Sułkowscy
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Polska rodzina magnacka Sułkowscy
[edytuj] Pochodzenie rodu
Rodzina Sułkowskich, herbu Sulima, już w XVI wieku mieszkali w Sułkowie w mławskim, 100 km na północ od Warszawy. Wieś nazywa się dzisiaj Sułkowo Borowe i tylko jeden słup pozostał z dawnego dworu. W pobliżu jest stary drewniany kościołek zbudowany w 1644 roku. Przez pierwsze cztery pokolenia jedynie najstarszy syn został odnotowany w księgach parafialnych.
- Paweł na Sułkowie, ur. w XVI w., żona – Franciszka Maciejowska.
- Jan na Sułkowie, żona Katarzyna Dłuska.
- Sebastian Sułkowski, żona Barbara Radzymińska
- Stanisław Sulkowski, ur. w połowie XVII w., burgrabia krakowski, podstarosta krzeszowski. Poślubił Elżbietę Szalewską 1694 lub 1695, która, według kilku źródeł, miała syna Aleksandra Józefa z Augustem Mocnym, elektorem Saksonii (jako August Frederyk I), który już wtedy zabiegał o tron polski (ogłoszony jako król August II w czerwcu 1697 na sejmie elekcyjnym).
Aleksander Józef Sułkowski, ur. 13 marca 1695 w Krakowie, zm. 21 maja 1762 w Lesznie — był w młodych latach kompanem i faworytem Augusta III, syna Augusta Mocnego, później pierwszym ministrem gabinetu saskiego 1733-1738. 15 września 1737 otrzymał tytuł hrabiego rzeszy (Reichsgrafa), a w 1752 został uhonorowany przez cesarzową Marię Teresę tytułem księcia Rzeszy. W 1754 prawo używania tytułu książęcego rozszerzono na wszystkich członków rodu. W 1738 kupił od byłego króla Stanisława Leszczyńskiego wszystkie jego dobra w Rydzynie, Lesznie i okolicach, a w 1752 również zamek i dobra w Bielsku (Śląsk Cieszyński). W październiku 1728 poślubił hrabiankę Marię Franciszkę Stein zu Jettingen (ur. 1712, zm. 1741), z którą miał czterech synów i trzy córki:
- August Kazimierz Sułkowski, ur. 15 listopada 1729, zm. 7 stycznia 1786 — szambelan królewski, pisarz wielki koronny 1764, generał lejtnant wojsk koronnych, szef pułku ordynacji rydzyńskiej, marszałek Sejmu 1775-1776. Ukończył rozbudowę zamku rydzyńskiego rozpoczętą przez jego ojca i stworzył Ordynację Rydzynską. Poślubił Ludwikę Mniszech 1766. Nie mieli dzieci. Patrz poniżej.
- Aleksander Antoni Sułkowski, ur. 15 października 1730, zm. 21 września 1786 — Generał lejtnant wojsk koronnych 1785 r., feldmarszałek wojsk cesarskich, starosta odolanowski. Poślubił Eleonorę Cetner w 1755. Nie mieli dzieci.
- Franciszek Sułkowski, ur. 29 stycznia 1733, zm. 22 kwietnia 1812 — odziedziczył dobra bielskie i stworzył bielską linię rodziny Sułkowskich. Patrz poniżej.
- Antoni Paweł Sułkowski, ur. 11 czerwca 1734, zm. 16 kwietnia 1796 — stworzył linię rydzyńską rodziny Sułkowskich i dziedziczył klucze rydzyńskie i leszczyńskie. Patrz poniżej.
- Marianna, ur. 1728, zm. 1749 — poślubiła Franciszka Jakuba Szembeka 1747, brak informacji na temat ich potomstwa.
- Joanna, ur. 1736, zm. 1800 — w 1750 poślubiła księcia Piotra Sapiehę.
- Józefa Petronela, ur. 1737, zm. 1756 — w 1753 poślubiła księcia Ignacego Potockiego z którym miała dwoje dzieci – Mariannę i Aleksandra.
[edytuj] Potomkowie Stanisława Sułkowskiego
Ta linia rodu nie nosi tytułów książęcych, a ich herbem jest Sulima.
Stanisław Sułkowski — właściciel majątku Sułkowo, miał z żoną Elżbietą Szalewską z Wągrowskich mieli czworo dzieci:
- Antoni, ur. ok. 1700, zm. przed 1753
- Michał Sułkowski, ur. ok. 1700, zm. 1747 — generał major saski 1744. Nie zachowały się informacje o ślubie ani dzieciach.
- Stanisław, ur. ?, zm. 1749 - Ksiądz-kanonik w Warszawie.
- Elżbieta, — poślubiła Jakuba Luba, potomka Kazimierza Nowosielskiego. Nie ma informacji o dzieciach.
Antoni Sułkowski — pułkownik saski, starosta osomański. Poślubił Rozalię Rauz z którą miał pięcioro dzieci:
- Stefan — od 1740 kapitan wojsk cesarskich, od 1773 pułkownik wojsk koronnych. W 1742 poślubił panią Gramlich, z którą prawdopodobnie nie miał dzieci.
- Teodor, ur. 1728, zm. 1792. Patrz poniżej.
- Kazimierz, ur. 1729, zm. 1805 — od 1757 podpułkownik wojsk koronnych, od 1770 pułkownik, a od 1780 generał major. W 1780 poślubił Ludwikę Przyjemską, ale nie ma informacji co do ich potomstwa.
- Ignacy, ur. 1731, zm. 1795 - od 1763 stolnik bracławski, od 1777 generał major wojsk cesarskich, a od 1780 generał major wojsk koronnych. W 1764 poślubił Cecilię Schiefert 1764, a w 1790 Józefę de Fernemont. Brak informacji o potomstwie.
- Helena — poślubiła Walentego Zbijewskiego.
Teodor Sułkowski — od 1777 pułkownik wojsk cesarskich. W 1772 poślubił Julię Quelisk z którą miał jednego syna.
- Józef Sułkowski, ur. 17 stycznia 1773, zabity 22 października 1798 — brał udział w polskiej wojnie z Rosją w 1792 i był jednym z pierwszych oznaczonych Orderem Virtuti Militari. Później wstąpił do wojsk napoleońskich i walczył w północnych Włoszech. Napoleon Bonaparte mianował go swoim adiutantem i awansował do rangi brygadiera. Walczył w Egipcie, gdzie zginął w walce z powstańcami pod Kairem 1798. Jego nazwisko jest wpisane na południowej kolumnie Łuku Triumfalnego w Paryżu. Nidy nie był żonaty.
Obecnie wiele rodzin z nazwiskiem Sułkowski mieszka dzisiaj w Polsce, Niemczech i Północnej Ameryce. Niewątpliwie wiele z nich to potomkowie wyżej wymienionych.
[edytuj] Późniejsze pokolenia Sułkowskich
- Tadeusz Sułkowski ur. 15 października 1907 w Skierniewicach, zm. 26 lipca 1960 w Londynie — poeta. Ojciec: Tadeusz, matka: Florentyna Konarska. Studiował literaturę na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1933 zadebiutował tomikiem poezji "List do dnia". W bitwie nad Bzurą we wrześniu 1939, został ciężko ranny i wzięty do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w Murnau. Po zakończeniu działań wojennych dostał się do 2 Korpusu we Włoszech, a później do Londynu, gdzie zakończył służbę wojskową. Później był zarządcą i gospodarzem utworzonego w Londynie dla polskich artystów Domu Pisarza przy Finchley Road, gdzie mieszkał do śmierci. W 1961 opublikował tomik poezji "Dom złoty", poza tym pisał w rozmaitych pismach polskich. Nie publikowane prace są przechowane w bibliotece "Polish Institute of Arts and Sciences of America" w Nowym Jorku.
[edytuj] Książęta rydzyńscy
Książę Antoni Sułkowski, ur. 29 stycznia 1733, zm. 22 kwietnia 1812 — od 1757 pułkownik wojsk koronnych, później (1762) generał lejtnant wojsk koronnych, a od 1774 szef pułku ordynacji rydzyńskiej. W 1775 mianowany wojewodą gnieźnieńskim, w 1786 kaliskim, a w 1793 kanclerzem wielkim koronnym. W 1779 został odznaczony Orderem Orła Białego. Po bezdzietnej śmierci obu starszych braci w 1786 Antoni został ordynatem Ordynacji Sułkowskich. W 1766 poślubił hrabiankę Mariannę Działyńską, z którą rozwiódł się w 1781. W 1784 ożenił się z hrabianką Karoliną Bubna-Littitz, z którą miał jednego syna Antoniego Pawła:
- Książę Antoni Paweł Sułkowski, ur. 31 grudnia 1785 w Lesznie, zm. 13 kwietnia 1836 w Rydzynie — wystawiał na własny koszt pułk rydzyński. W armiach napoleońskich brał udział w kampanii polskiej 1806-1807, hiszpańskiej 1808-1809, w 1810 został generałem brygady. W wojnie z Rosją 1812 był dowódcą brygady kawalerii w V Korpusie Poniatowskiego. W kampanii 1813 w Niemczech był generałem dywizji i przez krótki czas dowódcą VIII Korpusu. W 1808 w Warszawie ożenił się z Ewą Kicką (ur. 1786, zm. 1824) z którą miał pięcioro dzieci:
- Taida Karolina, ur. 1811, zm. 1839 — wyszła za hrabiego Henryka Wodzickiego z którym miała jednego syna.
- Helena Karolina, ur. 1812, zm. 1900 — w 1833 wyszła za mąż za hrabiego Henryka Potockiego z którym miałą 4 synów i 2 córki.
- Ewa Karolina, ur. 1814 — w 1838 wyszła za hrabiego Władysława Potockiego, z którym miałą 2 córki.
- Teresa Karolina, ur. 1815, zm. 1889 — w 1840 po śmierci siostry Taidy wyszła za mąż za hrabiego Henryka Wodzickiego, z którym miała 3 synów i 2 córki.
- August Antoni
Książę August Antoni Sułkowski, ur. 13 grudnia 1820, zm. 19?? — członek dziedziczny pruskiej Izby Panów, kawaler maltański. 23 stycznia 1843 poślubił Marię Mycielską (ur. 1822, zm. 19..) z którą miał jednego syna:
- Antoni Stanisław,
Książę Antoni Stanisław Sułkowski', ur. 6 lutego 1844 w Rydzynie, zm. 15 czerwca 1909 w Monachium — 3 września 1872 poślubił w Brukseli hrabiankę Marię Emmę Gislana de Sanchez d'Alcantara (ur. 1852, zm. 1877) z którą miał dwóch synów:
- Alexander, ur. 1873 w Rydzynie, zm. 1905 w San Remo — ożenił się dwa razy – a Anielą Mycielską w 1901 i z Marią Uznańską w 1903, ale nie mieli dzieci.
- Franciszek, ur. 1874, zm. 1903 — nigdy się nie ożenił.
Książę Antoni Stanisław ożenił się jeszcze raz po śmierci pierwszej żony, z Józefiną Schmidt we Wroclawiu w 1898, ale nie mieli dzieci. Ponieważ obaj synowie zmarli bezpotomnie, rydzyńska linia książąt Sułkowskich wygasła po śmierci Antoniego Stanisława w 1909 roku.
[edytuj] Książęta bielscy
Książę Franciszek Sułkowski z Bielska, ur. 29 stycznia 1733, zm. 22 kwietnia 1812 — generał lejtnant i generalny inspektor piechoty koronnej do 1789, generał wojsk rosyjskich, szambelan austriacki, starosta cudnowski, w 1778 odznaczony Orderem Orła Białego. Odziedziczył Księstwo Bielskie i stworzył bielską linię rodziny Sułkowskich. W 1759 poślubił Mariannę Strzemeską, która zmarła w 1770. Następnie, w 1776 poślubił Judytę Marię Montbelli de Biciard (aktorka warszawska) z którą miał troje dzieci:
- Aleksander Józef, ur. 1776 w Warszawie, zm. 1804 — major w armii austriackiej, nie ożenił się.
- Julia Franciszka, ur. 1776 w Warszawie, zm. 1836.
- Jan Nepomucen,
Książę Jan Nepomucen Sułkowski ur. 23 czerwca 1777 w Warszawie, zm. 9 listopada 1832 w twierdzy w Teresinie — W 1806 w zamku w Słupnie w Myślowicach na Śląsku poślubił baronesę Ludwikę Lariss (ur. 1786, zm. 3 marca 1848) z którą miał tylko jednego syna Ludwika Jana Alfreda,
Książę Ludwik Jan Alfred Sułkowski — ożenił się trzy razy. Pierwsza żona, Maria Harry, umarła podczas porodu. Następną żoną była poślubiona w 1845 Maria Elżbieta von Dietrich (ur. 1823, zm. 1853), z którą miał jednego syna Józefa Marię ur. 2 lutego 1848. Józef Maria był żonaty dwa razy, ale tylko jedno dziecko - córkę, która z kolei zmarła bezdzietnie.
Po śmierci drugiej żony książę Ludwik Jan Alfred Sułkowski wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie 3 czerwca 1853 w Albany, w stanie Nowy Jork ożenił się z Marią Antoniną Gemperle (ur. 1832, zm. 1875). Mieli razem 9 dzieci:
- Taida, ur. 14 grudnia 1853 w New Bremen — w 1877 w Bielsku poślubiła Barona Lotara Unterrichter de Rechtental. Nie mieli dzieci.
- Adolf Jan, ur. 17 listopada 1855 w New Bremen, zm. 26 grudnia 1913 w Krakowie — poślubił w Bielsku Charlotte Glass z którą miał dwie córki.
- Aleksander Edmund — Patrz poniżej.
- Anna, ur. 1858 w New Bremen, zm. ? — brak informacji o jej dalszym życiu.
- Stanisław, ur. 5 czerwca 1862 w Rohrschach, Szwajcaria, zm. 18 stycznia 1940 w Tresternitz, Niemcy
- Gabriela, ur. 2 maja 1866 w Bielsku, zm. ? — poślubiła Adolfa Schmeisinga w Ebenfurth, Niemcy. Brak informacji o jej dalszym życiu.
- Wanda, ur. 8 stycznia 1868 w Bielsku — poślubiła w Wiedniu Raimunda Fuggera. Brak informacji o jej dalszym życiu.
- Edgar, ur. 8 stycznia 1868 w Bielsku, zm. 6 września 1954 w Gmünden, Niemcy
- Wiktor, ur. 17 stycznia 1870 w Bielsku, zm. 23 września 1946 na Węgrzech
Książę Aleksander Edmund Sułkowski, ur. 8 grudnia 1856 w New Bremen, zm. 2 września 1929 w Bielsku — w 1890 poślubił baronesę Marię Moser von Ebreichsdorf (ur. 1872, zm. 1940) z którą miał 6 dzieci:
- Wanda ur. 1892 w Achau, Austria, zm. 1948 w Bozen — w 1921 wyszła za Ottona Aufschnaitera.
- Alexander Maria Ludwig Karol — Patrz poniżej.
- Maria Theresa, ur. 1894, zm. ?
- Maria Karolina, ur. 1895, zm. ?
- Roman Edgar, ur. 1897 Tannenmüuhle, zm. 1940 w Wiedniu.
- Maria Priska ur. 1902
Książę Aleksander Maria Ludwig Karol Sułkowski, ur. 15 lutego 1893 w Ebenfurth, zm. 27 marca 1956 w Leoben — w 1919 poślubił hrabiankę Feodorę Hardegg zu Glatz, a w 1935 rozwiódł się z nią. Mieli jedną córkę – Aleksandrę. W 1936 w Leoben ożenił się z Anną Mallinger (ur. 1899). Z tego związku w 1940 urodził się Aleksander Józef.
Książę Aleksander Józef Sułkowski, ur. 23 marca 1940 w Wiedniu — w 1967 poślubił Lilianę Szczygiel, z którą się później rozwiódł. W 1973 ożenił się z Heleną Rajewską z którą nie miał dzieci
Książę Edgar Sułkowski, ur. 8 stycznia 1868 w Bielsku, zm. 6 września 1954 r. w Gmünden — w 1902 na Morawach poślubił Marię Gabrielę Khuen de Belasi (ur. 1880, zm. 1954), z którą miał troje dzieci:
- Maria Emanuela Sułkowska
- Edgar Karol Sułkowski, ur. 1 grudnia 1905 w Györ (Węgry) Patrz poniżej.
- Karol Sułkowski Patrz poniżej.
Edgar Karol Sułkowski, ur. 1 grudnia 1905 w Györ (Węgry) — w 1931 w Wiedniu ożenił się z Isą von Lichtenberg z którą miał dwie córki i jednego syna:
- Eckhardt Edgar Sułkowski, ur. 1939 w Linzu (Austria) — w 1963 w Toronto (Kanada) ożenił się z Dorą Marguerite Hallett. Mają jednego syna Karola Edgara, ur. 1964 w Vancouver.
Karol Sułkowski, ur. 19 kwietnia 1913 w Grusbach, zm. 9 października 1947 w Heider, Westfalia — w 1942 poślubił Ruth Hauschild w Gmünden. Mają syna Byorga, urodzonego w 1943.
Potomkowie niektórych z tej linii żyją dzisiaj w Austrii, na Węgrzech, w Niemczech, w Płn. Ameryce
[edytuj] Źródła
- wyjątek z rejestru Gotha – po angielsku.
- Genealogia polskich rodzin aristokratycznych.
- O Tadeuszu Sułkowskim