Riga
Riga (Lets: Rīga) is de hoofdstad van Letland en met circa 764.329 inwoners (2000[1]) de grootste stad in de Baltische landen. De stad ligt aan weerszijden van de Daugava, dicht bij de monding in de Oostzee (Golf van Riga). Het is het politieke, economische en culturele centrum van Letland.
Inhoud |
[bewerk] Bevolking
De grootste etnische groep zijn de inheemse Letten (45%), net gevolgd door de Russen (44%).
[bewerk] Geschiedenis
Riga werd gesticht op de plaats van Livs, een oude Finse nederzetting, op het kruispunt van de rivieren Daugava en Ridzene. De Ridzene heette oorspronkelijk Riga-rivier en vormde een natuurlijke haven die het Meer van Riga genoemd werd. Deze bestaat momenteel niet meer, maar men denkt dat dit meer verantwoordelijk was voor de naamgeving van de hoofdstad.
In de twaalfde eeuw kende de stad een economische bloei door de komst van Duitse handelaren die de dunbevolkte regio als nieuwe economische markt zagen. Zij vestigden een handelspost in 1158. Kruisvaarders begonnen de inwoners te bekeren tot het christendom. In ongeveer 1190 bouwde de monnik Meinhard een klooster.
De bisschop Albert werd door zijn oom Hartwig, Aartsbisschop van Bremen en Hamburg gestationeerd als Bisschop van Letland. Hij landde in 1201 Riga met een overmacht van 23 schepen en meer dan 1500 bewapende kruisvaarders. Hij verleende Riga de stadsrechten in datzelfde jaar. Riga kwam daarmee onder toezicht van het Heilige Roomse Rijk.
Riga werd een economische poort naar het gehele Baltische gebied en Rusland. In 1282 werd Riga lid de Hanze-organisatie, een Noordeuropese vereniging van handelaren waarmee de stad door de bescherming zijn economische positie verstevigde. Hierdoor ontstond er een waarmerk voor economische en politieke stabiliteit. Door politieke en economische allianties tussen Litouwen en Polen en tussen verschillende Scandinavische staten werd het succes echter weer verzwakt.
In 1522 kwam er een einde aan de macht van de aartsbisschoppen na de hervormingsgolf die Europa tot het prostantisme bekeerde. In 1581 kwam Riga onder de invloed van het Pools-Litouwse imperium. Echter na de Dertigjarige oorlog kwam in 1621 het gebied onder invloed van de Zweedse koning Gustaaf Adolf. Letland bleef onder Zweedse controle tot 1710 tijdens een periode waarin het land een hoge mate van autonomie kende. In 1710 viel Rusland onder leiding van tsaar Peter de Grote het land binnen. In het verdrag van Nystad werd Letland officieel onderdeel van Rusland. De stad bleef mede door de gunstige economische ligging een welvarende stad. Tegen 1900 kende Riga na Moskou en St. Petersburg het grootste aantal industriële arbeiders van Rusland.
Een voorlopig einde aan de Russische overheersing kwam in 1917 toen de stad werd ingenomen door Duitse legers. In 1918 werden conform het Verdrag van Brest-Litovsk de Baltische landen toegekend aan Duitsland om na beëindiging van de Eerste Wereldoorlog na 700 jaar buitenlandse overheersing weer onafhankelijk te worden.
In het interbellum verplaatste Riga de economische aandacht van Rusland naar het Westen van Europa. De stad kende wederom een grote bloei en kreeg de bijnaam "Parijs van het Noorden".
Deze periode van onafhankelijkheid was echter kortstondig. De Tweede Wereldoorlog verliep voor het land noodlottig. In 1940 werd het land eerst ingenomen door de Sovjet-Unie om in 1941 veroverd te worden door het Duitse leger. In 1944 waren er opnieuw gevechten toen de Russische legers het land opnieuw veroverden. Honderduizenden Letten kwamen om en vele anderen vluchtten naar alle delen van de wereld. Letland verloor één derde van zijn bevolking.
In de communistische periode werden vele Letten gedeporteerd naar Siberië. Het regime plande een grote industrialisatie en er vond op grote schaal immigratie van Russen plaats. Tegen 1975 bestond de bevolking van Riga voor minder dan 40% uit Letten.
In 1986 werd de bouw van een van de meest karakteristieke gebouwen van Riga, de televisie- en radiotoren voltooid. De economische hervormingen in de vorm van de perestrojka door Sovjetleider Michail Gorbatsjov leidde tot toenemende vrijheid. Letland verklaarde zijn volledige onafhankelijkheid op 21 augustus 1991, welke op 6 september 1991 door Rusland werd erkend. Letland werd formeel lid van de Verenigde Naties op 17 september 1991. De Russische militaire macht verdween langzaamaan uit de straten van Riga.
In 2001 vierde Riga zijn 800e verjaardag.
[bewerk] Bezienswaardigheden
De belangrijkste bezienswaardigheden bevinden zich in de oude binnenstad welke ook op de UNESCO Werelderfgoederenlijst staat. De binnenstad bevindt zich op de rechter oever van de Daugava en wordt omringd door vestingswerken.
De art nouveauliefhebbers komen in Riga volop aan hun trekken. Mikhael Eisenstein, vader van filmregisseur Sergei Eisenstein, is wel de bekendste architect van een aantal van de vele art nouveauhuizenblokken in de zogenaamde "Stille Centrum" wijk ten noorden van de oude stad. In deze wijk zorgen ze voor een apart contrast met de overblijvende traditionele houten woningen.
De belangrijkste toeristische trekpleisters zijn
- Petruskerk
- De Dom
- Bezettingsmuseum
- Stadhuis
- Huis van de Zwartkoppen
- Vrijheidsmonument
- Slot van Riga
- Universiteit van Letland
- Art nouveauwijk
- Radio- en tv-toren van Riga
 Huis van de Zwartkoppen |
 Mentzendorffhuis in het oude centrum |
 Vrijheidsmonument |
 Houten woning |
 Houten woning |
 Art nouveaugebouw van M. Eisenstein |
 Art nouveaugeveldecoratie |
 Art nouveauportaal |
[bewerk] Geboren in Riga
- Wilhelm Ostwald, (1853 - 1932, scheikundige
- Werner Bergengruen (1892 - 1964), schrijver
- Sergej Eisenstein (1898 - 1948), cineast
- Isaiah Berlin (1909 - 1997), Politiek filosoof
- Michail Tal (1936 - 1992), schaker, de "Tovenaar van Riga"
- Mariss Jansons (1943), dirigent
- Gidon Kremer (1947), violist
[bewerk] Externe links
[bewerk] Zie ook
- Riga (motorfiets), voor een motorfiets met deze naam.
| {{{afb_links}}} | Stadsgewesten, districten en landstreken van Letland |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Stadsgewesten: Daugavpils - Jelgava - Jūrmala - Liepāja - Rēzekne - Riga (Rīga) - Ventspils |
|||
| Bron(nen): |
