Marcin Baryczka
Z Wikipedii
Marcin Baryczka (zm. 1349), kaznodzieja i wikary katedry krakowskiej.
Według Długosza został wysłany przez biskupa krakowskiego Bodzantę do Kazimierza Wielkiego z upomnieniem dotyczącym niemoralnego prowadzenia się władcy. Baryczka przekazał również informację o karach kościelnych, które biskup zamierzał nałożyć na króla w związku ze sporem o daniny z wsi biskupich położonych w ziemi sandomierskiej. Król Kazimierz kazał uwięzić duchownego, a następnie został on utopiony w Wiśle (13 grudnia 1349).
Żadne inne fakty z życia Marcina Baryczki nie są znane. Został pochowany w kościele św. Mikołaja. Na przełomie XV i XVI w. postawiono mu tam, nieistniejący dziś, nagrobek. Lokalnie w Małopolsce Marcin Baryczka był przedmiotem kultu, którego nasilenie przypadło na wiek XVII. Wtedy pojawiły się relacje o cudach towarzyszących wydobyciu ciała i pogrzebowi. Pomimo podobieństwa do życiorysu Jana Nepomucena, kult Baryczki nie był przez kościół mocno promowany i nie przyjął się; prawdopodobnie z powodu poważania jakim cieszył się jedyny polski monarcha z przydomkiem Wielki, w odróżnieniu od antagonisty Nepomucena, Wacława IV.
Literacki obraz konfliktu Baryczki z królem przedstawił Józef Ignacy Kraszewski w powieści Król Chłopów, ukazując działania księdza jako bardziej niezależne od biskupa, natomiast mające wsparcie w opozycji antykrólewskiej.
Ze śmiercią Marcina Baryczki wiąże się seria fundacji kościołów pokutnych na ziemi sandomierskiej. Wg. Długosza jako zadośćuczynienie za śmierć Baryczki Kazimierz Wielki ufundował kolegiatę (obecnie bazylika) w Wiślicy oraz kościoły w Sandomierzu, Szydłowie, Stopnicy, Zagości i Kargowie.
