Franche-Comté
|
||||
 |
||||
| Hoofdstad | Besançon | |||
| Arrondissementen | 9 | |||
| Kantons | 116 | |||
| Gemeenten | 1 786 | |||
| Departementen | Doubs (25) Jura (39) Haute-Saône(70) |
|||
| Oppervlakte | 16 202 km² | |||
| Inwoners - Totaal - Bevolkingsdichtheid |
1 117 059 (1999) 69 inw/km² |
|||
| Volkslied | [[]] | |||
| Officiële website | ||||
De Franche-Comté is een regio van Frankrijk, in het uiterste oosten van het land, naast Bourgondië. Tot aan de Franse revolutie was het ook een zelfstandige Franse provincie.
[bewerk] Geschiedenis
Door het ontbreken van een krachtig koninklijk gezag werd in de 9e eeuw binnen het zgn. Koninkrijk Bourgondië een semi-autonoom rijkje geschapen door de landheren, die zichzelf met de titel graaf van Besançon of graaf van Bourgondië gingen noemen. Sinds 1032 ondernamen de keizers van het Heilige Roomse Rijk, in hun hoedanigheid van koning van Bourgondië, pogingen om, met ruggensteun van de aartsbisschoppen van Besançon, de graven van Bourgondië aan hun gezag te onderwerpen. Deze pogingen mislukten echter, want de graven bleven tot de 12e eeuw de facto onafhankelijk.
Door zijn huwelijk met de erfdochter van graaf Reinout III wist keizer Frederik Barbarossa echter in 1178 het graafschap Bourgondië aan zich te binden. Het graafschap kwam theoretisch onder het bestuur van Paltsgraven, Duitse vorsten (sinds 1208 waren dat de hertogen van Merano) die zich bijna nooit in hun gewest lieten zien. De werkelijke macht kwam daarom geleidelijk aan leden van het Huis van Chalon.
Na de dood van Jan de Oude van Chalon (1267) begon een felle machtsstrijd tussen de Franse koning, de Duitse keizer en de hertog van Bourgondië om het bezit van het graafschap: de hoge adel van het gebied koos partij voor Duitsland, de nieuwe paltsgraaf Otto IV koos voor het Franse kamp. Deze strijd werd beslecht toen de latere Filips V van Frankrijk, nog vóór zijn troonsbestijging trouwde met Otto’s oudste dochter Johanna, waardoor het graafschap hem als bruidsschat toeviel. In 1330 kwam het graafschap dan weer toe aan de echtgenote van de toenmalige hertog van Bourgondië, aan wiens nageslacht het bleef toebehoren tot zijn kleinzoon in 1361 kinderloos overleed.
Het gebied, dat kort daarop de naam Franche-Comté gekregen had, kwam opnieuw in bezit van Margaretha, de oudste dochter uit het huwelijk van Filips V van Frankrijk en Johanna. Margaretha’s zoon, de Vlaamse graaf Lodewijk van Male, liet het bij erfenis na aan zijn dochter Margaretha van Male en haar echtgenoot hertog Filips de Stoute van Bourgondië. Sindsdien bleef de Franche-Comté verbonden met de dynastie van de Bourgondische hertogen.
Toen het hertogdom Bourgondië in 1477 onder Lodewijk XI door Frankrijk werd opgeslokt, kwam de Franche-Comté tegen de annexatie in verzet. Het resultaat was dat het uiteindelijk in 1493 moest worden afgestaan aan Filips de Schone, sinds het overlijden van zijn moeder Maria de Rijke de erfgenaam der Bourgondische hertogen. Onder de Habsburgers werd de Franche-Comté opnieuw een autonoom gebied, staatsrechtelijk met de Nederlanden verenigd in de Bourgondische Kreits, en voor hun dynastie van grote waarde als strategische en diplomatieke schakel tussen hun Spaanse en Italiaanse bezittingen enerzijds, en de Nederlanden en Duitsland anderzijds. Sinds het midden van de 16e eeuw groeide in het gebied echter de oppositie tegen het Habsburgse bewind. Ook hier werd Willem van Oranje, als erfgenaam van de Chalons en in 1561 titulair stadhouder van Franche-Comté, beschouwd als de wettige leider, maar in 1567 maakte Alva op drastische wijze een einde aan het verzet. Na een Franse interventie in de Dertigjarige Oorlog werd de Franche-Comté grondig verwoest door Franse troepen, waarna Lodewijk XIV het gebied in 1678 definitief bij Frankrijk annexeerde, door de Vrede van Nijmegen.
[bewerk] Zie ook
| {{{afb_links}}} | Regio's van Frankrijk |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Aquitanië - Auvergne - Bourgondië - Bretagne - Centre - Champagne-Ardennen - Corsica - Elzas - Franche-Comté - Île-de-France - Languedoc-Roussillon - Limousin - Lotharingen - Midi-Pyrénées - Noord-Nauw van Calais - Hoog-Normandië - Laag-Normandië - Pays de la Loire - Picardië - Poitou-Charentes - Rhône-Alpes - Provence-Alpes-Côte d'Azur |
|||
| {{{afb_links}}} | Bourgondische Kreits | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Markgraafschap Antwerpen - Graafschap Artesië (tot 1678) - Hertogdom Brabant - Franche-Comté (tot 1678) - Heerlijkheid Friesland (tot 1579) - Hertogdom Gelre (noorden tot 1579) - Groningen (tot 1594) - Graafschap Henegouwen - Graafschap Holland (tot 1579) - Hertogdom Limburg - Hertogdom Luxemburg - Heerlijkheid Mechelen - Graafschap Namen - Heerlijkheid Overijssel (tot 1579) - Heerlijkheid Utrecht (tot 1579) - Graafschap Vlaanderen - Graafschap Zeeland (tot 1579) - Graafschap Zutphen (tot 1591) |
