Antoni Stychel
Z Wikipedii
Antoni Stychel (ur. 13 czerwca 1859 w Dłusku, powiat Międzychód, zm. 13 stycznia 1935 w Poznaniu), ksiądz i poseł, prezes Związku Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich.
Był synem urzędnika sądowego. W czasie nauki w gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu należał do Towarzystwa Tomasza Zana. Po maturze (1880) rozpoczął studia politechniczne w Berlinie, ale wkrótce przeniósł się do Würzburga na teologię. W czasie studiów był prezesem Naukowego Towarzystwa Akademików Polaków i działał w środowisku polskiej emigracji robotniczej. Przyjął święcenia kapłańskie w 1889.
Pełnił szereg funkcji w archidiecezji poznańskiej. Był m.in. kanclerzem kurii i prepozytem kolegiaty Św. Marii Magdaleny (1896). W 1925 otrzymał honorowy tytuł papieskiego prałata domowego.
Był jednym z pionierów katolickiego ruchu społecznego w Polsce. W 1892 założył Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich, wokół którego w ciągu kilku lat skupił jeszcze kilka mniejszych organizacji i po zjednoczeniu przez wiele lat był prezesem (od 1900 do końca życia). W latach 1898-1914 zasiadał w sejmie pruskim, a 1904-1918 w parlamencie Rzeszy Niemieckiej. W 1908 wysuwano jego kandydaturę na prezesa Koła Polskiego w parlamencie (z ramienia narodowej demokracji). Zasłynął w parlamencie Rzeszy jako dobry mówca, zdecydowanie występujący w obronie polskości, m.in. w sprawie dzieci wrzesińskich. Podczas I wojny światowej wchodził w skład tajnego Międzypartyjnego Komitetu Obywatelskiego; w 1918 prowadził w Szwajcarii rozmowy z paryskim Polskim Komitetem Narodowym.
Był członkiem Komitetu Obrony Górnego Śląska w Poznaniu (1919), Związku Obrony Kresów Zachodnich, posłem na Sejm Ustawodawczy (1919-1922) i jego wicemarszałkiem (a także członkiem komisji konstytucyjnej i oświatowej). W latach 1923-1928 wicemarszałek Senatu. W 1928 wycofał się z czynnego życia politycznego po zakazie kandydowania duchownych do Sejmu i Senatu, wydanym przez prymasa Hlonda, ale do końca życia pozostał członkiem Stronnictwa Narodowego.
Źródła:
- Jerzy Pietrzak, Antoni Stychel, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981
- Witold Jakóbczyk, Przetrwać na Wartą 1815-1914, 55. część cyklu "Dzieje narodu i państwa polskiego", Warszawa 1989
