Zwitserse spoorwegen

Zwitserland heeft een zeer uitgebreid spoorwegnet dat beroemd is vanwege de hoge punctualiteit. Het wordt aangevuld door het uitgebreide netwerk van postbussen, bussen, trams, veerboten en kabelbanen en vormt daarmee één van de dichtste netwerken van openbaar vervoer ter wereld.

Ook vervoeren de spoorwegen veel goederen. Met name het vervoer over de Alpen, tussen Duitsland en Italië, is van groot belang voor het land, dat de hoeveelheid transitverkeer per vrachtauto wil verminderen.

Vanwege het bergachtige karakter van het land kennen de lijnen vaak veel tunnels en bruggen. Op met name de bergachtige trajecten is de snelheid van de treinen laag vanwege de vele bogen. De spoorwegen zijn vrijwel geheel geëlectrificeerd.

• Lengte van het gehele netwerk: 4492 km
• Normaalspoor: 3483 km
• Smalspoor: 982 km

[bewerk] Private spoorwegmaatschappijen

Naast het door de staatsspoorwegen SBB geëxploiteerde hoofdnetwerk zijn er van oudsher nog vele andere spoorwegmaatschappijen actief in het land. Deze worden vaak private maatschappijen genoemd, maar zijn meestal geheel of gedeeltelijk in handen van overheden, vaak kantons.

Sommige private maatschappijen hebben ook het karakter van hoofdspoorlijn, zoals de BLS Lötschbergbahn. Meestal gaat het echter om lokale of regionale spoorlijnen, soms met smalspoor, die met lichter materieel rijden en daarmee een soort lightrail of lighttrain avant la lettre vormden (overigens kenden veel landen dat soort lokale spoorwegen, maar zijn die in de meeste gevallen opgeheven). In de Alpen zijn er veel berglijntjes, soms met tandrad, met een uitgesproken toeristisch karakter.

De verschillende maatschappijen werken veel samen; zo is het niet ongebruikelijk bij sommige maatschappijen materieel van een andere maatschappij tegen te komen. Treinen sluiten op knooppunten goed op elkaar aan en het is mogelijk doorgaande kaartjes te kopen voor verschillende maatschappijen.

[bewerk] Zie ook

• Lijst van Zwitserse spoorwegmaatschappijen.

[bewerk] Recente ontwikkelingen

Op het netwerk van de SBB worden diverse belangrijke infrastructurele werken uitgevoerd. Onder de naam Bahn 2000 wordt gewerkt aan diverse projecten in het Zwitserse middenland, waar de grote steden liggen. De belangrijkste hiervan zijn:

• Een hogesnelheidslijn, geschikt voor 200 km/h, tussen Mattstetten en Rothrist, op de lijn Zürich - Olten - Bern. Deze is in december 2004 in bedrijf gegaan.
• Een tunnel tussen Zürich en Thalwil, waardoor er capaciteit vrijkomt op de oude lijn.
• Het vergroten van de capaciteit van het hoofdstation van Zürich.
• Capaciteitsvergoting op het traject Genève - Coppet.

Een nog groter project is AlpTransit: de bouw van een nieuwe Gotthard- en Lötschbergtunnel. De Gotthardtunnel wordt de langste tunnel ter wereld. Daarnaast wordt er op de lijnen naar deze tunnels toe de capaciteit en de snelheid verhoogd.

Hoewel Zwitserland geen lid is van de Europese Unie, streeft het land er wel naar de spoorwegen op dezelfde manier te reorganiseren als in de rest van Europa. Dit houdt in dat het spoorwegnet open komt te staan voor vervoerders uit heel Europa. Dit betekent vooral dat er concurrentie kan ontstaan bij het goederenverkeer; bij de personenvervoerders blijft het meeste voorlopig zoals het is. Wel is er de laatste jaren bij de private maatschappijen een tendens tot fuseren, waardoor er steeds minder maatschappijen overblijven.