Jawor (miasto)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 51°03' N 016°11' E

Jawor

Herb Jawora

Dewiza: Miasto Chleba, Miasto Pokoju

Gmina
- rodzaj

Jawor
miejska

Burmistrz

Artur Mieczysław Urbański
(e-mail)

Powierzchnia

18,8 km²

Położenie

51° 03' N
16° 11' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

24 477
1302 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

59-400

Tablice rejestracyjne

DJA

TERC10
(TERYT)

5020105011

Położenie na mapie Polski

Urząd miejski³

Rynek 1
59-400 Jawor
tel. 76 870-20-21; faks 76 870-22-02

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Kościół pokoju w Jaworze

Jawor to miasto i gmina w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa legnickiego.

Jawor jest położony nad Nysą Szaloną, Jawornikiem i Paszówką.

Spis treści

1 Gospodarka
2 Historia
3 Zabytki
4 Kultura
- 4.1 Jaworskie Koncerty Pokoju
- 4.2 Międzynarodowe Targi Chleba
5 Rekreacja
6 Sport
7 Struktura powierzchni
8 Demografia
9 Miasta partnerskie
10 Zobacz też
- 10.1 Linki zewnętrzne

[edytuj] Gospodarka

Jawor jest obecnie jest ośrodkiem gospodarczym i przemysłowym o ponadregionalnym zasięgu. W mieście dominuje branża chemiczna, metalowa, spożywcza. Do większych zakładów należą:

Zakłady Kuziennicze Jawor [1]
Cukrownia Jawor [2]
Fabryka Chemii Gospodarczej Global-Pollena [3]
Zakład Mechaniczny Agromet Jawor [4]
Metal - Jawor Sp. z o.o. [5]
Landmann Polska Sp. z o.o. [6]
Pionier S.A. [7]
Javor-Home Sp.z o.o.
Agroma Sp.z o.o.
Spółdzielnia Inwalidów Inprodus

Do 1990 roku istniała w Jaworze fabryka-oddział Diory, oraz Fabryka Wyrobów Metalowych. Obecnie Jawor jest prężnym ośrodkiem z rozwijającym się sektorem handlu i usług, w mieście zlokalizowanych jest wiele towarzystw ubezpieczeniowych, banków, firm consultingowo-leasingowych. Istnieją stacje benzynowe oraz centra handlowe, m.in. Tesco, Biedronka.

[edytuj] Historia

O powstaniu Jawora niewiele wiadomo. Nazwa miasta może być związana z imieniem założyciela osady Jawora. Nie wiadomo dokładnie, kiedy Jawor dostał prawa miejskie, ale w 1275 roku był już wymieniany w dokumentach jako miasto. Jawor pełnił funkcję zaplecza gospodarczego i ośrodka administracyjnego dla księstwa które powstało ok. 1274 roku. Rozwój miasta zarówno gospodarczy jak i terytorialny przypada na lata rządów ks.Bolka I Srogiego. Po śmierci księcia księstwo rozpada się na trzy części. Jaworska dzielnica przypada księciu Henrykowi, który nadał miastu liczne przywileje m. in. prawo do warzenia piwa. Po okresach wojen husyckich nastąpił okres świetności miasta które liczyło wtedy trochę ponad 3 tys. mieszkańców i było prawie tak duże jak np. Jelenia Góra. Jawor pełnił w tym okresie funkcję ważnego ośrodka administracyjnego do którego zjeżdżano się na sejmiki księstw świdnickiego i jaworskiego. W wyniku wojen śląskich Jawor dostał się pod panowanie Prus, a nowy król Fryderyk II Wielki zreformował administrację w mieście czyniąc Jawor miastem powiatowym. W XIX wieku rozwój miasta był stały, bez zakłóceń , w 1862 roku zainstalowano oświetlenie gazowe ( zamienione na elektryczne w 1911 roku). W latach 1856 - 1902 przeprowadzono linię kolejową m. in. do Legnicy, Jaworzyny Śląskiej, Roztoki i Malczyc. Przy tejże linii powstały zakłady Wolffa (obecnie Kuźnia Jawor S.A.) oraz Cukrownia. W 1940 roku miasto Jawor liczyło nieco ponad 13 tysięcy mieszkańców. W 1945 roku miasto zdobyły oddziały 9 Korpusu Zmechanizowanego. Jawor przejęty został przez administrację polską w kwietniu 1945 roku.

Ratusz w Jaworze

[edytuj] Zabytki

zobacz więcej Zabytki Jawora

Zamek piastowski wzniesiony ok. 1224 r. przez Radosława z Bolesławca, uznawanego przez część historyków za kasztelana jaworskiego. Od poł. XIII wieku zamek był siedzbią książąt jaworskich a później świdnicko - jaworskich. W 1392 r. po śmierci księżnej Agnieszki, żony Bolka II Małego, zamek przejęli starostowie królów czeskich. Od 1742 roku wraz z przejęciem śląska przez Prusy zamek stał się więzieniem i zakładem pracy przymusowej (do 1956 r.)

Jawor - ewangelicki Kościół Pokoju

Mieści się tu jeden z dwóch istniejących Kościołów pokoju.
mury obronne
basteja Anioła z XV wieku
baszta strzegomska
muzeum (dawny klasztor o.o.bernardynów)
kaplica św. Wojciecha, dawniej synagoga
gotycki kościół pw. św. Marcina z XIV wieku
ewangelicki Kościół Pokoju
Ratusz - pierwsze wzmianki o Jaworskim ratuszu pochodzą już z 1373 roku, wielokrotnie przebudowywany, modernizowany, obecny gmach w stylu neorenesansu niderlandzkiego wybudowany został w latach 1895 - 1897. Średniowieczna 61-metrowa wieża posiada przy szczycie osiem posągów książąt i rycerzy umieszczonych tamże w XIV wieku
kamieniczki
kościół św.Barbary
Krzyże pokutne na dziedzińcu banku PKO BP (pracownicy banku maja obowiązek wpuszczać tam turystów)

Rynek w Jaworze

[edytuj] Kultura

Jawor jest ośrodkiem kulturalnym zajmującym ważne miejsce na mapie kulturalnej województwa dolnośląskiego. Do ważniejszych instytucji kultury w mieście należą:

1 . Muzeum Regionalne Jawor [8] Muzeum mieści się w dawnym klasztorze bernardynów, gdzie mieszczą się ciekawe zbiory głownie dary mieszczan jaworskich, instytucji kościelnych oraz Bractwa Strzeleckiego. Od 1994 roku mieści się tutaj także Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej gdzie prezentowane są dzieła sztuki rzeźbiarskiej i malarskiej.

2 . Jaworski Ośrodek Kultury [9] Jaworski Ośrodek Kultury (JOK) ma dwa działy. Pierwszy to dział promocji który promuje koncerty, odczyty, wystawy (również w Teatrze), akademie itp. Drugim działem jest dział instruktorsko - merytoryczno - edukacyjny, którego zadaniem jest popularyzacja sztuki w dziedzinach takich jak taniec, plastyka, fotografia.

3 . Miejska Biblioteka Publiczna

4 . Kino Jubilat

Budynek Teatru Miejskiego

[edytuj] Jaworskie Koncerty Pokoju

Każdego roku od maja do września w Jaworze organizowane są Koncerty Pokoju. Odbywają się one w zabytkowych wnętrzach Kościoła Pokoju. Kameralna muzyka w wykonaniu najlepszych artystów z Polski, Czech i Niemiec, oraz miejsce gdzie koncerty się odbywają, czyli świątynia, stwarzają niezapomniany klimat oraz dostarczają niezapomnianych wrażeń .

[edytuj] Międzynarodowe Targi Chleba

Targi Chleba w Jaworze odbywają się od 1997 roku zawsze na przełomie sierpnia i września. Przez trzy dni można oglądać tradycyjne wytwarzanie produktów cukierniczych i piekarniczych, spróbować wyjątkowych wyrobów i zapoznać się z historią i tradycją ludów chrześcijańskich ze szczególnym uwzględnieniem roli chleba.

[edytuj] Rekreacja

Jawor ma wiele do zaoferowania turystom i mieszkańcom którzy preferują aktywną formę spędzania wolnego czasu. W mieście istnieje Kryta Pływalnia "Słowianka", Basen Letni, istnieje kompleks rekreacyjny z sauną, siłownią. Nie mniejszą ofertę prezentuje Ośrodek Sportu i Rekreacji "Jawornik". Znajdują się tutaj korty tenisowe, pole namiotowe, boisko do gry w piłkę siatkową.

[edytuj] Sport

W Jaworze mieści się:

Klub Sportowy Olimpia Jawor - istniejący od roku 1990. Reprezentuje piłkę siatkową, wychowanką klubu jest m. in. Katarzyna Mroczkowska, obecnie zawodniczka Gwardii Wrocław,

wielokrotna medalistka Mistrzostw Świata i Europy w kategoriach młodzieżowych, była reprezentantka Polski, laureatka Nagrody Miasta Jawora. Największym sukcesem klubu jest awans w sezonie 2003/2004 do I ligi .

Klub Sportowy Sparta Stary Jawor - Klub powstał w 1995 roku i nosił nazwę Cukrownik Jawor. Założycielami klubu byli przede wszystkim pracownicy Cukrowni Jawor. W latach 1999,2000,2001 klub występował w klasie rozgrywkowej "A". Od grudnia 2003 roku, klub zmienił nazwę na Sparta Stary Jawor. Reprezentuje piłkę nożną .