Sint-Michielsabdij
De Sint-Michielsabdij was een Norbertijnerabdij in Antwerpen die door de Heilige Norbertus zelf in 1124 gesticht werd aan de oevers van de Schelde.
[bewerk] Vernieling
De abdij ging teloor door de Franse Revolutie in 1797. De gebouwen werden gedeeltelijk gesloopt om op de terreinen een militair domein in te richten. Omdat Napoleon van Antwerpen een grote op Engeland gerichte oorlogshaven wilde maken, moest er in de plaats van de abdij een marinearsenaal komen met scheepshellingen om oorlogsschepen te bouwen en kazernes voor de militairen. Vooral het geschut van Baron Chassé, de commandant op het Zuidkasteel (de Antwerpse citadel), tijdens de Belgische Revolutie in 1830 verwoestte wat er na Napoleon nog recht stond aan gebouwen van de voormalige Sint-Michielsabdij.
[bewerk] Geschiedenis
In de VIIe eeuw, omstreeks 652, was de heilige Amandus te Antwerpen geweest en had hier enkele jaren verbleven. Hij had er het christendom gepredikt op een plaats genaamd Chanelaus, een eiland of hoogland ten zuiden van de burcht.
Kan. Dr. Floris Prims vermoedt dat dit de plaats was waar later de St.-Michielskerk werd gebouwd: op de rechter Scheldeoever te Antwerpen tussen de huidige Kloosterstraat en de Sint-Michielskaai nabij de Sint-Jansvliet. Deze St.-Michielskerk was de enige parochiekerk te Antwerpen tot 1124, toen een tweede kapittel gesticht werd op de plaats waar later de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal (Antwerpen) zou verrijzen. De St.-Michielskerk werd aanvankelijk bediend door een lekenkapittel van 12 kanunniken. Dat zou erop kunnen wijzen dat dit kapittel de kloosterregel van Chrodegang volgde.
De heilige Norbertus werd door de paus naar Antwerpen gezonden om dit kapittel te hervormen en om het antisacerdotalisme van Tanchelm, dat zelfs na zijn dood in 1115 nog veel succes kende, te bestrijden.
Hieruit ontstond in 1124 de Sint-Michielsabdij. Ze had uitgebreide gronden zowel in als rond Antwerpen, zoals de heerlijkheid van het Kiel en Beerschot, de gronden van Haringrode en Zurenborg en sinds 1674 de heerlijkheden Berendrecht en Zandvliet.
Zowel de abdijen van Averbode en het nabij gelegen Tongerlo zijn een dochterstichting van de Antwerpse Sint-Michielsabdij.
De Sint-Norbertusparochie in de Antwerpse wijk Zurenborg werd in de 19e eeuw onder de hoede gesteld van de Heilige Norbertus ter nagedachtenis van dit teloor gegaan cultureel en religieus erfgoed.
