari koji se zajedno sa insektima svrstavaju u podtip uniramija. Pripadaju im suvozemne vrste sa izraženom homonomnom segmentacijom i sa jednim ili dva para nogu na svakom trupnom segmentu.

[edit] Spoljašnja anatomija

Telo je pokriveno hitinskom kutikulom koja je ponekad prožeta krečom i podeljeno jena dva regiona:

1. glaveni, na kome se nalazi :

par antena

par mandibula

dva para maksila

grupe prostih očiju - ocela;

2. trupni, izgrađen od većeg broja segmenta ( od 10 do 173) na kojima se nalaze po jedan ili dva para ekstremiteta (po tome su dobili ime).

[edit] Unutrašnja anatomija

Stonoge dišu preko traheja čiji su otvori (stigme) raspoređeni duž bočnih strana tela. Krvni sistem je otvorenog tipa sa srcem smeštenim na leđnoj strani i sa po parom ostija u svakom segmentu. Izlučivanje se obavlja Malpigijevim cevčicama. Crevo je u obliku prave cevi čije su prednje i zadnje crevo obloženi kutikulom i imaju ektodermalno poreklo, dok je srednje crevo endodermalnog porekla. Nervni sistem je lestvičast, u svakom segmentu se nalazi po par ganglija, a u glavenom regionu su glavene ganglije i okoloždrelne komisure.

[edit] Literatura

Dogelj, V,A: Zoologija beskičmenjaka, Naučna knjiga, beograd, 1971.
Krunić, M: Zoologija invertebrata 1, Naučna knjiga, Beograd, 1977.
Krunić, M: Zoologija invertebrata 2, Naučna knjiga, Beograd
Mariček, magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
Matoničkin, I, Habdija, I, Primc - Habdija, B: Beskralješnjaci - bilogija nižih avertebrata, Školska knjiga, Zagreb, 1998.
Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
Petrov, I: Sakupljanje, preparovanje i čuvanje insekata u zbirkama, Biološki fakultet, Beograd, 2000.
Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.