Debian

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Debian é un sistema operativo libre e baseado en Linux.

Debian, organizada a través do Proxecto Debian, é unha distribución de Software Libre moi usuada e desenvolvida a través da colaboración de voluntarios de todo o mundo. Dende os seus comezos, o sistema Debian GNU/Linux, baséase no Kernel de Linux, con moitas tarefas básicas do sistema operativo realizadas co software do Proxecto GNU.

Debian é conocida polo seu seguimento da filosofía de Unix e do Software Libre e pola abundancia de opcións —a versión actual inclúe sobre quince mil pacotes de software para once arquitecturas de computador. Debian GNU/Linux é a base de moitas outras distribucións como Knoppix, Ubuntu Linux ou a desenrolada pola Asociación Galega de Usuarios de Linux (AGNIX) GNIX.

Debian tamén é moi coñecida polo seu sistema de empaquetamento APT, polas súas estrita política de mantemento da calidade dos seus pacotes e versión e polo seu sistema aberto de desevolvemento e probas. Estas prácticas permiten fáciles instalacións e eliminacións de pacotes de software sen reiniciar o computador.

Debian é financiada por doazón a través da Software in the Public Interest, que patrocina diversos proxectos de software libre.

Índice

1 Historia
2 Datas de publicación de Debian
3 Adaptacións a varios núcleos
4 Desenrolo de versións
5 Organización do proxecto
6 Desenrolador, recrutamento, motivación, e demisión
7 Ciclo de vida dos paquetes de Debian
8 Crítica
9 Ver tamén
- 9.1 Distribucións derivadas de Debian
10 Ligazóns externas

[editar] Historia

Debian foi creada en 1993 por Ian Murdock, un estudante da Purdue University, que escribiu o Debian Manifesto (Manifesto Debian) , para a creación dunha distribución de Linux para ser mantida dunha maneira aberta, no espíritu de Linux e a GNU. Escolleu o nome combinando o nome de pila da que daquela era a súa noiva (actual esposa), «Debra» co seu propio nome «Ian», formando o acrónimo «Debian», pronunciandose tal como se escribe.

O proxecto Debian medrou despazo ao principio e as primeiras versións 0.9x lanzáronse en 1994 e 1995. As primeiras portaxes a outras arquitecturas comenzaron en 1995 e a primeira versión 1.x de Debian foi lanzada en 1996. Tamén en 1996 Bruce Perens reeemplazou a Ian Murdock como líder do proxecto. Como suxestión do desenrolador Ean Schuessler, guiou o proceso de edición do Contrato Social Debian e as Debian Free Software Guidelines, definindo os compromisos fundamentais para o desenvolmento da distribución. Tamén iniciou a creación da organización que a ampara, Software in the Public Interest.

Bruce Perens deixouno en 1998 antes da publicación (release) da primeira Debian baseada en glibc, 2.0. O proxecto procedeu a elexir novos líderes e facer dúas publicacións máis 2.x, cada unha incluindo máis portes e máis pacotes. APT (Ferramenta avanzada de empaquetamento) foi creada durante este tempo e o primeiro porte a un Kernel non-Linux, Debian GNU/Hurd, tambén foi comezado. As primeiras distribucións Linux baseadas na Debian, Corel Linux e Stormix apareceron en 1999. Ainda que non continuaron, esas distribucións foron as primeiras de moitas distribucións baseadas na Debian.

A finais do 2000, o Proxecto fixo grandes cambios para o xestionamento de publicación e arquivamento, reorganizando o proceso de arquivo de software cos novos "bancos de pacotes" (package pools) e creando a pola testing ("problas") coma unha continuación, área relativamente estable para as novas publicacións. En 2001, os desenroladores comezaron a ter un congreso anual chamado Debconf con charlas e talleres para desenroladores e usuarios técnicos.

Olle A Brief History of Debian pra unha historia máis compresiva.

[editar] Datas de publicación de Debian

A última version de Debian chámase stable. No 2005, a última versión estable é a 3.1, coñecida como sarge.

Ademáis, unha version estable recibe pequenas actualizacións (chamadas revisións puntuais) marcadas, por exemplo, 3.0r1.

Lista das datas de publicación das distintas versións de Debian e o seu nome clave:

3.1 – sarge, 6 de xuño 2005
3.0 – woody, 19 de xullo 2002
2.2 – potato, 15 de agosto 2000
2.1 – slink, 9 de marzo 1999
2.0 – hamm, 24 de xullo 1998
1.3 – bo, 2 de xuño 1997
1.2 – rex, 12 de decembro 1996
1.1 – buzz, 17 de xuño 1996

Como consecuencia de que un distribuidor non oficial fixo unha versión denominada "1.0", nunca existiu una versión oficial chamada "1.0". A seguinte versión que sigue á 3.1 ten o nome clave etch i está previsto o seu lanzamento para navidades do 2006.

Os nome claves das edicións de Debian son nomes das personaxes do filme de animación 3D Toy Story.

Ir a http://debian.semistable.com/releases.gif para ver un gráfico coas datas de publicación, actualizacións, e seguridade.

[editar] Adaptacións a varios núcleos

O Proxecto descríbese a si mesmo como a creación do "Sistema Operativo Universal" e está desenvolvendo portes a diversos núcleos de Sistemas Operativos:

Debian GNU/Linux, en Linux; a orixinal, adaptación oficial.
Debian GNU/Hurd, en GNU Hurd.
Debian GNU/NetBSD, no núcleo de NetBSD.
Debian GNU/kFreeBSD, no núcleo de FreeBSD.

Todavía non apareceron versións oficias de portes a núcleos difentes do Linux, así que actualmente Debian é exclusivamente unha distribución GNU/Linux.

[editar] Desenrolo de versións

Os pacotes de software en desenrolo son subidos ás polas chamadas unstable ("inestábel"; tambén coñecida por sid) e a experimental.

Normalmente, os pacotes de software subidos á pola unstable son versións publicadas polo desenrolador orixinal upstream ("cara riba") que xa son por elas mesmas estables, pero con empacamento e outras modificacións especificas da Debian introducidas polos desenroladores Debian que poden ser novas e non testadas. O software que é mesmo inestable ou doutra maneira, non está preparado para a pola unstable, é tipicamente colocado na pola experimental.

Despois de que un pacote de software permaneceu en unstable por unha certa cantidade de tempo, dependendo da urxencia dos cambios na nova versión, ese pacote é automaticamente migrado a outra pola, chamada testing ("probas"); se non hai erros máis serios (release-critical, "críticos se publicados") no pacote son reportados e se os outros pacotes dos que o pacote depende para o funcionamento, son calificados para incluirse en testing polo mesmo criterio.

Debido a qeu as actualizacións para os pacotes de software Debian entre publicacións oficiais non conteñen novas características, as polas testing e unstable son usadas por algúns para os seus pacotes máis novos. Nembargantes, o software en testing e unstable é menos testado; no final, ás veces, as actualizacións incautas poden quebrar seriamente a funcionalidade operativa do software.

[editar] Organización do proxecto

Image:Debian-organigram.png

Diagram of the organisational structure of the Project

O Proxecto Debian é unha organización volutaria con tres documentos fundacionais:

O Contrato Social Debian define un conxunto de principios básicos polos cales se rixen o proxecto e seus desenroladores..

As Directrices de Software Libre Debian definen o criterio de "software libre" e tamén que software é permisible na distribución, tamén referenciado no Contrato Social. Estas directrices foron ademáis adoptadas coma as bases da Definición de Código Aberto.

A Constitución Debian describe a estrutura organizativa para a toma formal de decisións dentro do Proxecto, e enumera os poderes e responsabilidades do Lider do Proxecto Debian, o Secretario do Proxecto Debian, e dos Desenroladores Debian en xeral.

Actualmente, o proxecto inclue varios miles de desenroladores. Cada un deles mantén algunha posición no proxecto, sendo mantemento de pacotes, [[documentación do software], mantemento da infraestrutura do proxecto, seguranza de calidade, ou coordinación nas liberacións. Os mantedores de pacotes teñen xurisdición sobre seus propios pacotes, ainda que incrementalmente co-mantidos. Outras tarefas son usualmente de dominio máis reducido, máis grupos de desenroladores en colaboración.

O proxecto mantén listas de correo e conferencias oficiais para a comunicación e coordinación entre desenroladores. Para cuestión con un único pacote ou dominio, un sistema de seguimento de bug é utilizado tanto por desenroladores coma por usuarios finais. Informalmente, canles de IRC (principalmente na OFTC e nas redes Freenode son usadas pra comunicación entre desenroladore tambén coma por usuarios.

Xuntos, os desenroladores poden tomar decisións xerais comprometidas polo camiño dunha Resolución Xeral ou elección. Toda votación condúcese polo Cloneproof Schwartz Sequential Dropping, un Método Conducido de votación. O Lider do Proxecto é eleito unha vez ao ano por unha votación dos Desenroladores. O Líder do Proxecto Debian ten varios poderes especiais, mais este poder está lonxe do absoluto, e é raramente utilizado. Baixo unha Resolución Xeral, os Desenroladores poden, entre outras cousas, destituir o líder, dar volta atrás a unha decisión por seu ou seus delegados, ou enmendar a constitución e outros documentos fundacionais.

O Líder algunhas veces delega autoridade noutros desenroladores a petición deles para realizar tarefas especiais. Xeralmento isto significa que o líder delega nalguén para comezar un novo grupo para unha nova tarefa, e gradualmente conseguir formar unha equipa que continue o traballo e regularmente expanda ou reduza suas liñas como pensen que é mellor e como as circunstancias o permitan.

Talvez unha persoa máis importante para a Debian que o Líder é o Administrador de Publicación, que é quen marca as metas para a próxima liberación "stable", supervisa o proceso, e toma a decisión final sobre para cando liberar.

Unha lista de moitos postos importantes no Proxecto Debian está dispoñible en a páxina web da organización da Debian.

[editar] Desenrolador, recrutamento, motivación, e demisión

O Proxecto Debian ten un fluxo estable de solicitantes desexando chegar a ser Desenroladores. Estes solicitantes deben pasar por un elaborado proceso de investigación que establece a súa identidade, motivación, comprensión das metas do Proxecto (encarnado no Contrato Social), e competencia técnica. Máis información no proceso do "Novo Mantedor" está dipoñible na [páxina do Novo Mantedor da Debian http://www.debian.org/devel/join/newmaint]

Os Desenroladores da Debian únense ó Proxecto por calquer número de razóns; algunas que foron citadas no pasado inclúen:

o desexo a contribuir ó comunidade do Software Libre (praticamente todos os solicitantes son usuarios de Software Libre);
un desexo de ver algunha tarefa dun software específico cumprida (algúns ven a comunidade de usuarios Debian coma un valioso campo de probas para novo software);
un desexo pra facer, ou gardar, a competitividade do Software Libre con alternativas propietarias;
un desexo de traballar de perto con xente que comparte algunhas das suas aptitudes, intereses, e metas (hai un forte sentido de comunidade dentro do Proxecto Debian que algúns solicitantes non experimentan nos seus traballos remunerados);
un simple disfrute do proceso iterativo do desenvolvemento do software e do mantemento (algúns desenroladores teñen case un nivel obsesivo de dedicación a refinar e perfeccionamento do software).

Os Desenroladores da Debian poden demitir de seus postos en calquera momento abandoando os pacotes dos que eles era responsables e notificando aos desenroladores e ó mantedor da keyring (así a sua autorización de subida pode ser revocada).

[editar] Ciclo de vida dos paquetes de Debian

Cada pacote Debian ten un mantedor que se mantén ao tanto das publicacións dos autores do software e se asegura de que o pacote cumpre coa "Debian Policy", coherente co resto da distribución, e cumpre o padrón de calidade de Debian. Nas relación con usuarios e outros colaboradores, o mantedor usa o sistema de reporte de erros para informar e correxir os erros. Tipicamente, hai un so mantedor para cada paquete, pero fórmanse pequenos grupos de desenvolvedores que "co-manteñen" pacotes grandes e complexos.

Periódicamente, un mantedor de pacotes fai a publicación dun pacote subíndoo ó directorio "entrante" (incoming) do arquivo de pacotes da Debian (ou unha "subida en espera" que periodicamente transmitirá os pacotes ao diretorio entrante).

As subidas dos pacotes son procesadas automáticamente para asegurarse de que a subida está ben feita (todos os requisitos dos ficheiros son cumpridos) e que todos os pacotes soportan a asinatura dixital -- producida con software compatible-OpenPGP -- dun desenrolador da Debian. Tódolos desenroladores da Debian teñen chaves públicas. Os pacotes son asinados pra poder rexeitar subidas dende fora do proxecto, e para dar lugar a responsabilidades no caso de que un pacote conteña un erro (Computer bug), unha violación da política, ou código malicioso.

Se o pacote entrante é atopado validamente asinado e ben construído, é instalado no arquivo nunha área chamada banco (banco de recursos, "pool") e distribuido cada día a centos de espellos mundiais. Inicialmente, tódolos pacotes aceptados subidos ao arquivo soamente son accesibles no grupo de pacotes "unstable" (pola "unstable", tamén nomeada co nome en clave "Sid"), que contén as versións máis novas de cada pacote.

Sen embargo, o novo código é tambén código non probado, e aqueles pacotes soamente son distribuidos con absoluta limitación de resposabilidades. Para pacotes que chegan a ser candidatos á seguinte publicación da pola "stable" da distribución Debian, primeiro necesitan ser incluidos no banco "testing". Os requerimentos para que un pacote sexa incluido en "testing" son:

debe estar en unstable a cantidade de tempo apropiada (a duración exacta depende da "urxencia" da subida);
non debe ter maior número de erros "críticos pra liberación" presentados que os que ten na versión actual en testing. Erros críticos para liberación son aqueles erros que son considerados suficientemente serios para facer o pacote impropio para a liberación.
debe ser compilado pra todas as arquitecturas listadas para liberación;
dede ser un pacote para unha arquitectura que está listada pra liberar (en outras verbas, pacotes pra arquitecturas que no están programadas para ser liberadas con todo o resto nunca serán considerados pra "testing")
non debe depender de versións de calquera pacote que non cumpra as condicións anteriores.

Asi, un erro crítico para liberación nun pacote do cal dependen moitos pacotes, tal coma unha libraría compartida, pode evitar a entrada de moitos pacotes na área "testing", porque a libraría é considerada deficiente.

Periodicamente, o Xerente de Liberacións publica as directivas para os desenroladores en pedido para preparar a liberación, e dacordo con eles finalmente decide facer a liberación. Isto ocorre cando todo o software importante está razoabelmente actualizado no banco de candidatos pra liberación pra todas as arquitecturas pras cales a liberación está planexada, e cando calqueira das outras metas postas polo Xerente de Liberacións foron satisfeitas. Nese momento, tódolos pacotes no banco candidato a liberación ("testing") pasan formar parte do banco liberado ("stable").

É posible pra un pacote -- particularmente vello, estable, e raramente actualizado -- pertencer a mais que un banco ó mesmo tempo. Os bancos son simplemente coleccións de apontadores ao pacote en "pool" mencionado anteriormente.

[editar] Crítica

Unha crítica habitual á Debian e sobre as liberacións: a pola stable pode voltarse demasiado vella pra ser útil pra algúns propósitos. Esta crítica é oposta en algúns pontos pola existencia de:

Depósitos (Repositories) de pacotes backported (versións de pacotes actualizados compilados no entorno stable), tales coma en backports.org e apt-get.org
A pola testing da Debian, que contén software actualizado que é máis estable do que o seu nome indica. Formalmente a pola testing non ten soporte oficial de seguridade, pero isto no vai ser por máis tempo verdadeiro a partires do 9 de Setembro do 2005 http://lists.debian.org/debian-devel-announce/2005/09/msg00006.html]. Moitas distribucións derivadas basean as súas liberacións na pola testing da Debian.

Outra crítica é que algún software non está dispoñible na Debian porque non satisfai os estritos requerimentos de liberdade do Proxecto, por exemplo, o Adobe Acrobat reader non está dispoñible na Debian, pero hai outros visores de PDF na distribución Debian que posiblemente carecen de certa funcionabilidade.

[editar] Ver tamén

Lista de distribucións Linux
Comparación de distribucións Linux

[editar] Distribucións derivadas de Debian

Kanotix - Un Live CD e instalador Debian.
Knoppix - Un Live CD, con moitisimos derivados (incluindo Morphix, Whoppix, Xfld).
Libranet - Unha distribución pensada para ser moi sinxela de configurar.
Mepis - Unha distribución baseada en KDE destinada a novatos.
Ubuntu - Unha distribución GNOME. Existe en versión Live CD (incluíndo versións como Kubuntu).
Xandros - Unha versión comercial de Corel Linux.

Unha lista máis extensa está á túa disposición en http://www.debian.org/misc/children-distros.html.

[editar] Ligazóns externas

Debian

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Índice

[editar] Historia

[editar] Datas de publicación de Debian

[editar] Adaptacións a varios núcleos

[editar] Desenrolo de versións

[editar] Organización do proxecto

[editar] Desenrolador, recrutamento, motivación, e demisión

[editar] Ciclo de vida dos paquetes de Debian

[editar] Crítica

[editar] Ver tamén

[editar] Distribucións derivadas de Debian

[editar] Ligazóns externas

[editar] Recursos oficiais do proxecto

[editar] Sitios da communidade

[editar] Guías e documentación adicional

[editar] Miscelánea

Views

Navegación

Procura

Outras linguas