Władysławowo

W XII i XIV wieku odnotowano miejscowość rybacką o nazwie Wielka Wieś (łac. Velaves, kaszb. Wiôlgô Wies) oraz wsie pomocnicze Cetniewo (kaszb. Cétniéwò) i Poczernino (kaszb. Pòczerznino). 11 lutego 1920 r. generał Józef Haller przybył do Wielkiej Wsi, gdzie odbył rejs kutrem po Bałtyku. Jeden z jego oficerów - ppłk. Henryk Bagiński postanowił kupić tu 20 ha ziemi, nadając nowej osadzie nazwę Hallerowo. Wiosną 1936 r. rozpoczęto budowę portu rybackiego, którego otwarcie nastąpiło 3 maja 1938 r. Na cześć króla Władysława IV port nazwano Władysławowem. 1 lipca 1952 roku połączono Wielką Wieś, Hallerowo i osadę przyportową w jednostkę administracyjną nazwaną gminą Władysławowo. Dwa lata później otrzymała ona status osiedla.

Władysławowo otrzymało prawa miejskie 30 czerwca 1963 r., zaś w 1973 - herb. Wtedy także do gminy Władysławowo przyłączono sołectwa: Chłapowo, Ostrowo, Karwia, Tupadły, Chałupy oraz kąpielisko Jastrzębia Góra.

We Władysławowie ma swoją siedzibę pierwsza w historii kaszubskojęzyczna rozgłośnia radiowa - Radio Kaszëbë, działająca od grudnia 2004 r.

[edytuj] Sport i rekreacja

We Władysławowie Cetniewie znajduje się Ośrodek Przygotowań Olimpijskich. W maju 2006 roku odbyły się tam Mistrzostwa Europy w podnoszeniu ciężarów. Ośrodek dysponuje kortami tenisowymi o nawierzchni ziemnej oraz kortem na hali, boiskami sportowymi, pływalnią, posiada wypożyczalnię sprzętu sportowego. W Cetniewie znajdują się również gabinety odnowy biologicznej.

Jeden z deptaków w mieście nosi nazwę Aleja Gwiazd Sportu, którą otwarto w 2000 roku. Znajdują się na niej gwiazdy z wypisanymi imionami i nazwiskami słynnych sportowców polskich i jednego zagranicznego. Aleja rozciąga się od ulicy Księdza Merkleina aż do zejścia nad morze. Latem każdego roku odbywają się uroczystości dodania nowych gwiazd, na które przybywają znani sportowcy Polski. Ostatnie odsłonięcie nowych gwiazd odbyło się 15 lipca 2006 roku. Obecnie na Alei Gwiazd Sportu swoje gwiazdy posiadają:

I edycja (2000)	II edycja (2001)	III edycja (2002)	IV edycja (2003)	V edycja (2004)	VI edycja (2005)	VII edycja (2006)
Feliks Stamm "Papa"	Stanisław Marusarz "Dziadek"	Aleksy Antkiewicz	Zygmunt Chychła	Janusz Sidło	Sylwia Gruchała	Dorota Świeniewicz
Janusz Kusociński	Kazimierz Deyna	Leszek Drogosz	Elżbieta Krzesińska	Grzegorz Lato	Zbigniew Boniek	Andrzej Niemczyk
Halina Konopacka	Zbigniew Pietrzykowski	Kazimierz Paździor	Zdzisław Krzyszkowiak	Wojciech Fibak	Edmund Hillary	Henryk Łasak
Maria Kwaśniewska	Waldemar Legień	Hubert Wagner	Jan Mulak	Andrzej Grubba	Tadeusz Pagiński	Jan Tomaszewski
Irena Szewińska	Renata Mauer-Różańska	Ryszard Szurkowski	Ireneusz Paliński	Mariusz Czerkawski	Bronisław Malinowski	Jan Szczepański
Jerzy Kulej	Robert Korzeniowski	Dariusz Michalczewski "Tiger"	Witold Woyda	Wacław Wieczorek	Zygmunt Smalcerz	Grzegorz Kacała
Józef Grudzień	Sobiesław Zasada		Mateusz Kusznierewicz
Waldemar Baszanowski	Waldemar Marszałek
Kazimierz Górski	Jerzy Makula
Władysław Komar	Tomasz Gollob
Tadeusz Ślusarski
Jacek Wszoła
Andrzej Supron

[edytuj] Kościół parafialny

Kościół parafialny we Władysławowie

Ważniejsze fakty z historii kościoła parafialnego.

Kamień węgielny pod pierwszą kaplicę położono 2 lipca 1930 roku.
Dzięki ofiarnej pomocy Towarzystwa Przyjaciół Władysławowa (Hallerowa) oraz ks. Kazimierza Marklejna w ciągu 3 lat wzniesiono jednonawowy Kościół pw. św. Wojciecha w stylu neogotyckim, z czerwonej cegły.
Po drugiej wojnie światowej administrację sprawują księża Towarzystwa Chrystusowego.
W dniu 7 lipca 1957 roku, gdy proboszczem był ks. Alojzy Piłat TChr, położono kamień węgielny pod rozbudowę starego kościoła, który pozostał jako prezbiterium. Nowy kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Matki Boskiej Królowej Wychodźstwa Polskiego stanowi nawę główną.
Kościół wraz z wnętrzem zaprojektowali architekci Szczepan Baum i Andrzej Kulesza, konstrukcja i nadzór budowy - Krzysztof Lipiński, kierownictwo budowy - Zygfryd Krukowski.
Kościół zaprojektowano w stylu konstruktywistycznym, jednak formy architektoniczne odwołują się zarówno do symboliki chrześcijańskiej jak i marynistycznej.
Głównym czynnikiem tworzącym klimat sakralny i modlitewny jest w prostym, białym i surowym wnętrzu; gra kolorowego, ruchomego światła, które również tworzyło nastrój katedr gotyckich.
Budowla żelbetowa, oparta na żebrach nośnych belek, przykryta stropodachem z płyt żelbetowych prefabrykowanych. Realizacja bardzo prosta, szybka i tania przeprowadzona była systemem gospodarczym.
Rozmiary nawy głównej: długość 38 m, szerokość 24 m, wysokość 20 m, wysokość sygnaturki 27 m.
Boczne kaplice mają 12 m wysokości i 5,5 m szerokości. Witraże z kolorowego szkła sygnałowego w trójkątnych, żelbetowych, prefabrykowanych ramach według projektu S. Bauma i A. Bartkowskiej - Węgrzyn
W dniu 17 września 1961 roku, za pontyfikatu papieża Jana XXIII, ordynariusz diecezji chełmińskiej ks. biskup Kazimierz Kowalski dokonał konsekracji kościoła.
Witraże w prezbiterium wykonane w 1965 r. przez A. Kuleszę i Z. Krukowskiego obrazują pielgrzymkę do królestwa niebieskiego, Matkę Boską Różańcową, Opatrzność Bożą, Eucharystię i Drogę Krzyżową.
Kościół 10 lutego 1987 roku został wpisany do rejestru kościołów zabytkowych. Decyzja o tym fakcie stwierdza: „Kościół we Władysławowie zasługuje na opiekę konserwatorską z uwagi na unikatowe w kraju rozwiązania konstrukcyjne oraz wzorcowe zharmonizowanie neogotyckiej kaplicy z modernistycznym korpusem nawowym. Całość swą formą przypominającą rozpięte żagle nawiązuje do morskiej tradycji”.
Wieża – dzwonnica wg projektu architekta Szczepana Bauma i konstruktora Antoniego Gronka wybudowana w latach 1996/97 nawiązującą formą i materiałem do stylu kościoła. Wysokość całkowita 37,5 m, do tarasu widokowego 28 m.

[edytuj] Atrakcje turystyczne

Latarnia morska przy wyjściu z portu

port morski - wybudowany w 1938 roku. Port we Władysławowie (położony nad otwartym morzem) jest jednym z najważniejszych portów rybackich na Bałtyku pod względem ilości wyładowywanej ryby, liczby obsługiwanych kutrów rybackich i wyposażenia. Oprócz wypełniania swych podstawowych funkcji (przetwórstwo ryb, fabryka lodu i mączki rybnej, stocznia remontowa) chętnie gości turystów. Od maja do października cumują jachty sportowe i żaglowce, które mogą zaopatrzyć się tu w paliwo, prowiant i wodę, dokonać niezbędnych napraw i remontów. W porcie znajduje się morskie przejście graniczne dla turystów udających się do portów skandynawskich, litewskich i łotewskich. W miesiącach letnich z portu pasażerskiego można wypłynąć statkiem w rejs po Bałtyku ("Maria II", "Normandia"). Port, a dokładnie zachodni falochron pełni rolę mola i jest ulubionym miejscem dla wędkarzy i spacerowiczów.
plaża i kąpielisko - szerokość plaży sięga 200 m, w okresie letnim czynnych jest dwanaście kąpielisk strzeżonych. Na plaży znajduje się siedziba Radia Władek oraz zjeżdżalnia wodna. Dla żądnych mocnych wrażeń czekają wycieczki bananami po morzu.

Dom Rybaka - siedziba Urzędu Miasta
"Małe Morze" - camping przy Zatoce Puckiej.
Hallerówka i muzeum przyrodnicze - muzeum generała Józefa Hallera znajduje się przy ulicy Morskiej. Jest to willa, w której niegdyś mieszkał generał oraz muzeum okazów przyrodniczych.
Jarmark Morski przy ulicy Sportowej.
Lunapark Sowiński - przeniesiony w 2006 roku za Urząd Miasta (ul. Gen Józefa Hallera); młyn widokowy, gokarty. Możliwość skorzystania z przejażdżki ciuchcią na trasie Władysławowo - Jastrzębia Góra.
Dom Rybaka - na szczycie domu przy ulicy Abrahama położony jest taras widokowy, skąd można obejrzeć panoramę miasta i całej Mierzei Helskiej.

[edytuj] Podstawowe informacje

Widok na południową stronę miasta

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Władysławowo ma obszar 38,41 km², w tym:

użytki rolne: 54%
użytki leśne: 18%

Miasto stanowi 6,68% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	14 782	100	7533	51	7249	49
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	384,8		196,1		188,7

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1767,87 zł.

Widok na zachodnią stronę miasta

[edytuj] Podział administracyjny

miasto znajduje się w ziemskim powiecie puckim w województwie pomorskim
jest siedzibą gminy Władysławowo
Miejscowości gminy: Chałupy, Chłapowo, Jastrzębia Góra, Karwia, Ostrowo, Rozewie, Tupadły, Władysławowo mapa gmin
sąsiaduje z gminami: Jastarnia, Krokowa, Puck oraz z Morzem Bałtyckim
główne dzielnice miasta to Cetniewo, Poczernino i Szotland
miasto powstało z połączenia kąpieliska Hallerowo oraz Wielkiej Wsi
główne ulice miasta to: Aleja St. Żeromskiego, Niepodległości, Starowiejska i Gdańska