Noam Chomsky
El Vikipedio
Noam Avram CHOMSKY [nom avram ĉomski] (naskiĝis la 7-an de decembro 1928 en Filadelfio, Pensilvanio, Usono) estas profesoro pri Lingvistiko ĉe Massachusetts Institute of Technology (MIT) kaj unu de la plej gravaj lingvosciencistoj. Liaj laboroj pri generativa lingvistiko kaŭzis la malgraviĝon de la kondutismo kaj la graviĝon de la kognitivaj sciencoj. Krom lia lingvista laboro, li konatas kiel grava anarĥiisto kaj akra kritikanto de la Usona politiko.
Enhavo |
[redaktu] Biografio
Chomsky naskiĝis en 1928 en Filadelfio, Pensilvanio, kiel filo de juda erudito William Chomsky. En la jaro 1945 li ekstudis en Universitato de Pennsylvania filozofion kaj lingvistikon. Inter liaj instruistoj estis lingvosciencisto Zellig Harris. La anarĥisma konvinko de Chomsky elformiĝis jam en la 1940-aj jaroj influite de la Hispana Enlanda Milito. Li havis tiutempe ankaŭ kontaktojn al la cionismaj organizaĵoj.
Komence de la 1950-aj jaroj, studis li kelkajn jarojn en Universitato Harvard, ĝis li en 1955 doktoriĝis pri lingvistiko en la Universitato de Pennsylvania. En lia doktoriĝa laboro jam aperis kelkaj ideoj, kiujn li pluevoluigis en la libro Sintaksaj strukturoj. Ĝi aperis en 1957 kaj hodiaŭ estas taksata la plej konata verko de la lingvoscienco.
Post distingo per la doktora titolo, Chomsky instruis kiel profesora asistento kaj ekde 1961 kiel profesoro pri lingvistiko kaj filozofio ĉe MIT. En la 1960-aj jaroj li ellaboris revolucian lingvosciencan laboron. Ekde tiam li rekonatas kiel teoretikulo de tiu kampo.
Tiutempe li ekaktivis politike. Ekde 1964 li protestis kontraŭ la Vjetnama milito, kaj same kontraŭ la usona politiko en Kubo, Haitio, Orienta Timoro, Nikaragvo, palestina konflikto ktp. ĝis la hodiaŭa golfa milito, tutmondiĝo kaj novliberalismo.
[redaktu] Verkoj
[redaktu] Lingvoscienco
- Three Models for the Description of Language, 1956
- Syntactic Structures, 1957
- Aspects of the Theory of Syntax, 1965
- Language and Mind, 1972
- Rules and Representations, 1980
- Lectures on Government and Binding, 1981
- Knowledge of Language. Its Nature, Origin and Use, 1986
- Language and Thought, 1993
- The Minimalist Program, 1995
[redaktu] Aliaj
- Manufacturing Consent (1990)
- War against People, 2001
- The Attack (9-11), 2001
- Profit over People, 2001
- Rogue States, 2000
- New War On Terrorism, 2002 (CD)
- Media Control, 2003
- Hybris, 2004 - ISBN 3203760169
[redaktu] Ekstera ligilo
Noam Chomsky: "Esperanto ne estas lingvo" Esperanta diskuto pri tiu temo.
