Samuel Beckett

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Samuel Beckett, (13 Nisan 1906- 22 Aralık 1989), İrlanda doğumlu yazar.

Çağdaş edebiyatın önemli yazarlarından biri olan İrlandalı oyun yazarı, romancı, şair ve eleştirmen Samuel Beckett, Protestan bir ailenin oğlu olarak 13 Nisan 1906'da Dublin yakınlarındaki Foxrock'da doğdu. 1920'de Portora Kraliyet Okuluna gittikten sonra, 1923'te Dublin'deki Trinity College'e girerek Roman dilleri öğrenimi gördü. 1928'de Paris Yüksek Öğretmen Okulunda İngiliz dili profesörü olarak görev aldı.

Bu dönemde, çağdaş roman ve öykü yazarları arasında önemli bir yeri olan İrlandalı yazar James Joyce ile tanışarak onun çevresine girmesi, Beckett'in yazarlık yaşamını önemli ölçüde etkiledi. 1930'da Dubline dönerek Trinity College'da Fransızca dersleri verdi. 1931'den sonra ise Londra'da yaşamaya başlayarak Fransa ve İtalya'ya yolculuklar yaptı. 1937'de Paris'e yerleşen Beckett, II. Dünya Savaşı sırasında bir yeraltı direniş örgütüne katıldı. Nazilerden kaçmak amacıyla gittiği Fransa'nın güneyindeki Vaucluse'de gündüzleri tarım işçisi olarak çalışırken, geceleri Watt adlı romanını yazdı. Savaştan sonra İrlanda'da Kızılhaç örgütüne gönüllü olarak yazıldı ve bir askeri hastanede çevirmenlik yapmak üzere yeniden Fransa'ya gelerek 1945'te Paris'e yerleşti.

Beckett, yazarlık yaşamanın en verimli dönemi olan 1946-50 yıllarında, yapıtlarını önce Fransızca yazıp, sonra İngilizce'ye çevirmeye başladı. Bu dönemde yazdığı Molloy, Malone Meurt ve L"Innommable adlı roman üçlemesinde, etkisinde kaldığı düşünür Descartes'ın felsefesinden hareket ederek, insanın benlik ve varoluş arayışlarını irdeledi. Beckett'in, Godot'u Beklerken adlı oyunu, yazarın en çok tartışılan ve ona dünya çapında ün kazandıran yapıtıdır. 50'li yılların ilk yarısında yaratılan bu eser, uyumsuz tiyatronun baş yapıtlarından biri olarak, etkisini günümüzde de sürdürmektedir.

Bu oyun ve bunu izleyen Sonu, Krapps Last Tape, Küller, Mutlu Günler ve Play gibi sahne ve radyo için yazılmış oyunlar, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da ortaya çıkan ve gerek biçim, gerek içerik açısından yerleşmiş tiyatro kurallarına karşı çıkan Uyumsuzluk Tiyatrosu'nun en çarpıcı örneklerindendir. Bu oyunlarda Beckett, acıklı olanı bir çeşit mizahla dile getirerek bir kara güldürü havası yaratmış, en aza indirgenmiş kişiler ve dekorla, insanın amaçsız ve anlamsız bir evrendeki umutsuzluğunu, başkalarıyla iletişim kuramamasından kaynaklanan yalnızlığını aktarmaya çalışmıştır.

Sözsüz Oyun adlı dizi ve Come and Go gibi oyunları ise sözcüklerin en aza indirgendiği çok kısa yapıtlarıdır.

Beckett yapıtlarını iki dilde, İngilizce ve Fransızca olarak yazdı. 1969 Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir. Beckett 22 Aralık 1989 tarihinde Paris'te öldü.