Χαλίφης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Χαλίφης : Ηγεμονικός μουσουλμανικός κληρονομικός τίτλος.

Αραβικά Κχαλιφά (Khalifa) = Διάδοχος (του Μωάμεθ). Ο Ηγεμόνας μουσουλμανικής κοινότητας.

Όταν πέθανε ο Μωάμεθ (8 Ιουνίου 632) τον διαδέχθηκε στις πολιτικές και διοικητικές εξουσίες ο Αμπού – Μπακρ – ας – Σιντίκ με τον τίτλο "Κχαλιφά ρασούλ Αλά(χ)" = Διάδοχος αγγέλου (αγγελιαφόρου) Θεού. Αυτός όμως ο όρος μάλλον καθιερώθηκε ως ηγεμονικός (Θρησκ. και Πολιτ.) επί ηγεμονίας του 2ου Χαλίφη Ομάρ Α΄ ιμπν-αλ-Χατάμπ λαμβάνοντάς το από το Κοράνι που έτσι αποδίδεται στον Αδάμ και τον Δαυίδ ως αντιβασιλείς του Θεού.

Ο Αμπού Μπακρ και οι τρείς άμεσοι διάδοχοί του θεωρήθηκαν μόνοι «τέλειοι» ή «ορθά καθοδηγούμενοι»! (αλ-κχουλάφα , αρ-ρασίντουμ). Μετά από αυτούς τον τίτλο του Χαλίφη έλαβαν 14 μουσουλμάνοι ηγεμόνες της Δυναστείας των Ομεϋάδων της Δαμασκού, στη συνέχεια 38 της Δυναστείας των Αμπασίδων, Βαγδάτης (που κατέρρευσε το 1258 από τους Σελτζούκους), από τους απογόνους των Αμπασίδων στο Κάϊρο (1258-1517) παρότι η εξουσία ασκούταν από τους Μαμελούκους και από το 1517 που συνελήφθει ο τελευταίος των απογόνων πέρασε στον συλάβοντα αυτόν Σουλτάνο Σελίμ Α΄ «ως επικυριαρχίας αξίωμα διαδοχής». Έτσι ο τίτλος του Χαλίφη περνά σε όλους τους μετά Σελίμ Α΄ Σουλτάνους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι τις 3 Μαρτίου 1924 που καταργείται από την Τουρκική Δημοκρατία.

Παράλληλα με τις παραπάνω περιόδους μετά τη πτώση της Δυναστείας των Ομεϋάδων στη Δαμασκό (750) ο τίτλος αυτός υιοθετήθηκε από τον ισπανικό κλάδο (εκ της ίδιας Δυναστείας) που ηγεμόνευε στη Κόρδοβα από το 755 μέχρι το 1031. Ενώ τον ίδιο τίτλο οικειοποιήθηκε κι η Δυναστεία Φατιμίδων, ηγεμόνων της Αιγύπτου που υποστήριζαν ότι είναι απόγονοι της κόρης του Μωάμεθ της Φατιμά και του συζύγου της Αλή

Υπήρξαν προβλήματα αποδοχής; Οι μεν Σιίτες μουσουλμάνοι αποκαλούντες τον ανώτατο θρησκευτικό τους ηγέτη "Ιμάμη" θεωρούν ότι Χαλίφης μπορεί να είναι μόνο απευθείας απόγονος του Μωάμεθ, αντίθετα οι Σουνίτες υποστηρίζουν ότι το αξίωμα αυτό μπορούν να φέρουν μόνο οι απόγονοι των Κουραείς, οικογένεια εκ της οποίας καταγόταν ο Μωάμεθ. Κανείς όμως εξ αυτών δεν αμφισβήτησε τον τίτλο στους Σουλτάνους!