Charles Villiers Stanford
Sir Charles Villiers Stanford (30 september 1852 – 29 maart 1924) was een in Dublin, Ierland geboren en opgegroeide Engelse componist.
Hij werd op grond van zijn muzikaal talent toegelaten tot de Universiteit van Cambridge op zijn 18e waar hij zich al spoedig een grote reputatie verwierf en tot organist van Trinity College werd benoemd nog voor zijn kandidaatsexamen. Later studeerde hij in Duitsland compositie bij Carl Reinecke in Leipzig en bij Friedrich Kiel in Berlijn. Hij componeerde in vrijwel iedere muzikale vorm en heeft onder meer zeven symfonieën, tien opera's, vijftien concerten, stukken voor piano, orgel en kamermuziek; en meer dan dertig grote koorwerken geschreven.
Zijn werk leeft echter vooral voort in zijn kerkmuziek. Hij is een van de meest gespeelde componisten in de Anglicaanse Kerk, naast zijn vriend en opvolger Charles Wood.
Belangrijke studenten van hem zijn onder andere Ralph Vaughan Williams en Gustav Holst.
[bewerk] Lijst van composities
Oratoria en Cantates
- The Resurrection, op. 5 (naar Klopstock), voor tenor, koor, orgel en orkest;
- The golden Legend (naar Longfellow), voor solisten, koor en orkest, 1875;
- God is our Hope and Strenght, op. 8 (uit Psalm 46), voor 4 solisten, koor en orkest, 1877;
- Elegiac Ode, op. 21 (Whitman), voor solisten, koor en orkest, 1884;
- The three Holy Children, op. 22 voor solisten, koor en orkest, 1885;
- The Revenge: A Ballad of the Fleet, op. 24 (tekst van Tennyson), voor koor en orkest, 1886;
- Carmen saeculare, op. 26 (ode naar Tennyson), voor sopraan, koor en orkest, 1887;
- O praise the Lord of Heaven, op. 27 (uit Psalm 150), voor sopraan, koor en orkest, 1887;
- The voyage of Maeldune, op. 34 (ballade naar Tennyson), voor solisten, koor en orkest, 1889;
- Eden, op. 40, voor 6 solisten, koor en orkest, 1891;
- The Battle of the Baltic, op. 41 (ballade, tekst van T. Campbell), voor koor en orkest, 1891;
- Mass, op. 46, voor 4 solisten, koor en orkest, 1893;
- The Bard, op. 50 voor bas, koor en orkest, 1895;
- East to West, op. 52 (ode, tekst van Swinburne), voor koor en orkest, 1893;
- Phaudrig Crohoore, op. 62 (ballade, tekst van J. S. le Fanu), voor koor en orkest, 1896;
- Requiem, op. 63, voor solisten, koor en orkest, 1897;
- Te Deum, op. 66, voor solisten, koor en orkest, 1898;
- Our enemies have Fallen, op. 68 (naar Tennyson), voor koor en orkest, 1890;
- Last Post, op. 75, voor koor en orkest, 1900;
- The Lord of Might, op. 83, voor koor en orkest, 1903;
- Songs of the Sea, op. 91, voor bariton, mannenkoor en orkest, 1903;
- Stabat Mater, symfonische cantate, op. 96, voor solisten, koor en orkest, 1907;
- Choric Ode, voor koor en orkest, 1907;
- Ode to Wellington, op. 100 (naar Tennyson), voor sopraan, bariton, koor en orkest, 1908;
- A welcome Song, op. 107, voor koor en orkest, 1908;
- Ode to Discord, voor koor en orkest, 1908;
- Ave atque vale, op. 114, voor koor en orkest, 1909;
- Songs of the Fleet, op. 117 (tekst van Newbolt), voor bariton, koor en orkest, 1910;
- Fairy Day, op. 131 (3 idyllen, tekst van Allingham), voor vrouwenkoor en kamerorkest, 1913;
- Merlin and the Gleam, op. 172 (naar Tennyson), voor bariton, koor en orkest, 1920;
- At the Abbey Gate, op. 177, voor bariton, koor en orkest, 1921
Muziek voor het theater
- Queen Mary, op. 6 (toneelmuziek, naar Tennyson), 1876;
- The Veiled Prophet of Khorassan (opera, naar Moores: Lalla Rookh), 1877;
- Savonarola (opera), 1884;
- The Canterbury Pilgrims (opera), 1884;
- The Eumenides, op. 23 (toneelmuziek naar Aeschylus), 1885;
- Oedipus tyrannus, op. 29 (toneelmuziek naar Sophocles), 1887;
- Becket (toneelmuziek, Tennyson), 1893;
- Lorenza, op. 55, 1894;
- Shamus O'Brein, op.61 (opera, naar Le Fanu), 1896;
- Christopher Patch, op. 69 (The barber of Bath)(opera), 1897;
- Much Ado about nothing, op. 76a (The marriage of a Hero) (opera, naar Shakespeare), 1901;
- Athalia the Hun, op. 102 (toneelmuziek), 1907;
- Drake, op. 130 (toneelmuziek), 1912;
- The Spanish Student (toneelmuziek);
- The Critic, op. 144 (An opera rehearsed)(opera, naar Sheridan), 1916;
- The travelling Companion, op. 146 (opera, naar H.C. Andersen), 1919
Orkestmuziek
- Rondo, voor cello en orkest, 1869;
- Concert Ouverture, 1870;
- Symphony no. 1, 1875;
- Festival Overture, 1877;
- Serenade, op. 18, 1882;
- Symphony no. 2, "Elegiac", 1882;
- Symphony no. 3, op. 28, "Irish", 1887;
- Queen of the Seas, overture, Armada tercentenary, 1888;
- Symphony no. 4, op. 31, 1889;
- Suite, voor viool en orkest, op.32, 1889;
- Symphony no. 5, op. 56, "L'allegro ed il penseroso", 1894;
- Suite of ancient dances, op.58, 1895;
- Pianoconcerto no. 1, op.59, 1896;
- Concert variations on “Down among the dead men”, voor piano en orkest, op. 71, 1898;
- Irish Rhapsody no. 1, op. 78, 1901;
- Clarinet Concerto, op. 80, 1902;
- Irish Rhapsody no. 2, op. 84, 1903;
- Violinconcerto no. 1, op. 74, 1904;
- Four Irish Dances, op. 89, 1903;
- Overture in the style of a Tragedy, op. 90, 1904;
- Symphony no. 6, op. 94, “In memorian G. F. Watts”, 1905;
- Symphony no. 7, op. 124, 1911;
- Pianoconcerto no. 2, op. 126, 1915;
- Irish Rhapsody no. 3, voor cello en orkest, op. 137, 1915;
- Irish Rhapsody no. 4, op. 141, 1914;
- Irish Rhapsody no. 5, op. 147, 1917;
- Sonata no. 2 "Eroica", op. 151, voor orgel en orkest, 1917;
- Ballata and Ballabile, voor cello en orkest, op. 160, 1918;
- Irish Concertino, voor viool, cello en orkest, op. 161, 1918;
- Violinconcerto no. 2, op. 162, 1918;
- A song of Agincourt, op. 168, 1919;
- Pianoconcerto no. 3, op. 171, 1919;
- Variations, voor viool en orkest, op. 180, 1921;
- Irish Rhapsody no. 6, voor viool en orkest, op. 191, 1923
[bewerk] Registraties
Van alle symfonieën zijn igoede opnames verschenen op het Engelse muzieklabel Chandos. De Ierse rapsodieën zijn daaraan gekoppeld. Ook verschenen op dit label twee werken voor piano en orkest en het Stabat Mater. Het Engels muzieklabel Hyperion heeft een uitstekende opname van Stanfords vioolconcert en eerste pianoconcert in de catalogus.
