Чăваш Енĕн Сĕнтĕрвăрри районĕ

Материал из Wikipedia.

Сĕнтĕрвăрри районĕ, — Чăваш Ен çурçĕр енче вырнаçнă район. 1927 çулхи авăнăн 5 туса хунă. Çурçĕрпе хĕвелтухăç чикки Атăл юханшывĕ тăрăх иртет. Хĕвеланăç енче Шупашкарпа Çĕрпӳ районĕсемпе, кăнтăр енче Куславкка районĕпе юнашар вырнаçнă. Хĕвеланăçпа хĕвелтухăç енелле 27 çухрăма, çурçĕртен кăнтăралла 36 çухрăма сарăлнă. Лаптăкĕ 686,1 км² танлашать. Район пуçлăхĕсем Шупашкартан 36 çухрăмра ларакан Сĕнтĕрвăрри хулинче вырнаçнă.

[тӳрлет] Халăх йышĕ

1999 çул пуçламăшĕ валли районта пĕтĕмпе 28,2 пин çын пурăннă. Вĕсенчен 11,1 пин(39%) — хула çыннисем, 17,1 пин(61%) — ял çыннисем шутланнă. хула çыннисем Сĕнтĕрвăрри хулинче пурăнаççĕ, ял çыннисем — 78 ялта. Ялсенче вăтамран 243 çын пурăнать.

Ытларах пайĕпе чăвашсем пурăнаççĕ. Вĕсем пĕтĕм халăх шучĕнчен 79,4% шутланаççĕ.

[тӳрлет] Çул-йĕр

Района юханшыв тата автомобиль транспортчĕсем аталаннă. Автомобиль çулĕсен тăршшĕ 129 çухрăмпа танлашать. Юханшыв çулĕсем — 45 çухрăм.

Атăл çинче Сĕнтĕрвăрри пристанĕ вырнаçнă. Ун урлă строительство тата ытти таварсене туртараççĕ. Çыранĕсем çинче ни епле те сооружени туса хуман, тултарас-пушатас ĕçсене хăй тĕллĕн пулнă çыран çинчех иртереççĕ.

Автомобиль транспорчĕ çинче пĕтĕм калăпăшран тавар туртарăвĕсен калăпăшĕ 47%, пассажир туртарăвĕсен калăпăшĕ 87% çитет. Автомобиль транспорчĕ çине районти туртарас ĕçсен ытларах пайĕ килет.

[тӳрлет] Паллă çыннисем

• Александров Николай Александрович, — паллă вĕрентекен тата музыкант.
• Васильев Константин Михайлович, — живописец, архитектор, театр ӳнерçи.
• Вдовина Ираида Григорьевна, — чăваш халăх юррисене пухаканĕ, вĕсене юрлаканĕ.
• Вдовичева Евгения Аркадьевна, — живописец.
• Григорьева Ольга Виссарионовна, — спортсмен.
• Ефремов Георгий Осипович, — прозаик.
• Зайцев Юрий Антонович, — живописец.
• Золотницкий Николай Иванович, — чăваш чĕлхине тĕпчекен, энтограф.
• Иванов Пётр Иванович, — актёр.
• Исаев Геннадий Ильич, — живописец.
• Канаш Альберт Георгиевич, — сăвăçă, публицист.
• Константинов Геннадий Николаевич, — йывăç тăрăх касса кăларакан.
• Мадеева Галина Тимофеевна, — актриса.
• Мартьянова Любовь Васильевна, — сăвăçă, прозаик.
• Николаев Андриян Григорьевич, — космонавт.
• Николаева Елена Николаевна, — спортсмен.
• Овчинников Николай Васильевич, — живописец, график.
• Осипов Фёдор Прокофьевич, — живописец.
• Родионов Виктор Иосифович, — актёр.
• Рыбкин Анатолий Петрович, — живописец.
• Салампек Иван Яковлевич, — прозаик, драматург.
• Сироткин Михаил Яковлевич, — литературовед, критик, фольклор пухаканĕ.
• Тихонова-Стасенко Мария Матвеевна, — актриса.
• Усли Василий Михайлович, — сăвăçă, куçăруçă.
• Фёдоров Михаил Фёдорович, — сăвăçă, этнограф.
• Фёдоров Николай Васильевич, — пĕрремĕш чăваш президенчĕ.
• Филлипов Орест Иванович, — живописец, график.
• Хирпю Григорий Яковлевич, — кĕвĕçĕ.
• Шанар Геннадий Яковлевич, — критик, литературовед.

Чăваш Ен районěсем
Вăрмар районĕ | Вăрнар районĕ | Елчĕк районĕ | Етĕрне районĕ | Йĕпреç районĕ | Канаш районĕ | Комсомольски районĕ | Красноармейски районĕ | Куславкка районĕ | Муркаш районĕ | Патăръел районĕ | Пăрачкав районĕ | Сĕнтĕрвăрри районĕ | Çĕмĕрле районĕ | Çĕрпӳ районĕ | Тăвай районĕ | Улатăр районĕ | Хĕрлĕ Чутай районĕ | Шăмăршă районĕ | Шупашкар районĕ | Элĕк районĕ