Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Johannes V. Thurzo - Wikipedia

Johannes V. Thurzo

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie

Johann(es) V. Thurzo (auch: Thurzó; auch Thurzó von Bethlenfalva; * 16. April 1466 in Krakau; † 2. August 1520 in Neisse) war von 1506 bis 1520 Fürstbischof von Breslau.

Johannes V. Thurzo - Grabmal im Breslauer Dom
vergrößern
Johannes V. Thurzo - Grabmal im Breslauer Dom

Johannes Thurzo war der erstgeborene Sohn des gleichnamigen Bergwerks- und Hüttenunternehmers Johannes Thurzo aus der ungarischen Patrizierfamilie Thurzo, der 1462 Leutschau in der Zips verließ und sich in Krakau niedergelassen hat. Hier wurde dem Vater zwei Jahre später das Bürgerrecht verliehen. Johannes besuchte ab 1478 die humanistisch orientierte Universität Krakau, erwarb 1484 das Bakkalaureat und 1487 den Magistertitel und hielt anschließend Vorlesungen am Krakauer Priesterseminar (Collegium majus). Zur Vorbereitung seiner geistlichen Laufbahn ging er 1490 zum Studium des kanonischen Rechts nach Italien, wo er sich zeitweise auch am päpstlichen Hof aufhielt. Als Doktor der Rechte (doctor decretorum) kehrte er nach Krakau zurück und bekleidete 1498 das Amt des Rektors der Universität. Um diese Zeit setzte auch sein Aufstieg in geistliche Ämter ein: Er wurde Scholastikus in Gnesen und in Posen, Kanonikus in Krakau und bald darauf Domherr und Dechant des Breslauer Domkapitels.

1501 übernahm er mit Unterstützung der Fugger das Amt eines päpstlichen Kollektors im Königreich Polen und in der Kirchenprovinz Gnesen. Der polnische König Johann Albrecht beauftragte ihn mehrfach mit diplomatischen Missionen.

Gegen den Widerstand des Breslauer Kapitels und der schlesischen Fürsten erhielt er mit Einsatz von Geld und familiären Beziehungen die Stelle eines Koadjutors in Breslau mit der Zusicherung der Nachfolge auf dem Bischofsstuhl, die 1503 auch vom Papst bestätigt wurde. Obwohl der sogenannte Kolowratsche Vertrag vom 3. Februar 1504 bestimmte, dass auf den Breslauer Bischofsstuhl künftig nur gebürtige Schlesier, Mährer, Böhmen oder Lausitzer gewählt werden dürfen, wurde Johannes Thurzo als Landfremder nach dem Tode des Bischofs Johann IV. Roth am 2. Februar 1506 dessen Nachfolger.

In dieser Position stand er 1507-1509 als Oberlandeshauptmann an der Spitze der schlesischen Fürsten. Gemeinsam mit seinem Bruder Stanislaus, der Bischof von Olmütz war, übernahm er die Einsammlung der für den Neubau der Peterskirche in Rom bestimmten Ablaßgelder in Böhmen, Mähren und Schlesien.

Seine Amtsführung war von dem schwierigen Verhältnis zum Domkapitel, das ihm Nachlässigkeit, schlechte Verwaltung und kostspielige Hofhaltung vorwarf, und von der kirchen- und klerusfeindlichen Stimmung der Breslauer Bürgerschaft und der schlesischen Landesfürsten geprägt. Es gelang ihm nicht, die schwierigen kirchenpolitischen Aufgaben, die sich aus der beginnenden Reformation ergaben, zu lösen. Obwohl er mehrere Synoden berief und 1512 die Diözesanstatuten drucken ließ, konnte er das religiöse Leben nicht entscheidend fördern und erneuern.

Als aufgeklärter Humanist förderte er junge Schriftsteller wie Caspar Ursinus Velius, Georg von Logau und Johann Heß, den späteren Führer der Reformation in Breslau. Auch die Goldberger Schule wurde von ihm unterstützt.

Thurzo besaß eine ansehnliche Bibliothek und zahlreiche Kunstwerke, darunter solche von Albrecht Dürer und Lucas Cranach. Durch seine rege Bautätigkeit förderte er die bildenden Künste. Während seiner Amtszeit wurde die bischöfliche Sommerresidenz Burg Johannesberg bei Jauernig zu einem Renaissanceschloss umgebaut, und der Breslauer Dom erhielt einen kostbaren Reliquienschrein und ein Kupferdach. Mit dem von ihm 1517 errichteten Portal zur Domsakristei mit der Enthauptung Johannes des Täufers, hielt die Renaissancekunst Einzug in die Stadt. Noch zu seinen Lebzeiten erbaute er die Johanniskapelle, in der er seine letzte Ruhestätte fand. Das Grabdenkmal aus weißem Marmor wurde 1537 von seinen Brüdern Stanislaus und Hans gestiftet.

[Bearbeiten] Literatur

  • Neue Deutsche Biographie, Bd. 10, S. 482f.
  • Oskar Paulinyi: Johann V. Thurzo, Bischof von Breslau. In: Schlesische Lebensbilder. Band 4, S. 1-5, Breslau 1931.

[Bearbeiten] Weblinks


THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu