Hel (miasto)

Znany ośrodek turystyczny i kąpielisko nadmorskie, ważny ośrodek rybołówstwa, garnizon Marynarki Wojennej. Port morski: rybacki wraz z przystanią jachtową i żeglugi pasażerskiej oraz wojenny.

Główne atrakcje Helu: piękne piaszczyste plaże - w tym od 2004 roku odcinek plaży morskiej strzeżonej - jako jedynej w Polsce - przez zespoły ratowników z psami rasy nowofundland i landseer, Muzeum Rybołówstwa Morskiego z wieżą widokową (mieszczące się w dawnym kościele gotyckim z XIV w.), zabytkowe chaty kaszubskie, fokarium Stacji Morskiej Uniwersytetu Gdańskiego, stacja końcowa kolei biegnącej przez mierzeję z Pucka, latarnia morska, port rybacki, liczne zabytki militarne. Kamienne umocnienia falochronów i zatopione wokół wraki stanowią atrakcję dla płetwonurków. Od 2006 roku w Helu czynne jest Muzeum Obrony Wybrzeża z bogatą prezentacja militarnej historii rejonu Helu.

[edytuj] Historia

Zgodnie z informacją kartograficzną zawartą na holenderskiej mapie z XVII w., półwysep już w owych czasach zwany był "Heel". Nazwę swoją zawdzięcza najprawdopodobniej żeglarzom - kupcom dążącym tutejszymi szlakami na tereny Prus (do Truso). Anton Englert - archeolog z Muzeum Łodzi Wikingów w Roskilde (Dania), stara się wyjaśnić pochodzenie nazwy typowością określenia. W języku angielskim bowiem "heel" oznacza obcas buta, a w języku duńskim na taki obcas mówi się hæl, natomiast w oznakowaniach stanowiących ważniejsze znaki lądowe dla żeglugi morskiej, wzięte są z sylwetki korpusu ciała - występują np. Næs - nos, Hoved - głowa, Albue- łokieć. Bardzo możliwe jest, że Hel/Hela wywodzi się ze skandynawskiego lub dolnoniemieckiego "Fussabsatz" lub Stiefelabsatz. W Polsce jednak rozważania te były pomijane. Niektórzy przyjmują, iż jest to starogermańska nazwa piekła - co pasować by miało z odczuciami, że w piekle jest zimno. Trzeba pamiętać, że na Gotlandii jest na tyle ciepło aby mogły rosnąć rośliny z klimatu śródziemnomorskiego.

Latarnia morska udostępniona do zwiedzania. Wys. 41,5m

Prawa miejskie w latach 1351-1872 i od 1963.

Muzeum Rybołówstwa z wieżą widokową.

Drewniany dom rybacki z połowy XIX wieku na ulicy Wiejskiej (nr 110). Obecnie restauracja "Maszoperia".

Fokarium

W 1936 utworzono Rejon Umocniony Hel obejmujący przede wszystkim tereny należące do obecnie istniejącej gminy Hel. Miasto wsławione długotrwałą obroną wybrzeża w 1939 roku.

Do najważniejszych zabytków miasta należą:

kościół poewangelicki pod ww. św.Piotra i Pawła z XV w. - obecnie siedziba Muzeum Rybołówstwa,
latarnia morska z 1942 r.,
ryglowe domki rybackie z przełomu XVII/XIX w.

28 listopada 2005 władze miasta Hel nadały tytuł honorowego obywatela kończącemu swą drugą kadencję prezydencką Aleksandrowi Kwaśniewskiemu. Wg opinii radnych spędzający swe urlopy na Helu przyczynił się znacznie do promocji miasta.

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Hel ma obszar 21,27 km², w tym:

użytki rolne: 0%
użytki leśne: 87%

Miasto stanowi 3,7% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4136	100	2019	48,8	2117	51,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	194,5		94,9		99,5

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 2112,08 zł.

[edytuj] Skansen broni morskiej

Wirnik turbiny parowej Parsonsa z ORP Wicher II

Mina kontaktowa wz. 08/39

Skansen broni morskiej znajduje się przy kasynie żołnierskim na ul. Przybyszewskiego

działa
- fragment armaty 152,4 mm z baterii im. Heliodora Laskowskiego
- armata baterii nadbrzeżnej kalibru 130 mm/50 na pojedynczej podstawie B-13
działa przeciwlotnicze
- kalibru 85mm/52 na pojedynczej podstawie 90-K (prawdopodobnie ze ścigacza okrętów podwodnych)
- kalibru 37 mm/67 na pojedynczej podstawie 70-K
- kalibru 37 mm/67 na podwójnej podstawie W-11M
- kalibru 25mm/79 na podwójnej podstawie 2M-3M
wkm 12,7 mm/79 DSzK na podstawie M-38

torpeda parogazowa (prawdopodobnie z kutrów torpedowych typu 183)
wyrzutnia torpedowa (prawdopodobnie z kutrów torpedowych typu 183)
miotacze bomb głębinowych
- BMB-1
- BMB-2
miny morskie
- M 1908/39 (występuje także pod oznaczeniem wz. 08/39)
- M 1931 KB1
wirnik turbiny parowej niszczyciela ORP Wicher II
pływaki trałów
korpus dalmierza