Motî:roye
Èn årtike di Wikipedia.
roye [f.n.]
1. lene di tcherwaedje. F. sillon. >> tcherwer ene boune roye:: tcherwer fond. >> mete des pires al roye: espaitchî ene sakî di fé çou k' i vôreut bén. On dit eto: des xhames el voye. F. embûches. >> èn nén esse å dbout d' ses royes: aveur co des rujhes a-z edurer, des malåjhminces divant lu. On dit eto: nén co al taeye ås fraijhes. F. pas au bout de ses peines. >> cori a roye: èn pus esse coûtivé, tot djåzant d' ene tere. Waite on pô Djanene si corti, come i court a royes. On dit eto: cori a djouxhire. F. en friche. >> il a ploû so nos royes: on s' a fwait emantchî. >> Les longuès royes: no d' ene plaece di Viyance. Loukîz a: djivêye, coûteure.
2. çou ki leve, bén droet, dins les lenes di tcherwaedje. Les betråles levèt, après sacwants djoûs, on trevoet les royes (ramexhné pa J.J. Gaziaux). F. ligne.
3. lene å croyon, evnd. Li djonne comére medcén lyi a fwait des royes et des croes, des djaenes, des rodjes, des noeres pattåvå s' vinte; maxhuré come èn Indyin (P. Renson). Ele leyive on vude inte tchaeke roye (J. Wisimus). Loukîz a: linse. F. ligne. >> ene roye di crås, ene roye di maigue; u: >> ene roye di blanc ene roye di noer on djoû di l' aweure, li londmwin del målaweure, mitan mitan, halif halof. On dit eto: ene voye di crås…. >> aveur des royes a ses coines°. F. mauvaise réputation.
4. lene d' ene plake vinile. C' est l' vraiy kel plake aroke todi dins les minmès royes (J. Schoovaerts). F. microsillon.
5. lene k' on fwait po djouwer å couyon. >> djouwer cénk roye: a) djouwer ene pårt di couyon. On bråve ome, li curé, ki tapéve voltî ene copene avou nost ome et afeye djouwer cénk royes avou lu (J.P. Dumont). b) (imådjreçmint) djouwer on mwais toû. On dit eto: on pî d' pourcea. F. vilain tour. >> rabate ene roye: a) rissaetchî ene roye å couyon. b) (imådjreçmint) achever èn an (di scole, divant l' pinsion, evnd.).
| royon [o.n.]
1. pitite roye (d' îpe, di séracuze, evnd.). Loukîz a: ringuion.
2. trô come ene roye dins ene voye. Les royons et les tiesses di tchén, end a tant k' on-z est rdoxhî ladso co pus k' so li schrene d' on chamô (C. Denis).
| royete [f.n.] pitite roye. >> disrindjî l' royete da kéconk: dirindjî ses alaedjes, ses rotindje. Lu, c' est onk ki vude del veye: les vént djinner, disrindjî leu royete (E. Lempereur).
| royaedje [o.n] passêye d' ene rowe. Li tchår lyi aveut passé sol coir; on voeyeut les royaedjes e s' vizaedje et so s' coir (L. Remacle).
Etimolodjeye: cawete -aedje (acawêye a on no).
| roymint [o.n.] royaedje. Il avént shujhou les roymint del tcherete, k' alént o presbitere (ramexhné pa L. Mahin). Etimolodjeye: cawete -mint (acawêye a on no).
| royåd [o.n.] schavaedje metou di tchaeke costé d' ene voye po moenner les aiwes evoye. Loukîz a: corote, ravå. F. rigole.
Parintêye :
- aroyî
- disroyî
Mots d' aplacaedje :
- roye do cir
- roye sint Djan
- toûne-roye
- pont al roye
- pont sol roye
Pwaires minimoms
- roy (rwè).
- i råye (il aratche).
Omonimeye
- royå (do rwè).
- Dipus d' racsegnes so les royes di tcherwaedje
