Eivind Groven

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Eivind Groven (1901–1977) var ein norsk komponist, musikkvitar og spelemann som mellom anna er kjend for arbeidet sitt med reinstemte orgel.

Innhaldsliste

1 Liv
2 Verk
- 2.1 Komposisjonar
- 2.2 Bøker
3 Eksterne lenker

[endre] Liv

Eivind Groven vart fødd i 1901 i Lårdal i Tokke i Telemark. Han var son av bonden og skolelæraren Olav Aasmundsson Gøytil og Aslaug Rikardsdotter Berge, dotter av Rikard Aslaksson Berge. Eivind vaks opp på heimegarden Groven som den yngste av fem brør: Åsmund, Rikard, Olav, Sverre og Eivind.

Slekta han kom frå var svært gåverik, og talde fleire spelemenn. Ettersom brørne vaks til, tok Olav, og etterkvart Eivind, ved fela, og attåt lærde Eivind seg notar, og tok snart til å skrive ned slåttar etter spelemenn i bygdene rundtom. Slik skaffa han seg eit godt oversyn over slåttespelet i øvre Telemark, og samla seg med tida opp eit stort materiale av nedskrifter.

I 1923 tok han utdanning ved lærarskolen på Notodden, og der møtte han Ragna Hagen, syster av Ingeborg Refling Hagen. Han gifte seg med Ragna i 1925, og flytte til Oslo same året. Våren etter kom første bornet, Aslaug Johanne, fødd 27. april 1926. Seinare kom Tone Alis, (25. januar 1930 Dagne (19. september 1940 og Gudmund (9. oktober 1945).

Ragna døydde i 1960, og Eivind Groven gifte seg oppatt med Signe Taraldlien frå Fyresdal i 1962.

Frå 1931 vart Eivind Groven fast tilsett ved Norsk Rikskringkasting som folkemusikk-konsulent, og hadde ansvaret for dei faste folkemusikk-sendingane i radio. Denne posten hadde han til 1946, med avbrekk under krigen.

Frå før krigen var han oppteken av problema med reinstemming, og freista å få bygd eit orgel med reine tonetrinn, avdi han skjøna den klassiske tempereringa var eit dårleg kompromiss. Dette arbeidet tok til i 1938, og orgelet sto ferdig i 1950. I mange år sto det i Trefoldighetskirken i Oslo, og seinare i Fagerborg Kyrkje.

I 1971 fekk han reist eit eige hus for orgla, som det med tida vart tre av, på heimen sin på Ekeberg. Huset vert kalla Orgelhuset eller Ekebergkatedralen.

Attåt arbeidet som forskar og spelemann, arbeide Groven som komponist frå han var 17 år. Han skreiv verk i den klassiske sjangeren, symfoniar og symfoniske dikt, romansar og songar, og med tida orgelverk bygde over folketoneskalaer, som kunne høve til dei gamalvorne tonetrinna i folkemusikken. Han dikta og eit knippe slåttar, og eksperimenterte med klangen i hardingfela.

Etter 1964 vart Eivind Groven plaga av Parkinsons sjukdom. Dette svekka han med åra, men han arbeidde så lenge han hadde krefter att. Han døydde i februar 1977, og er gravlagd attmed kona Ragna på Tangen Kyrkjegard i Stange kommune.