Tyrus

Zie Tyrus (district) voor het district met dezelfde naam.

De oude haven van Tyrus

Tyrus (soms gespeld Tiroes) of Sur is een oude havenstad met 117.000 inwoners en districtshoofdstad in het zuiden van Libanon, gelegen aan de Middellandse Zee. Ten noorden van de stad ligt Sidon. Tyrus ligt op minder dan twintig kilometer van de grens met Israël. De naam van de stad betekent 'rots'. In de Oudheid was Tyrus een van de belangrijkste steden van Kanaän.

[bewerk] Geschiedenis

De eerste bewijzen voor het ontstaan van Tyrus dateren uit de 13e eeuw v. Chr.. De Oud-Griekse historicus Herodotus verklaarde echter dat het gesticht werd in ongeveer 2700 v. Chr. Tyrus was toen een van de stadstaten van de Feniciërs.

Onder andere vanuit deze stad verkenden en bedienden de Feniciërs met hun schepen de kusten van de Middellandse Zee, waar zij een handelsimperium leidden. Zij stichtten her en der diverse koloniën. Wellicht de bekendste Tyrische kolonie is Carthago. De Tyriërs zaten zelfs tot in Rome, waar op het Forum Boarum (veemarkt) reeds in de 7e eeuw v. Chr. Feniciërs zich schijnen te hebben gevestigd.

Van 586 v. Chr. tot 573 v. Chr. werd Tyrus belegerd door de Babylonische koning Nebukadnezer, maar het lukte hem niet om Tyrus, dat toen nog een eiland was, in te nemen. Wel werd een compromis bereikt waarbij Tyrus toch schatting aan de Babyloniërs moest betalen.

Later kwam Tyrus, net als grote delen van het Midden-Oosten, in handen van de Perzische Achaemeniden.

Oorspronkelijk was Tyrus dus gelegen op een eiland, zo'n 800 m uit de kust. Toen Alexander de Grote in 333 v. Chr. met zijn leger de stad bereikte, weigerden de inwoners zich aan hem te onderwerpen. Ze gingen ervan uit dat Alexander geen maanden zou verspillen met het veroveren van een eilandje, en tevens dachten de Tyriërs dat hun machtige dochterstad Carthago hen wel te hulp zou snellen. Aanvankelijk probeerde Alexander de stad in handen te krijgen door ze aan te vallen met zijn vloot, maar de Feniciers waren heer en meester op zee. De Tyriërs waren voorbereid op een maandenlange belegering. Alexander besloot vervolgens een dam te maken die het eiland met het vasteland zou verbinden, om aldus Tyrus via 'het vaste land' te bestormen. De stad werd ingenomen, en de inwoners die niet naar Carthago konden vluchten werden gevangen genomen: de kinderen en vrouwen werden verkocht als slaven en de mannelijke inwoners werden allen gekruisigd. Het is dus aan Alexander te danken dat Tyrus tegenwoordig een schiereland is in plaats van een eiland.

Romeinse triomfboog in Tyrus

In de Oudheid stond Tyrus bekend om de productie van een bijzondere kleur purper, Tyrisch purper. Het werd gewonnen uit de purperslak, een bepaalde zeeslak. De kleur bleef gereserveerd voor de koningen en keizers, waaronder de Romeinse keizer.

Kort na de dood van de heilige Stefanus werd er in Tyrus een kerk gesticht. In 636 werd Tyrus door het Arabische Rijk veroverd.

In 1124 werd het veroverd door de kruisridders en ging het behoren tot het Koninkrijk Jeruzalem. Na de val van Jeruzalem aan Saladin verplaatste de zetel van het Koninkrijk Jeruzalem naar Akko, maar de kroningen van nieuwe koningen werden in Tyrus gehouden.

In 1291 veroverden de Mamelukken Tyrus. In 1516 werd het door het Ottomaanse Rijk veroverd.

Na de Eerste Wereldoorlog, toen troepen van het Franse vreemdelingenlegioen in Libanon landden om de Britten te assisteren, ging de stad bij het Franse mandaatgebied Libanon horen.

Tijdens de Israëlische-Libanese crisis van 2006 werd Tyrus zwaar getroffen door Israëlische bombardementen.

[bewerk] Trivia

In 1984 is de stad door UNESCO tot Werelderfgoed verklaard.
Het Romeinse hippodroom van Tyrus fungeerde als decor in een beroemde scene uit Ben Hur.
Een beroemde Tyrische was koningin Dido, die de stichteres was van de Tyrische kolonie Carthago. Zij werd verliefd op Aeneas, die levend ontsnapte uit het brandende Troje. De Romeinse dichter Vergilius vertelt hierover in de Aeneis.