Perzen
- Dit artikel gaat over het Perzische volk. Zie ook Perzische Rijk.
De Perzen waren een Indo-Europees volk, oorspronkelijk een Iraanse groep, die ten noorden van de Perzische Golf woonden in het gebied Persis (de huidige Iraanse provincie Fars). Tegenwoordig noemt men over het algemeen alle Perzisch sprekende volkeren van Iraanse oorsprong Perzen.
De Perzen vormen een etnische groep die hoofdzakelijk in Iran, Afghanistan, Tadzjikistan en Oezbekistan woont. In Centraal-Azië worden zij Tadzjiken genoemd. Hun taal, Perzisch (lokale naam: Farsi), behoort tot de Indo-Iraanse taalfamilie. De groep stamt af van de Ariërs, een Indo-Europees volk dat rond 1000 voor Christus naar Iran en Centraal-Azië migreerde. Het eerste verslag van Perzen is een Assyrische inscriptie uit ongeveer 800 voor Christus. Hierin wordt het volk Parsu en ook een andere Arische groep vermeldt, Madai (Meden). Zie ook De naam Perzië.
De Perzen werden de heersers van een groot imperium onder de dynastie der Achaemeniden in de 6e eeuw v. Chr. In de loop van de eeuwen werd Perzië geregeerd door diverse dynastieën. Voor de komst van de islam waren dit onder meer etnische Perzen (Parthian (Ashkanian), Sassaniden) en Grieken (Seleuciden). Nadat Perzië in de 7e eeuw veroverd werd door islamieten, regeerden onder andere (Buwayhiden, Samaniden en verschillende groepen etnische Turken (Seljuk, Mongolen, Safaviden).
In de Perzische beschaving waren drie belangrijke godsdiensten: mithraïsme, zoroastrianisme en manicheïsme. Elk van deze godsdiensten wijzen op het extreme dualisme van de Perzische cultuur.
Volgens het CIA World Factbook van 2006, bestaat 51% van de huidige bevolking van Iran uit etnische Perzen; andere schattingen gaan zelfs uit van een percentage van 70%. Veel andere etnische groepen zijn vertegenwoordigd in Iran, waaronder de niet-Perzische Arische groep, Koerden, Gilaki, Azerbeidzjani en Bakhtiari (Elamiten). Een aantal van deze groepen woonden eerder dan de Perzen in dit gebied. Ook wonen er Arabieren, Turkmenen en andere minderheden.
