Cornelis Johannes Kieviet

Cornelis Johannes Kieviet (Hoofddorp, 3 maart 1858 – Wassenaar, 12 augustus 1931) was een Nederlandse onderwijzer en schrijver van jeugdboeken. Publicerend onder de naam C. Joh. Kieviet was hij de schepper van de beroemde romanfiguur Dik Trom.

Schrijver Joh. Kieviet

Kieviet schreef zo'n vijftig boeken. Zijn eerste boek ("De Twee Neven") verscheen in 1890 bij Kluitman in Alkmaar. Het eerste Dik Trom-boek, "Uit het leven van Dik Trom", verscheen een jaar later. Wegens het ondeugende karakter van hoofdpersoon Dik Trom kostte het Kieviet moeite een uitgever te vinden. Pas na acht jaar was het uitverkocht. Aan de tweede druk werden tekeningen van Johan Braakensiek toegevoegd, en nu liep de verkoop veel beter. Hoofddorp (het eerdere Kruisdorp) is duidelijk te herkennen als plaats van handeling in de Dik Trom-boeken. De meeste personages (zo niet allen) zijn gebaseerd op de feitelijke dorpelingen van de 1870 - 1880-er jaren.

Maar Kieviet schreef behalve een half dozijn aan zijn held Dik Trom gewijde verhalen nog tal van andere jeugdromans, vaak ook in een samenhangende reeks, zoals "De Club Van Zessen Klaar", het meesterwerk "Wilde Bob", "De Club Op Reis" en "De Club In Valkenburg" (1898-1915). Zijn verhalen liet Kieviet door de oudere kinderen van zijn klas voorlezen aan de jongeren; aan hun reacties las hij af of wendingen succesvol zouden zijn. Minder geslaagd waren twee detectiveromans voor volwassenen, die hij in zijn nadagen schreef.

Van alle auteurs in de gouden periode van de Nederlandse jeugdliteratuur, ca. 1880-1940, was Kieviet wel de meest getalenteerde. Zijn boeken, die vaak een episode uit de geschiedenis tot onderwerp hadden, zijn origineel, sterk van compositie en soms voorzien van een dosis aanstekelijke humor.

[bewerk] Bibliografie

De twee neven (1890)
Frans van Dorentil (1891)
Uit het leven van Dik Trom (1891)
Fulco de minstreel (1892)
In woelige dagen (1894)
Nog niet te laat! (1894)
Het badreisje van Cor Slung (1895)
De jonge musicus (1896)
Het slot op den Hoef (1897)
Jaepie-Jaepie (1897)
De Club "Van zessen klaar" (1898)
Uit de riddertijd (1900)
Wilde Bob (1900)
Frits Wardland (1901)
Slaet opten trommele! (1901)
Ab en z'n vrienden (1903)
De Club op reis (1903)
Jongens van Oudt Holland (1904)
Okke Tannema (1904)
De hut in het bosch (1905)
De Kennemer vrijbuiter (1905)
Onder verschillende meesters (1905)
De twee broeders (1906)
De zoon van Dik Trom (1907)
In "Den Otter" (1908)
Het vroolijke trio (1909)
Kleine Olle en zijn ekster (1909)
Vroolijke vertellingen (1909)
Pension Zonneduin (1910)
Een Corsicaansche jongen (1912)
Toen Dik Trom een jongen was (1912)
De Duinheks (1913)
Gouden daden (1914)
Uit het notulenboek van Dorus (1915; 2de druk o.d.t. De Club in Valkenburg [1920])
Het geheim van den Canadees (1917)
De geheimzinnige koepel (1918)
Een dozijn Hollandsche jongens (1919)
Dik Trom en zijn dorpsgenoten (1920)
Het tweede boek van Dik Trom en zijn dorpsgenoten (1923)
De "Woelwater" (1924)
Het huisgezin van Dr. Forting (1924)
De zeerover van Oostzaan (1927)
Pim en Kim (1927)
Haar chauffeur (1928)
Het kamp in 't spookbos (1929)
De moord bij den hertenkamp (1930)
Avonturen van Dik Trom (1931)

De rolprentjes, de doosjesboekjes (dierenverhaaltjes in miniboekjes), de plaatjesalbums en de vrije bewerkingen van klassieken (Gullivers Reizen, Tijl Uilenspiegel) zijn buiten beschouwing gelaten. "Haar chauffeur" en "De moord bij den hertenkamp" zijn detectiveromans voor volwassenen.

Lit.: Henk van Gelder: 't Is een bijzonder kind, dat is ie. Kinderboekenschrijvers van toen. Bussum / Antwerpen, 1980.