Station Antwerpen-Centraal

Station Antwerpen-Centraal

Opening	11 augustus 1905
Telegrafische code	FN
Spoorlijn(en)	4 - 12 - 25 - 52 - 59
Aantal perrons	6
NMBS infofiche

Stationsgebouw vanop het perron

Station Antwerpen-Centraal (door de Antwerpenaren ook wel de Middenstatie of de Spoorwegkathedraal genoemd) is het centraal station van de stad Antwerpen.

Het eerste station Borgerhout was het eindpunt van de op 3 juni 1836 geopende spoorlijn Mechelen-Antwerpen. Het gebouw was van hout en werd in 1854 vervangen door een nieuw stationsgebouw Antwerpen-Oost.

In 1873 werd het station een kopstation. De gelijkvloerse doorgaande verbinding naar Nederland kon niet langer gehandhaafd blijven in de drukke stad. Er kwam een verhoogd ringspoor om de stad heen.

Het huidige (en derde) stationsgebouw Antwerpen-Centraal werd gebouwd tussen 1899 en 1905 als kopstation. Het gebouw bestaat uit een stalen perronoverkapping en een stenen stationsgebouw. De stalen perronoverkapping werd ontworpen tussen 1895 en 1899 door ingenieur Clement Van Bogaert. De overkapping is 43 meter hoog (hoogte die nodig was om de stoom van de locomotieven op te vangen), 186 meter lang en 66 meter breed en bood ruimte aan 10 kopsporen. Het stenen stationsgebouw (ontvangstgebouw) werd gebouwd tussen 1899 en 1905 door Louis de la Censerie in eclectische stijl (een combinatie van stijlelementen uit vroegere perioden). De la Censerie liet zich inspireren door het stationsgebouw van Luzern en het Pantheon in Rome. Het hoogste punt van het station (75 meter) is een grote koepel. Het station werd op 11 augustus 1905 geopend.

In het midden van de twintigste eeuw verkeerde het gebouw in slechte staat. Een mogelijke afbraak werd echter afgewend toen het station omstreeks 1975 de status van beschermd monument kreeg en de jaren daarna gerenoveerd werd.

[bewerk] Noord-zuidverbinding

Antwerpen-Centraal kampt al enkele decennia met een te beperkte capaciteit. Zo zijn er te weinig sporen en zijn de perrons te kort. Ook het kopmaken van de treinen op het kopstation vergt veel capaciteit.

Sinds mei 1998 wordt er in Antwerpen gewerkt aan de noord-zuidverbinding, die in 2006 gereed zal zijn. Tussen Antwerpen-Dam en Antwerpen-Berchem wordt een 1200 meter lange tunnel geboord onder Antwerpen en het centraal station, waardoor de hogesnelheidstreinen van o.a. de HSL 4 / HSL-Zuid door kunnen rijden zonder in Antwerpen te moeten keren.

Het centraal station krijgt uiteindelijk 3 niveaus en 14 perronsporen: het huidige niveau +1 (6 kopsporen), het niveau -1 (4 kopsporen) en het niveau -2 (4 perronsporen, waarvan 2 doorgaande sporen).