Geografia Polski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Zasugerowano, aby ten artykuł (lub sekcję) zintegrować z artykułem Polska. (dyskusja)

Ten artykuł wymaga dopracowania.
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.

Spis treści

1 Ogólne dane geograficzne
2 Klimat
3 Granice Polski
4 Powierzchnia i ukształtowanie terenu
5 Rzeki i jeziora Polski
6 Regiony fizycznogeograficzne
7 Jednostki fizycznogeograficzne niższego rzędu
8 Pasma górskie
9 Obszary piaszczyste
10 Województwa
11 Bibliografia
12 Zobacz też

[edytuj] Ogólne dane geograficzne

Polska jest krajem w większej części nizinnym, na południu występują również tereny wyżynne i pasma górskie.

99,7% (311,9 tys. km²) obszaru Polski leży w zlewisku Morza Bałtyckiego (53,9% dorzecze Wisły, 34% dorzecze Odry, 11% rzeki pobrzeża Morza Bałtyckiego i 0,8% dorzecze Niemna), a poza tym w zlewisku Morza Czarnego (Orawa, Strwiąż) i Morza Północnego (Dzika Orlica, Izera).

Najdłuższe rzeki w Polsce to:

Wisła (1047 km)
Odra (854 km, w tym na terenie Polski 742 km)
Warta (808 km)
Bug (772 km, w tym na terenie Polski 587 km)

Więcej informacji w artykule: rzeki Polski.

Na terenie Polski znajduje się znaczna liczba jezior - ponad 9 300 jezior o powierzchni powyżej 1 ha.
Zobacz : Największe polskie jeziora, Najgłębsze polskie jeziora

Środek geometryczny Polski znajduje się we wsi Piątek, 15 km na wschód od Łęczycy, 19 km na południe od Kutna, a 33 km na północ od Łodzi.

Najdalej na północ wysunięty kraniec Polski: 54°50' szer. geogr. pn. - przylądek Rozewie, we wsi Jastrzębia Góra, w gminie Władysławowo, powiat pucki (punkt lądowy; skrajnym północnym punktem terytorium Polski (do którego zalicza się morze terytorialne) jest punkt oddalony o 12 mil morskich na północ od Rozewia - 55°02'szer. geogr. pn.);
Najdalej na południe wysunięty kraniec Polski: 49°00' szer. geogr. pn. - szczyt Opołonek w gminie Lutowiska, powiat bieszczadzki (właściwie - nienazwane siodło leżące kilkaset metrów na wschód od szczytu, znajdujące się ok. 1,5" bardziej na południe od samego szczytu);
Najdalej na zachód wysunięty kraniec Polski: 14°07' dł. geogr. wsch. - kolano Odry koło Osinowa Dolnego w gminie Cedynia, powiat gryfiński (Siekierki są często podawaną błędną lokalizacją tego punktu);
Najdalej na wschód wysunięty kraniec Polski: 24°08' dł. geogr. wsch. - kolano Bugu we wsi Zosin w gminie Horodło, powiat hrubieszowski (Strzyżów jest często podawaną błędną lokalizacją tego punktu).

[edytuj] Klimat

Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego. Nad obszarem naszego kraju ścierają się różne masy powietrza, co jest wynikiem położenia w centrum Europy oraz równoleżnikowego układu krain geograficznych.

Średnia temperatura w lecie waha się pomiędzy 16,5°C a 20°C, w zimie - między -6°C a 0°C. Średnia roczna temperatura powietrza w Polsce wynosi 7-8°C (poza obszarami górskimi).

Największy wpływ na klimat Polski mają masy powietrza polarno-morskiego i polarno-kontynentalnego, decydujące o przejściowości klimatu polskiego. Nad Polskę napływają również masy powietrza, arktycznego, zwrotnikowego-morskiego i kontynentalnego, mające mniejszy wpływ na kształtowanie klimatu naszego kraju. Masy powietrza polarno-morskiego powodują latem zachmurzenie, ochłodzenie i wzrost wilgotności, zimą zaś przynoszą ocieplenie, odwilż i mgły. Masy powietrza polarno-kontynentalnego latem przynoszą piękną, suchą i upalną pogodę, zimą-pogodę słoneczną,suchą i duże mrozy. Masy powietrza zwrotnikowo-morskiego znad Morza Sródziemnego i Azorów napływają nad Polskę rzadziej, przynosząc latem upały i częste burze a zimą gwałtowne odwilże. Masy powietrza zwrotnikowo-kontynentalnego napływają znad Azji Mniejszej i Bałkanów bardzo rzadko,przeważnie latem i wczesną jesienią. Przynoszą piękną,suchą pogodę (,,złota polska jesień"). Masy powietrza arktycznego napływają nad Polskę:

zimą znad Morza Barentsa i Nowej Ziemi, przynosząc pogodę mrożną i słoneczną, czasami z obfitymi opadami śniegu
wiosną znad Grenlandii, przynosząc krótkotrwałe kwietniowo-majowe (często z przymrozkami) ochłodzenie, tzw. zimni ogrodnicy

Średnie opady ok. 600 mm rocznie. Rozkład opadów w ciągu roku jest nierównomierny, 2/3 opadów rocznych to opady półrocza letniego. Polska leży w strefie wiatrów zmiennych z przewagą wiatrów zachodnich (północno-zachodnich i południowo-zachodnich), których udział stanowi ok. 60%. Wiatry wschodnie wieją głównie zimą, rzadsze są natomiast wiatry wiejące z południa i północy.

[edytuj] Granice Polski

Długości granic Polski z innymi krajami

Polska graniczy z siedmioma państwami (w nawiasie długość granicy z tym państwem):

Niemcy (467 km)
Czechy (796 km)
Słowacja (541 km)
Ukraina (535 km)
Białoruś (418 km)
Litwa (104 km)
Rosja (Obwód kaliningradzki 210 km)

Długość granicy morskiej wynosi 440 km (długość wybrzeża morskiego Bałtyku wynosi 775 km).

Całkowita długość granic wynosi 3511 km.

Zobacz też: Zmiany granicy polsko-słowackiej

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS Mały Rocznik Statystyczny Polski 2006 GUS

[edytuj] Powierzchnia i ukształtowanie terenu

Zobacz więcej w osobnym artykule: Powierzchnia Polski.

Powierzchnia Polski wynosi 322 575 km², w tym: obszar lądowy (wraz z wodami śródlądowymi) - 311 889 km², morskie wody wewnętrzne - 2004 km², morze terytorialne - 8682 km². W Europie większą powierzchnię mają : Rosja, Ukraina, Francja, Hiszpania, Szwecja, Niemcy, Finlandia i Norwegia.

Średnia wysokość nad poziomem morza wynosi w Polsce 173 m. Nachylenie powierzchni jest z południowego wschodu ku północnemu zachodowi, w Polsce przeważają tereny nizinne, a rzeźba terenu ma układ równoleżnikowych pasów. Na południu Polski występują tereny górzyste, miejscami z rzeźbą wysokogórską. W nizinnej części Polski spotyka się krajobraz młodoglacjalny w północnym i środkowym pasie, a staroglacjalny na południu.