Julius Caesar (toneelstuk)

Julius Caesar is een tragedie van William Shakespeare, waarschijnlijk geschreven in 1599. Het vertelt over het complot tegen de Romeinse politicus Julius Caesar, de moord en de nasleep van deze gebeurtenis. Het toneelstuk is gebaseerd op historische feiten.

In tegenstelling tot de andere titulaire rollen in Shakespeares werken (zoals bijvoorbeeld Hamlet, Henry V, Romeo en Julia), speelt Caesar niet de hoofdrol. Het personage duikt maar in drie scènes op aan het begin van het derde bedrijf. De hoofdrol in Julius Caesar wordt gespeeld door Brutus en het hoofdthema is zijn strijd tussen eer, patriottisme en vriendschap.

Julius Caesar is het eerste van de vijf grote tragedies van Shakespeare. De andere zijn Hamlet, Othello, King Lear en Macbeth.

De meeste Shakespeare-critici en -historici zijn het eens dat het toneelstuk de algemene ongerustheid over de troonsopvolging in Engeland weerspiegelt. Ten tijde van zijn creatie en de eerste voorstelling weigerde koningin Elizabeth I, die bekend stond als een sterke heerser maar ook bejaard was, een opvolger aan te wijzen, wat er toe leidde dat de burgers bezorgd waren dat er een burgeroorlog vergelijkbaar met die van Rome (ten tijde van Caesar) na haar dood zou uitbreken.

[bewerk] Verhaal

Marcus Brutus, een goede vriend van Caesar wiens voorouders befaamd zijn door het verdrijven van de tirannieke Tarquin koningen uit Rome, laat zich overhalen mee te doen in een complot van senatoren tegen Caesar. De samenzweerders verdenken Caesar, door toedoen van Cassius, ervan dat hij de republiek wil omvormen in een monarchie (waarin hij dan de monarch wordt). Cassius en de samenzweerders worden gedreven door afgunst en jaloezie. Brutus daarentegen wordt gemotiveerd door eergevoel en patriottisme. Kenmerkend aan het stuk, en een van de sterkte punten, is dat de personages niet worden opgedeeld als gewoon 'de goeden' en 'de slechten'.

De eerste scènes gaan voornamelijk over de discussies van Brutus en Cassius en over Brutus' gewetensstrijd. Onder invloed van de mening van het volk keert Brutus zich tegen Caesar. Een waarzegger waarschuwt Caesar: "Pas op voor de Iden van maart" (15 maart). Caesar negeert deze waarschuwing en hij wordt op de Iden van Maart vermoord door de samenzweerders.

Na Caesars dood treedt een ander personage op de voorgrond, Caesars aanhanger Marcus Antonius, die door een opzwepende toespraak bij het lijk de veel geciteerde woorden Friends, Romans, countrymen, lend me your ears... (Vrienden, Romeinen, landgenoten, leen mij uw oor...) uitspreekt en zo wint hij het volk voor zich in zijn strijd tegen de samenzwerende senatoren.

Het begin van het vierde bedrijf wordt gekenmerkt door de scène waarin er onenigheid ontstaat tussen Cassius en Brutus. Brutus beschuldigt Cassius ervan de edele daad die koningsmoord voor hem is, te bevuilen door het aanvaarden van steekpenningen. Did not great Julius bleed for justice' sake? / What villain touch'd his body, that did stab, / And not for justice?. (Bloedde de grote Julius niet in het belang van de rechtvaardigheid? / Welke schurk raakte zijn lichaam aan, die heeft neergestoken? / En niet voor gerechtigheid?) (IV.iii) De twee verzoenen zich opnieuw en maken zich klaar om ten strijde te trekken tegen Marcus Antonius en Caesars achterneef Octavius als Caesars geest aan Brutus verschijnt en hem waarschuwt voor de nederlaag. Thou shalt see me at Philippi. (Je zal me zien in Philippi). (IV.iii) Het vergaat de samenzweerders slecht bij de strijd: zowel Brutus als Cassius pleegt zelfmoord om niet krijgsgevangen te worden gezet. Het stuk eindigt met een hulde aan Brutus die de nobelste Romein bleef van allen. The noblest Roman of them all (V.v)

	De werken van William Shakespeare
Tragedies:	Romeo and Juliet | Macbeth | King Lear | Hamlet | Othello | Titus Andronicus | Julius Caesar | Antony and Cleopatra | Coriolanus | Troilus and Cressida | Timon of Athens
Komedies:	A Midsummer Night's Dream | All's Well That Ends Well | As You Like It | Cardenio (verloren gegaan) | Cymbeline | Love's Labour's Lost | Love's Labour's Won (verloren gegaan) | Measure for Measure | The Merchant of Venice | The Merry Wives of Windsor | Much Ado About Nothing | Pericles, Prince of Tyre | The Taming of the Shrew | The Comedy of Errors | The Tempest | Twelfth Night | The Two Gentlemen of Verona | The Two Noble Kinsmen | The Winter's Tale
Historische stukken:	King John | Edward III (aan Shakespeare toegeschreven) | Richard II | Henry IV, part 1 | Henry IV, part 2 | Henry V | Henry VI, part 1 | Henry VI, part 2 | Henry VI, part 3 | Richard III | Henry VIII
Andere werken:	Sonnetten | Venus en Adonis | The Rape of Lucrece | The Passionate Pilgrim | The Phoenix and the Turtle | A Lover's Complaint