Simone de Beauvoir
Z Wikipedii
Simone de Beauvoir (właściwie: Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir, ur. 9 stycznia 1908 w Paryżu, zm. 14 kwietnia 1986 w Paryżu) – francuska pisarka, filozofka i feministka.
Współpracowniczka i partnerka życiowa Jean-Paul Sartre'a. Jedna z pionierek współczesnego feminizmu tzw. "drugiej fali": jej książka "Druga płeć" uznana jest za jedną z najważniejszych w historii feminizmu. Skandalistka, szokująca drobnomieszczańską opinię publiczną śmiałymi i niezależnymi poglądami oraz stylem życia.
Była jedną z największych działaczek na rzecz równouprawnienia płci: Jest koniecznością, aby ponad różnicami naturalnymi, mężczyźni i kobiety stanowczo i niedwuznacznie potwierdzili swoje braterstwo.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
[edytuj] Lata nauki
Córka adwokata Georgesa de Beauvoir i Françoise Brasseur, pochodziła ze znanej rodziny arystokratyczno-mieszczańskiej z Verdun. Uczęszczała do szkół w Paryżu, gdzie ujawnił się jej talent pisarski i wybitna inteligencja. Jednak ojciec zawsze ubolewał, że zamiast wymarzonego syna urodziły mu się dwie córki; ten brak akceptacji ze strony ojca (ze względu na jej płeć) wywarł ogromny wpływ na Simone - przyszłą feministkę.
W wieku 14 lat Simone, mimo iż wychowana w tradycyjnej pobożności katolickiej, dochodzi do wniosku, że Bóg nie istnieje; od tej chwili przyjmuje światopogląd ateistyczny. Była to także forma sprzeciwu wobec "zakłamanej moralności mieszczańskiej" jej konserwatywnej rodziny. Później rodzice zawsze potępiali ją za "rozwiązły" i "niemoralny" styl życia.
Po 1918 rodzina de Beauvoir znacznie zubożała; związek rodziców Simone faktycznie ulega rozpadowi.
Simone de Beauvoir wyróżniła się w liceum wyjątkowymi uzdolnieniami (nazywana była "geniuszem"); na Sorbonie uzyskuje licencjaty z literatury francuskiej, języka greckiego, łaciny i filozofii. Decyduje się poświęcić dalszym studiom w elitarnej École Normale Supérieure (ENS).
[edytuj] Związek z Sartrem
W ENS spotyka Jean-Paul Sartre'a. Tych dwoje łączy od tej chwili związek dwóch genialnych i równych sobie osobowości. W 1929 uzyskują doktoraty z filozofii.
Wspaniale zapowiadająca się kariera akademicka i widoczny geniusz de Beauvoir i Sartre'a przysporzyły im wrogów: nie mogli otrzymać pracy w Paryżu. De Beauvoir musiała zatrudnić się jako nauczycielka filozofii w liceum w Marsylii, podczas gdy Sartre pracował jako nauczyciel w Hawrze. Propozycję małżeństwa ze strony Sartre'a odrzuciła, ponieważ uważała ślub za instytucję "mieszczańską" i "upokarzającą" dla kobiety.
Przenosi się do liceum w Rouen, gdzie utrzymuje związki homo- i heteroseksualne (za wiedzą Sartre'a, który nie uznawał tradycyjnej moralności). Do końca życia pozostała uczuciowo związana ze swoją kochanką Olgą, (która była jednocześnie kochanką Sartre'a) oraz z jej mężem Jacques-Laurent Bostem (ten "czworokąt" nazywano "małą rodziną" (la petite famille)).
Dopiero w 1939 de Beauvoir i Sartre przenoszą się do Paryża. W 1943 de Beauvoir publikuje swoją pierwszą książkę L'Invitée, która opisuje jej kuriozalny "czworokąt uczuciowy". Ta skandalizująca książka odniosła sukces. Jednocześnie usunięto de Beauvoir z zawodu nauczycielki z powodu związku homoseksualnego z jedną z jej uczennic. Podejmuje pracę w radiu.
Z Sartrem i Albertem Camus zakładają gazetę Les Temps modernes, której celem jest propagowanie egzystencjalizmu poprzez współczesne dzieła literackie. De Beauvoir publikuje artykuły, wyrażające jej zaangażowanie dla ateizmu i komunizmu. Staje się sławna i bogata, odbywa liczne podróże, m.in do Chile, Chin i ZSRR (gdzie poznaje takie osobistości, jak: Fidel Castro, Che Guevara, Mao Tse Tung, Richard Wright). W USA zakochuje się w pisarzu Nelsonie Algrenie (zachowało się 300 miłosnych listów do niego). Sartre sprzeciwia się jednak temu związkowi i de Beauvoir jest mu posłuszna.
[edytuj] Działaczka i feministka
W 1949 jej najważniejsze dzieło "Druga płeć" (Le Deuxième sexe) odniosło ogromny sukces: w ciągu pierwszego tygodnia sprzedano ponad 20.000 egzemplarzy. Kościół rzymskokatolicki umieścił je na Indeksie ksiąg zakazanych. Książka zyskała jednak akceptację uczonych, w tym wybitnego antropologa Claude Lévi-Straussa.
Książka ta analizuje podporządkowaną mężczyznom sytuację kobiet w społeczeństwie, bada przyczyny m.in religijne, biologiczne i cywilizacyjne. Słynne stają się jej słowa: Nikt nie rodzi się kobietą; kobietą można się stać. Największy skandal wywołują poglądy de Beauvoir na temat macierzyństwa (sama nigdy nie chciała mieć dzieci), aborcji, (której kilkakrotnie się poddała) oraz małżeństwa (porównała je do prostytucji). To dzieło w znacznym stopniu przyczyniło się do legalizacji aborcji we Francji.
W 1954 otrzymała nagrodę literacką (prix Goncourt) za książkę Mandaryni (Les Mandarins) (opisującą jej związek z Nelsonem Algrenem) i zostaje jednym z najsłynniejszych i najbardziej poczytnych pisarzy świata.
Od 1958 tworzy kolejne książki na motywach autobiograficznych. W 1964 poznaje studentkę filozofii Sylvie Le Bon, którą uzna za "duchową córkę" i adoptuje. Aktywnie uczestniczy w protestach przeciwko wojnie w Algierii; walczy też o legalizację aborcji.
Po wielu latach nieformalnego związku bierze ślub z Sartrem, który umiera w 1980. W kolejnej książce La Cérémonie des adieux, opisuje ostatnie chwile swojego męża z szokującymi szczegółami; nie waha się także krytykować go.
W 1986 de Beauvoir umarła i została uroczyście, w asyście tłumów kobiet, pochowana obok Sartre'a na cmentarzu Montparnasse w Paryżu.
[edytuj] Najważniejsze dzieła
- L'Invitée (Zaproszona) 1943
- Le Sang des autres (Cudza krew) 1945
- Tous les hommes sont mortels (Wszyscy jesteśmy śmiertelni) 1946
- Les Mandarins (Mandaryni) 1954
- L'Existentialisme et la Sagesse des nations (Egzystencjalizm i mądrość narodów) 1948
- Druga płeć (Le Deuxième sexe) 1949
- Mémoires d'une jeune fille rangée (Pamiętnik statecznej panienki) 1958
- La Force de l'âge (W sile wieku) 1960
- La Force des choses (Siłą rzeczy) 1963
- La Femme rompue (Kobieta zawiedziona) 1968
- Quand prime le spirituel (Kiedy duchowość dominuje) 1979
[edytuj] Bibliografia
- Anna Nasiłowska Jean Paul Sartre i Simone de Beauvoir, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006
