Diskjockey
Een diskjockey is van oorsprong de persoon die de platen op de draaitafel of platendraaier legt. Tegenwoordig wordt de afkorting dj of deejay (als in het Engels uitgesproken) meer gebruikt.
Er zijn diskjockeys op de radio en in discotheken. Sommige organiseren hun eigen shows waarmee ze zelfstandig optreden.
Inhoud |
[bewerk] Radio-dj
Een dj in een radiostudio praat (dus eigenlijk: presenteert) veelal de platen aan elkaar (praatje plaatje). Hiermee geeft hij of zij een radioprogramma een karakter. Doorgaans kondigt de dj een plaat (muziekstuk of nummer van een plaat, cd of computer) aan alvorens deze wordt gedraaid. Het aankondigen behelst het verstrekken van informatie betreffende de te draaien plaat. Elke diskjockey heeft zijn eigen stijl van presenteren en probeert de luisteraar te behagen.
Ook komt het voor dat er (actuele) onderwerpen worden aangesneden alvorens er weer een plaat wordt gedraaid. Dit duurt overigens zelden langer dan enkele minuten. Na het afspelen van de plaat wordt deze eventueel afgekondigd en begint de cyclus opnieuw. Meestal probeert de radio-dj zijn aankondiging of praatje precies af te ronden op het einde van het intro van de plaat.
Er zijn ook radioprogramma's die non-stop muziek uitzenden. Hier is de taak van de dj om de platen achter elkaar te draaien zonder stiltes tussen de platen of aan elkaar te mixen of in elkaar over te laten lopen. Het aan elkaar mixen wordt vooral gedaan bij het dance genre waarbij de ritmepatronen van de te mixen platen worden gesynchroniseerd. Hierbij kan de gehele plaat of een deel ervan gebruikt worden. Bij andere genres dan dance wordt het non-stop draaien van platen en samenstellen van afspeellijsten vaak overgelaten aan een computer die hier beter en goedkoper in is dan een fysieke dj.
In de jaren van de zeezenders (1960-74) moest de diskjockey het gewicht van de naald verhogen bij ruwe zee. Bij zware storm was het zelfs onmogelijk om platen te draaien en moest men noodgedwongen muziekcassettes draaien.
In de loop van de tijd heeft de functie van radio-dj zich veranderd, zodat ze meer radiopresentator of radiocabaretier genoemd kunnen worden, meer bij de commerciele zenders dan bij de publiek omroep. Bij zo'n commerciele zender zijn de volgende punten vaak aan de orde:
- De redactie kiest de muziek uit....
- De muziekkeuze wordt bepaald door de zender en de grootste doelgroep.
- Er wordt op veel zenders meer gesproken en gelachen dan muziek gedraaid
Een van de laatste oorspronkelijke dj's op de Nederlandse Radio is Ferry Maat. Tentijde van Ferry Maat's Soulshow (rond 1980) koos hij zijn eigen platen, draaide hij het liefst zoveel mogelijk muziek en vertelde alleen de noodzakelijke informatie op de oude-praatje-plaatjemanier.
Soms hebben huidige radio-dj's wel enigszins invloed in de muziekkeuze (een aantal platen per uur of een keuze uit een voorgeselecteerde lijst) en bedienen de meeste Nederlandse DJ's ook de geluids-apparatuur. De dj's van Radio Donna kunnen wel als echte presentatoren beschouwd worden: ze doen niets anders dan spreken.
Op podcasts en op kleinere (internet)radiostations wordt de keuze van de muziek nog door de DJ gemaakt. Club-dj's en drive-in shows draaien ook nog steeds platen die ze zelf hebben uitgekozen. Anno 2006 is de dj a la Ferry Maat aan zijn terugkomst bezig.
[bewerk] Bekende Nederlandse radio-dj's
- Ad Bouman
- Ad Roland
- Adam Curry
- Albert-Jan Sluis
- Alex Oosterveen
- Alfred Lagarde (Alfred van der Garde) (overleden)
- André van Duin
- Bas Koeleman
- Bart van Leeuwen (Ton Egas)
- Bert Kranenbarg
- Cees van Zijtveld
- Chiel Montagne (Bert van Rheenen)
- Claudia de Breij
- Dave Donkervoort (Dave Rouw)
- Dennis Koeleman
- Dolf Jansen
- Domien Verschuuren
- Eddy Becker
- Edwin Evers
- Elly van Amstel
- Erik de Zwart
- Felix Meurders
- Ferry Maat
- Frans Nienhuys (overleden)
- Frits Spits (Frits Ritmeester)
- Gerard de Vries
- Gerard Ekdom
- Giel Beelen
- Hans Mondt (overleden)
- Hendrik van Nellesteijn
- Henk Westbroek
- Herman Emmink
- Herman Stok
- Ivo van Breukelen
- Jack Spijkerman
- Jan van Veen
- Jeanne Kooijmans
- Jeroen Kijk in de Vegte
- Jeroen van Inkel (Jeroen Donderwinkel)
- Joey Hereman
- Joost den Draayer (Willem van Kooten)
- Jos van Heerden
- Jurjen Gofers
- Krijn Torringa (overleden)
- Leo van der Goot
- Lex Harding (Lodewijk den Hengst)
- Look Boden
- Marc de Hond
- Marisa Heutink
- Martijn Zuurveen
- Michiel Veenstra
- Patrick Kicken
- Pete Felleman (overleden)
- Peter Holland (Klaas van Onselen)
- Peter Koelewijn
- Peter Teekamp (Peter Teekamp-Goud)
- Peter van Bruggen
- Rick van Velthuysen
- Rinse Blanksma
- Rob Out (overleden)
- Rob Stenders (Rob Zieltjens)
- Robbie Dale
- Robert Jensen (Robert Kjaerby Jensen)
- Roeland van Zeijst (Razende Roeland)
- Ron Brandsteder
- Ruud de Wild
- Sjors Fröhlich
- Stan Haag (overleden)
- Stefan de Groot
- Thimon Schellevis
- Thorvald de Geus
- Timur Perlin
- Tineke de Nooij
- Tom Collins (Ton Droog)
- Tom Mulder (Klaas Vaak)
- Tony Berk
- Tosca Hoogduin (overleden)
- Wessel van Diepen
- Will Luikinga
- Willem van Beusekom (overleden)
- Wim Rigter (Wim Boerrigter) (overleden)
[bewerk] Bekende Vlaamse radio-dj's
- Bert Bennett
- Peter Verhoeven
- Bjorn van Zundert (Cj Bjorno)
- Bjorn Verhoeven
- Christophe Lambrecht
- Davy De Bruyn
- Eric De Meyer (Cj Eric)
- Evert Venema
- Guy de Pré
- Jan Hautekiet
- Jeroen Gorus
- Joop Verhoof (overleden)
- Kim De Brie
- Leen Demarré
- Lieve De Maeyer
- Lutgart Simoens (De Engel van Vlaanderen)
- Mike Vendrengh
- Peter van Dam (Peter Nyndens)
- Peter van de Veire
- Steve Hillen (Cj Steve)
- Steven Vandeputte
- Tim Davis
- Tim Schippers
- Tomas de Soete
- Ton Schipper
[bewerk] Dj-optreden
De dj in een rechtstreekse situatie, is meestal iemand die platen, meestal van het dance genre, aan elkaar mixt. In tegenstelling tot de radio-dj die de platen via de computer ten gehore brengt, mixt de live-dj met vinyl platen. Door de ontwikkeling van pitch-control bij cd-spelers neemt het gebruik van cd's echter ook toe.
In de jaren 70 treedt de dj voor het eerst naar voren als een artiest, die door zijn platenkeuze en mixtechniek iets nieuws maakt met bestaande platen. In New Yorkse dancings mixen disco dj's voor het eerst platen aan mekaar in plaats waarbij ze het einde van één plaat laten overlopen in het begin van de volgende. Zo ontstaan de mixtechnieken die vandaag standaard zijn voor elke live dj.
Eveneens in New York in de jaren 70 ontstaat hiphop doordat dj's als Kool Herc met stukken uit funk platen nieuwe nummers mixen. Dj Grandmaster Flash ontwikkeld de eerste scratch technieken, die standaard worden voor elke hiphop-dj.
Heel belangrijk hierbij is de keuze van de platen en de stijl van het mixen. Elke dj heeft zijn eigen stijl en wordt vaak vanwege zijn of haar stijl gekozen voor feesten, evenementen, festivals en uitgaansgelegenheden.
Sinds de opkomst van de house eind jaren tachtig van de vorige eeuw is het fenomeen dj nog populairder geworden. In het dance genre zijn degenen die de platen live ten gehore brengen meestal beroemder dan de artiesten die de muziek maken. Tegenwoordig profileren beroemde dj's zich ook regelmatig als makers van muziek. Meestal brengen ze platen uit op eigen naam terwijl deze in werkelijkheid door onbekende artiesten worden gemaakt. Veel beroemde dj's hebben ook eigen platenlabels.
[bewerk] Internationaal bekende live-dj's
- 2 Many DJs
- A-lusion
- Armin van Buuren
- Bob Sinclar
- Carl Cox
- Carl Craig
- Charly Lownoise & Mental Theo
- Chris Liebling
- Claude Young
- Cosmic gate
- Dana
- Darkraver
- Dave Clarke
- Deepack
- Derrick Carter
- Derrick May
- Dimitri from Paris
- DJ Buzz Fuzz
- DJ Ghost
- DJ Jean
- DJ Massiv
- DJ Rush
- Erick Morillo
- Fabio
- Fatboy Slim
- Felix da Housecat
- Ferry Corsten
- G-Spott
- Grooverider
- Hell
- Jan Liefhebber
- Jeff Mills
- John Digweed
- Juan Atkins
- Kasparov
- Ken Ishii
- Kevin Saunderson
- Korsakoff
- Laurent Garnier
- Lemon-8
- LeRon & Yves Eaux
- Luke Slater
- M.I.K.E (Push)
- Marcel Woods
- Marco V
- Mark Norman
- Martijn ten Velden
- Mauro Picotto
- Miss Djax
- Noize Suppressor
- Oscar Mulero
- Paul Elstak
- Paul Hardcastle
- Paul Oakenfold
- Paul van Dyk
- Pounding Grooves
- Richie Hawtin
- Sander Kleinenberg
- Sasha
- Showtek
- Sneak
- Speedy J
- Stacey Pullen
- Surgeon
- Sven Väth
- Tatanka
- Technoboy
- Tiësto
- The Prophet
- Yoji Biomehanika
- Yves Eaux
