F-4 Phantom II

F-4 Phantom II

Rol:	Jachtbommenwerper
Bemanning:	2
Varianten:	F-4B t/m -G, -J, -K, -M, -N, -S, QF-4
Stukprijs:	{{{Prijs}}}
Status
Eerste vlucht:	{{{Eerstevlucht}}}
Aantal gebouwd:	{{{Aantalgebouwd}}}
Gebruik:	{{{Gebruik}}}
Afmetingen
Lengte:	19,1 m
Hoogte:	5,0 m
Spanwijdte:	11,8 m
Vleugeloppervlak:	49,2 m²
Gewicht
Leeggewicht:	12926 kg
Brandstofgewicht:	{{{Brandstof}}} kg
Wapenlast:	{{{Wapengewicht}}} kg
Startgewicht:	23333 kg
Max. gewicht:	26308 kg
Laadvermogen:	{{{Laadvermogen}}}
Krachtbron
Motor(en):	2 × General Electric J79 turbojets
Propeller(s):	{{{Propeller}}}
Stuwkracht:	elk 80 kN
Vermogen:	{{{Vermogen}}} kW
Prestaties
Kruissnelheid:	{{{Kruissnelheid}}}
Topsnelheid:	2306 km/u
Klimsnelheid:	206 m/s
Vliegbereik:	3100 km
Actieradius:	865 km
Dienstplafond:	18000 m
Bewapening
Boordgeschut:	1 × GAU-4 20 mm Vulcan-boordkanon (6000 schoten/min)
Ophangpunten:	{{{Ophangpunten}}}
Bommen:	15 CBU-52, 15 CBU-58, 15 CBR-71, 15 CBU-87, 15 CBU-89, 12 MK-20, 6 BL-755, 5670
Raketten:	4 × AIM-7 en 4 × AIM-9

De F4 Phantom is een straaljager van Amerikaanse makelij. Ze was een van de beste straaljagers uit de Koude oorlog. Zij werd door haar piloten onder andere "Mig Killer" genoemd. Deze bijnaam kreeg de F4 omdat zij vooral de relatief oude MiG-17 neerhaalde. Zijn grote concurrent was de MiG-21 die veel werd gebruikt door het Noord-Vietnamese volksleger tijdens de Vietnam Oorlog.

Inhoud

1 Ontwikkeling en productie van de F4
2 Modellenreeks
3 Modernisering F-4
4 Bewapening, kosten en bemanning van een F4
5 Vietnam
6 Na Vietnam
7 Externe links

[bewerk] Ontwikkeling en productie van de F4

Na de Koreaanse oorlog zagen de Amerikanen dat hun vliegtuigen (F86) het onderspit dolven tegen de Russische MiG-17. De roep om een beter jachtvliegtuig werd sterker en het Pentagon gaf de opdracht aan de firma McDonnell Aircraft (later McDonnell Douglas). Het prototype vloog in 1958. McDonnell kwam met de F4. In 1963 was de Phantom klaar. Het vliegtuig was in eerste instantie bedoeld voor de Amerikaanse marine (USN), maar al snel kregen ook de United States Air Force (USAF) en de United States Marine Corps (USMC) de beschikking over de F4.

Het toestel was in eerste instantie niet uitgerust met een boordkanon. Sindsdien is zo'n boordkanon gebruikelijk geworden. Toen het ontbreken van een boordkanon tijdens luchtgevechten tegen bijvoorbeeld de MiG-17 een nadeel bleek, werd de F4E-versie ontwikkeld (1968). Deze versie is nu nog steeds in gebruik door Japan, Duitsland (doorontwikkeling als model F) en Israël.

[bewerk] Modellenreeks

De F-4A werd te zwak bevonden en doorontwikkeld tot F-4B voor de marine (USN). De F-4B was het oermodel.
De F-4C was het eerste luchtmachttype (USAF). Deze werd gevolgd door de F-4D, dit model heeft ook bij de Koreaanse luchtmacht gevlogen.
De F-4E was ook een USAF-model en is ook in Nederland gestationeerd geweest bij 32nd TFS te Soesterberg.
De F-4F is een Duitse versie van de F4E, speciaal voor luchtverdedigingsdoeleinden met een groot aandeel aan Duitse onderdelen.
De eerste F-4G was een aangepaste versie van de F-4B met datalink om het landen op vliegdekschepen eenvoudiger te maken.
De tweede F-4G is een aangepaste versie van de F4E waarbij, onder andere, het kanon is vervangen door elektronica om de radar van de vijandelijke luchtafweer te storen. Deze versie staat ook wel bekend als "Wild Weasel". Dit was de laatste operationele variant binnen de USAF.
De F-4J is weer een marineversie en uiterlijk gelijk aan de B-versie maar met verbeterde elektronica en motoren.
De F-4K is een versie voor de Engelse luchtmacht (RAF) en heeft naast aangepaste elektronica ook Rolls Royce Spey-motoren waarvoor het casco van het toestel behoorlijk aangepast diende te worden. Het uiteindelijke resultaat presteerde minder dan de oorspronkelijke Amerikaanse versie.
De F-4M is hetzelfde als de F-4K maar dan voor de Royal Navy. De belangrijkste aanpassing hier is een verlengd neuswielonderstel om dit grote toestel op te kunnen laten stijgen van de relatief kleine Engelse vliegdekschepen van de vorige generatie.
De F-4N is een gemoderniseerde uitvoering van de F-4B waarbij het casco werd gemoderniseerd tot voorbij de F-4J standaard.
De F-4S is een gemoderniseerde uitvoering van de F-4J
Verder zijn er nog diverse RF-4 varianten waarbij de R staat voor reconnaisance. Deze toestellen waren voorzien van camera's in de neus en ontbeerden hierdoor hun radar en/of kanon.
QF-4 varianten zijn op afstand bestuurbare Phantoms die herhaaldelijk gebruikt kunnen worden voor luchtdoeloefeningen voor hun opvolgers als de F-16 en F-15.

[bewerk] Modernisering F-4

Israël heeft in het begin van de jaren 90 nog als proef een toestel uitgerust met motoren gelijk aan die van hun F-16's (F100 of F110) maar heeft dit niet doorontwikkeld. Duitsland heeft de Phantoms gemoderniseerd tot de ICE-standaard (ICE = Improved Combat Efficiency), waarbij de motoren ongemoeid zijn gelaten maar de elektronica wel is gemoderniseerd. Ook Turkije heeft een update uitgevoerd aan de Phantom, gemoderniseerde varianten heten daar Terminator 2020. Israël heeft de toestellen later gemoderniseerd en duidde nadien hun toestellen aan met Kurnass.

[bewerk] Bewapening, kosten en bemanning van een F4

In de F4 heeft twee bemanningsleden: De piloot en een radarinterceptofficer (RIO) die de radar controleert. De kosten van de bouw van één F4 was 12,5 miljoen dollar. De bewapening bestaat uit:

4 AIM-7 Sparrow-luchtdoelrakketten
4 AIM-9 Sidewinder-luchtdoelrakketten
(1 M61A1 boordkanon bij F4E en F)
Maximaal 12500 pond bommen.

[bewerk] Vietnam

Tijdens de Vietnamoorlog (1965-1973) werd de Phantom veelvuldig ingezet. Ze diende als jachtvliegtuig en jachtbommenwerper. Luchtduels met de Mig17 en de Mig21 kwamen heel veel voor en de Phantom won het bijna altijd. Haar bewapening was voor die tijd uiterst modern en haar raketten konden van ver vijandelijke Migs neerschieten die vaak nog primitieve kanonnen en oude raketten gebruikten. De F4 werd veel gebruikt voor aanvallen met napalm en Agent Orange. Ook is ze ingezet in Cambodja en tijdens de kerstbombardementen van 1972.

[bewerk] Na Vietnam

Duitse F-4 Phantom II

Na Vietnam leek de rol van de F4 wel een beetje uitgespeeld. Haar rol was overgenomen door de piloten van Top Gun en hun machtige F-14 Tomcats (ingevoerd vanaf 1975). Toch kregen de moderne vliegtuigen als de F-14, F-15, F-16 en de F-18 nog even een lesje in luchtgevechten door de F4 tijdens een grote training in 1982. Het was de Felix International Fighter Meet en de F4 haalde daar een score van 15:2. 15 neergehaalde vliegtuigen tegen 2 neergehaalde F4's. Voor het Amerikaanse leger is de F4 te oud. Maar in landen als Duitsland, Japan, Griekenland, Israël en Turkije vliegt de F4E/F nog steeds. Daarmee wordt de kwaliteit van het oorspronkelijke ontwerp aangetoond alsook dat moderne jachtvliegtuigen na de Phantom grotere ontwikkelingen hebben doorgemaakt in elektronica en bewapening dan in de mechanica.

Het toestel heeft in de VS nog lange tijd een rol gespeeld bij diverse reserveonderdelen van de luchtmacht, marine en mariniers terwijl de F4G nog actief heeft deelgenomen aan de eerste golfoorlog van 1991.