Truso
Z Wikipedii
Truso - nazwa portu bałtyckiego i portowej miejscowości hadlowej Prusów (lub Wikingów) opisanej przez podróżnika Wulfstana, który dotarł tam z Danii ok. 890 roku. Opis podróży, portu, obyczajów zamieszkujących w okolicy Prusów został umieszczony w chorografii Orozjusza przełożonej na angielski przez króla Alfreda Wielkiego.
Dokładne położenie Truso było przez długi czas nieznane, pomimo iż źródła wskazują dosyć precyzyjnie na okolice ujścia Wisły do Zalewu Wiślanego. Jednak rozwój Żuław Wiślanych utrudnił rekonstrukcję geografii tych ziem w X wieku. W ramach akcji "Archeologiczne Zdjęcie Polski" archeolog elbląski, dr Marek Jagodziński rozpoczął w latach 80. badania archeologiczne na wschodnim brzegu jeziora Druzno, na wysokości wsi Janów Pomorski. Po kilku sezonach badawczych, dzięki uzyskanemi obfitemu materiałowi i przekonujących datacjach dendrochronologicznych przyjęto, że odkryte zostało - długo poszukiwane - Truso.
Obraz archeologiczny osady jawi się jako duży port handlowy, z osadą rzemieślniczą i kupiecką. Rozmiary Truso były porównywalne do największych ówczesnych nadbałtyckich osad portowych, takich jak Hedeby, Birka, czy Wolin. Stanowiło zatem najważniejsze centrum handlu dalekosiężnego na ziemiach pruskich. Na terenie osady odkryto liczne przedmioty wytworzone na przykład w Nadrenii lub Bizancjum.
Handlowa rola Truso zmalała z końcem X wieku, na co miały wpływ pożary i działania wojenne. Jego rolę przejął założony w drugiej połowie X wieku Gdańsk. Istnieje dziś projekt odtworzenia osady dla celów turystycznych i edukacyjnych.
Jest wysoce prawdopodobne, że na tym terenie prowadził swą ostatnią działalność misyjną Święty Wojciech.
