Montpasejo
El Vikipedio
En ĉeno de montetoj aŭ en montaro montpasejo (ankaŭ interspaco, breĉo, fendo aŭ selo) estas plej malalta punkto, kiu permesas pli facilan transiron. Laŭ la vojo tra la montaro montpasejo estas la plej alta punkto en sia ĉirkaŭaĵo (klasika topografia difino de "selo").
Ĉar montoj en antikvaj tempoj estis konsiderindaj baroj por vojaĝantoj, montpasejoj ludis gravan eĉ ŝlosilan rolon por komerco, milito kaj (popol)migrado.
Topografie montpasejo havas la ĝeneralan formon de selo inter du montoj. Por fontoj en ĝia proksimeco montpasejo estas akvodislimo. Kelkaj montpasejoj estas mallongaj laŭ krutaj deklivoj, aliaj konsistas el plurkilometre longaj valoj, kies plej alta punkto ne percepteblas per "nuda okulo" sed nur per geodezia mezurado.
Montpasejoj ofte estis uzataj por gvidi straton, foje fervojon trans la montaro. Ĉe tre altaj kaj krutaj pasejoj estis preferinde konstrui tunelon por permesi pli rapidan kaj ĉiu-sezonan trafikon.
La alto de montpasejo kutime estas la nura ebena grundo en sia ĉirkaŭaĵo, alta elrigardejo, do preferita por konstrui domojn. Se diversaj landoj kunlimiĝas en montaro, kutime montpasejoj konsistigas la limkontrolejojn, doganejojn kaj armepostenojn.
Ĉe stratoj trans montpasejoj kutime estas ŝildoj por indiki la nomon de la pasejo kaj la altecon super marnivelo.
Miloj da montpasejoj en la tuta mondo havas propran nomon, kelkaj estas tre famaj:
- montpasejo de Granda Sankt-Bernardo (2.473 m) en Alpoj
- montpasejo Ĥajber (1.027 m) inter Ĵalalabad Afganio kaj Peŝaŭar Pakistano
- Khardung La (5.359 m) en Ĝamu kaj Kaŝmir, Hindio
- Semo La (5.565 m) Tibeto, la plej alta peraŭte transirebla
[redaktu] Vidu ankaŭ
- Listo de montpasejoj
- Ĉefaj pasejoj de la Alpoj, Ĉenoj, pintoj kaj pasejoj de la Alpoj
