Lodewijk Filips I van Frankrijk
| 1773-1850 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning van Frankrijk | ||||||
|
||||||
|
Lodewijk Filips I (Frans: Louis-Philippe) (Parijs, 6 oktober 1773 – Claremont, 26 augustus 1850), bijgenaamd de Burgerkoning (le Roi Citoyen) was in de Julimonarchie van 1830 tot 1848 de laatste koning van Frankrijk. Hij had de titel koning der Fransen.
Hij werd geboren in Parijs als zoon van Filips IV van Orléans (Philippe Égalité) en was een afstammeling van Lodewijk XIV.
Tijdens de Franse Revolutie en het daaropvolgende regime van Napoleon Bonaparte verbleef Lodewijk Filips meestal buiten Frankrijk, waar hij vele reizen maakte, onder andere naar de Verenigde Staten, waar hij vier jaar in Philadelphia verbleef. Zijn enige zus, prinses Louise Marie Adélaïde Eugénie van Orléans trouwde in de VS.
Na het aftreden van Napoleon keerde Lodewijk Filips terug naar Frankrijk, en meende sympathie te hebben met de bevrijde burgers van het land. Met de restauratie van de monarchie onder zijn neef Lodewijk XVIII en onder diens broer Karel X, groeide de populariteit van Lodewijk Filips.
[bewerk] Koning der Fransen
In 1830 wierp de Julirevolutie het onderdrukkende regime van Karel X omver. Karel trad af ten gunste van zijn kleinzoon Henri d'Artois, die door monarchisten werd gezien als de rechtmatige Bourbon-koning. Aanhangers van de troonpretendent van de Bourbons, Hendrik V, werden Legitimisten genoemd. Zijn kleinzoon kreeg de troon aangeboden in de jaren 1870, maar weigerde na een dispuut betreffende de Franse driekleur.
De republikeinse achtergrond van Lodewijk Filips en zijn populariteit onder de massa brachten de Kamer van Afgevaardigden ertoe om de wensen van de Legitimisten, die Karels kleinzoon als koning erkend wilden zien, te negeren en Lodewijk Filips tot de nieuwe Franse koning uit te roepen. De nieuwe monarch koos als titel koning der Fransen, een constitutionele innovatie bekend als volksmonarchie die de titel van de monarch aan de mensen bond en niet aan de staat, zoals het geval was met de vorige titel koning van Frankrijk. Een symbolisch verschil bestaat uit zijn troonsbestijging; hij werd niet gezalfd en gekroond (zoals al zijn voorgangers) maar moest een eed afleggen.
In 1832 werd zijn dochter, Louise, de eerste koningin der Belgen, toen ze in het huwelijk trad met koning Leopold I.
Enkele jaren lang regeerde Lodewijk Filips op een bescheiden wijze en vermeed hij de arrogantie, pracht en weelderige uitgaven van zijn voorgangers. Ondanks zijn uitstraling van eenvoud ontving de koning zijn steun van de rijke middenklasse. In het begin was hij erg geliefd en uit die periode stamt ook zijn officieuze titel Burgerkoning. Daarna begon zijn populariteit te tanen en zijn regering werd steeds meer gezien als conservatief en monarchaal. Onder zijn leiding verslechterden de leefomstandigheden van de arbeidersklasse en werd het inkomensverschil aanmerkelijk groter. Een economische crisis in 1847 zou de burgers van Frankrijk opnieuw tot revolutie tegen hun koning drijven.
[bewerk] Aftreden
Op 24 februari 1848 trad koning Lodewijk Filips, tot ieders verbazing, af ten gunste van zijn jonge kleinzoon Philippe (zijn zoon en troonopvolger Ferdinand kwam enkele jaren daarvoor om bij een ongeluk). Bevreesd door wat Lodewijk XVI en Marie-Antoinette overkwam, vermomde hij zich snel en vluchtte weg uit Parijs.
Rijdende in een ordinair rijtuig, onder de naam 'Mister Smith', ontsnapte hij naar Engeland. De Nationale Vergadering was aanvankelijk van plan zijn kleinzoon als koning te erkennen, maar liet zich meeslepen door de publieke opinie en riep de Tweede Republiek uit, onder controversiële omstandigheden, in het stadhuis van Parijs. In een verkiezing met algemeen mannenstemrecht werd prins Lodewijk Napoleon Bonaparte verkozen tot president. In 1851 verklaarde deze zichzelf tot president voor het leven en binnen een jaar riep hij zichzelf uit tot keizer Napoleon III en herstelde het concept van een 'Napoleontisch Keizerrijk'.
Lodewijk Filips en zijn familie leefden in Engeland tot aan zijn dood op 26 augustus 1850, in Claremont, Surrey. Hij is begraven met zijn vrouw Amelie (25 april 1782 - 24 maart 1866) in de Chapelle Royale te Dreux, Frankrijk, waar Lodewijk Filips in 1816 een familiecrypte liet bouwen.
[bewerk] Huwelijk en kinderen
Op 25 november 1809 huwde Lodewijk Filips in Palermo met prinses Marie Amélie van Bourbon-Sicilië (1782 – 1866), dochter van koning Ferdinand I der Beide Siciliën. Ze hadden de volgende kinderen:
- Ferdinand Filips (1810-1842), hertog van Orléans; huwde op 30 mei 1837 te Fontainebleau met hertogin Helena van Mecklenburg-Schwerin (1814-1858), dochter van erfgroothertog Frederik Lodewijk
- Louise (1812–1850), huwde in 1832 met koning Leopold I van België
- Maria (1813-1839), huwde op 17 oktober 1837 te Versailles met hertog Alexander van Württemberg ([1804-1881)
- Lodewijk (1814–1896), hertog van Nemours; huwde in 1840 met prinses Victoria van Saksen-Coburg-Gotha-Koháry
- Francisca van Orléans (1816–1818)
- Clementine (1817–1907), huwde in 1843 prins August van Saksen-Coburg-Gotha
- Frans (1818-1900), prins van Joinville; huwde op 1 mei 1843 te Rio de Janeiro met prinses Franscisca van Brazilië (1824–1898), dochter van keizer Peter I
- Karel (1820-1828), hertog van Penthièvre
- Hendrik (1822-1897), hertog van Aumâle; huwde op 25 november 1844 te Napels met prinses Maria Carolina van Bourbon-Sicilië ([1822-1869)
- Anton, (1824–1890), hertog van Montpensier; vanaf 1859 infante van Spanje; huwde op 10 oktober 1846 te Madrid met infanta Louise van Spanje (1832-1897), dochter van koning Ferdinand VII
