King Lear

King Lear wordt algemeen beschouwd als een van William Shakespeares grootste tragedies. Aangenomen wordt dat het in 1605 geschreven is en is gebaseerd op de legende van Leir, een koning van het pre-Romeins Groot-Brittannië. Het verhaal was reeds verteld in kronieken, gedichten en preken, evenals op het toneel, toen Shakespeare het verhaal hervertelde.

Na het herstel van de monarchie in Engeland in 1660 werd het toneelstuk dikwijls door theatermakers gewijzigd omdat die vaak niet van de nihilistische stijl inslag hielden, maar sinds de Tweede Wereldoorlog is men het gaan beschouwen als een van Shakespeares grootste prestaties. Het stuk van Koning Lear is door vele grote acteurs gespeeld geweest, maar het wordt algemeen aangenomen dat de rol enkel mag vertolkt worden door iemand die een zekere (oudere) leeftijd heeft.

[bewerk] Personages

• Koning Lear is de heerser over Brittannië. Hij is een patriarchaal persoon die door een verkeerde inschatting van zijn dochters zijn eigen teloorgang tekent.
• Goneril is Lears verraderlijke oudste dochter en vrouw van de hertog van Albany.
• Regan is Lears verraderlijke tweede dochter en vrouw van de hertog van Cornwall.
• Cordelia is Lears jongste dochter.
• De Hertog van Albany¹ is Gonerils echtgenoot. Goneril veracht hem vanwege zijn zachte karakter. Later in het stuk keert hij zich tegen zijn vrouw.
• De Hertog van Cornwall¹ is Regans echtgenoot. Hij laat Lear achter op het veld tijdens een storm en steekt Gloucesters ogen uit. Na zijn aanval op Gloucester valt een van zijn dienaars hem aan en brengt hem dodelijke verwondingen toe.
• De Graaf van Gloucester¹ is Edgars vader. Hij heeft ook een bastaardkind, Edmund. Edmund stookt hem op tegen Edgar, en deze vlucht met een 'nieuwe naam', Tom of Bedlam.
• De Graaf van Kent¹ is steeds trouw aan Lear maar hij wordt verbannen door de koning nadat hij protesteerde tegen Lears behandeling van Cordelia. Hij vermomt zich en dient de koning zonder dat deze zijn echte identiteit weet.
• Edmund is Gloucesters buitenechtelijke zoon. Hij werkt samen met Goneril en Regan om zijn ambities te bevorderen. Er ontstaat een driehoeksrelatie tussen hen drieën.
• Edgar is de zoon van de graaf van Gloucester. Vermomd als Tom of Bedlam, helpt hij zijn blinde vader. Aan het eind van het stuk neemt hij de heerschappij over.
• Oswald is Gonerils bediende en wordt beschreven als een "nuttige schurk". Hij probeert Gloucester te vermoorden maar hij wordt zelf vermoord door Edgar.
• de Nar is toegewijd aan Lear en Cordelia.

[bewerk] Verhaal

Het toneelstuk begint bij de reeds oud geworden Koning Lear die zijn rijk wil verdelen onder zijn 3 dochters, Goneril, Regan en Cordelia. De twee oudste zijn getrouwd maar Cordelia is zeer geprezen en velen willen met haar huwen, gedeeltelijk omdat ze haar vaders lieveling is. Maar wanneer Lear zijn rijk wil verdelen en Cordelia het grootste deel wil schenken, mislukt zijn plan compleet. Cordelia weigert het geflater van haar zussen te overtreffen, omdat ze vindt dat het enkel de oprechte liefde voor haar onrecht zou aan doen hem te plezieren louter voor een beloning. Lear, zeer ontdaan door haar reactie, verdeelt haar deel van het rijk tussen Goneril and Regan. Cordelia wordt verbannen. De Koning van Frankrijk huwt haar, hoewel ze geen bruidschat heeft en ze onterfd is, misschien omdat hij haar reactie oprecht en eerlijk vond of misschien omdat hij nu een casus belli achter de hand heeft om Brittannië geregeld aan te vallen.

Niet lang nadat Lear afstand doet van zijn troon, komt hij erachter dat zijn dochters, Goneril en Regan hem verraden hebben en er volgt een hevige ruzie. De Graaf van Kent, die voor Cordelia opkwam en verbannen werd voor zijn daad, keert terug vermomd als de bediende Caius om de koning te beschermen, aan wie hij nog steeds trouw is. Ondertussen maken Goneril en Regan ruzie over Edmund, en ze krijgen te maken met een aanval van het Franse leger onder leiding van Cordelia die de troon terug aan haar vader wil geven. Uiteindelijk vergiftigt Goneril haar zus en ze pleegt zelfmoord als ze verneemt dat Edmund gewond is.

Een ander subplot impliceert de Graaf van Gloucester, wiens beide zonen, de goede Edgar en de slecht Edmund, zich in loggerheads bevinden, de bastaard Edmund had verhalen over zijn halfbroer verzonnen. Edgar wordt tot ballingschap gedwongen en veinst mentale gestoordheid. Edmund gaat een verbond aan met Goneril en Regan en Gloucesters ogen worden uitgestoken door Regans echtgenoot maar wordt van de dood gered door Edgar, wiens stem hij niet in slaagde te herkennen.

Lear verschijnt in Dover, waar hij,raaskallend en pratend met muizen, rond doolt. Gloucester wil zich van een cliff gooien maar wordt misleid door Edgar, hij ontmoet Lear kort daarna.

Behalve het subplot van de Graaf van Gloucester en zijn twee zoons, was de dood van Cordelia en Lear op het einde de belangrijkste vernieuwing die Shakespeare maakte. Tijdens de 18e eeuw en negentiende eeuw werd dit tragische einde fel bekritiseerd en er werden zelf alternatieve eindes geschreven en opgevoerd waarin de hoofdpersonages overleefden en Edgar en Cordelia trouwden.

• ¹ De ze titels zijn anachronistisch. Het eerste gebruik van de titel Duke of Albany/Hertog van Albany gebeurde in 1398. De eerst keer dat Duke of Cornwall/Hertog van Cornwall werd gebruikt is rond 1140.Voor Earl of Gloucester/Graaf van Gloucester was dit in 1122. En de titel Earl of Kent/Graaf van Kent werd voor het eerst gebruikt in 1067. En het verhaal speelt zich af in Brittannië voor de komst van de Romeinen, voor 55 v. Chr dus.

	De werken van William Shakespeare
Tragedies:	Romeo and Juliet | Macbeth | King Lear | Hamlet | Othello | Titus Andronicus | Julius Caesar | Antony and Cleopatra | Coriolanus | Troilus and Cressida | Timon of Athens
Komedies:	A Midsummer Night's Dream | All's Well That Ends Well | As You Like It | Cardenio (verloren gegaan) | Cymbeline | Love's Labour's Lost | Love's Labour's Won (verloren gegaan) | Measure for Measure | The Merchant of Venice | The Merry Wives of Windsor | Much Ado About Nothing | Pericles, Prince of Tyre | The Taming of the Shrew | The Comedy of Errors | The Tempest | Twelfth Night | The Two Gentlemen of Verona | The Two Noble Kinsmen | The Winter's Tale
Historische stukken:	King John | Edward III (aan Shakespeare toegeschreven) | Richard II | Henry IV, part 1 | Henry IV, part 2 | Henry V | Henry VI, part 1 | Henry VI, part 2 | Henry VI, part 3 | Richard III | Henry VIII
Andere werken:	Sonnetten | Venus en Adonis | The Rape of Lucrece | The Passionate Pilgrim | The Phoenix and the Turtle | A Lover's Complaint