Boortmeerbeek

Gemeente Boortmeerbeek
ligging binnen het arr. Leuven in de provincie Vlaams-Brabant
Wapen	Vlag

Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Leuven
Geografische ligging	50°58′NB 4°34′OL
Oppervlakte	18,64 km²
Bevolking (Bron: NIS)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	11.546 (01/01/2006) 49,80% 50,20% 620 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0–19 jaar 20–64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2006) 22,73% 59,85% 17,43%
Buitenlanders	2,02% (01/07/2005)
Economie
Werkloosheidsgraad	5,03% (01/01/2006)
Gemiddeld inkomen	16.325 euro/inw. (2003)
Politiek
Burgemeester	Michel Baert (VLD)
Bestuur	VLD, CD&V
Zetels VLD CD&V SP.A DOEN onafhankelijke	21 11 5 3 1 1
Deelgemeenten met postcode
Postcode	Deelgemeente
3190 3191	Boortmeerbeek Hever
Overige info
Zonenummer	015 - 016
NIS-code	24014
Politiezone	Haacht
Webadres	www.boortmeerbeek.be

Boortmeerbeek is een plaats en gemeente in de provincie Vlaams-Brabant in België. De gemeente telt bijna 11.500 inwoners. De fusiegemeente Boortmeerbeek ontstond op 1 januari 1977 uit de samenvoeging van Boortmeerbeek en Hever. Feitelijk werden er toen drie dorpskernen samengebracht want Schiplaken, weliswaar steeds een gehucht van Hever geweest, kon als een volwaardige gemeente beschouwd worden omdat het op elk gebied evenwaardig was aan haar moedergemeente.

[bewerk] Geschiedenis

De historische bronnen van Boortmeerbeek en Hever gaan terug tot de 13e eeuw doch de dorpen zouden als kleine nederzettingen van omstreeks het jaar 900 bestaan.

Tot in de 19e eeuw bestond Schiplaken hoofdzakelijk uit bos en heide terwijl we te Hever primitieve landbouwgronden en moerassen aantreffen. De latere Leuvensesteenweg en het kanaal Leuven-Dijle (Leuvense vaart) vormden de afscheiding. Al die bossen vormden een geheel rond het zeer oude kasteel van Schiplaken en graaf de Ferraris herleidt op zijn kaart dat ganse complex tot Plantsoenbos.

In 1860 was er nog geen bewoning in die gebieden met uitzondering van het kasteel van Schiplaken en twee, toen recente, cultuurontginningen, de Duitse hoef nabij de grens met Kampenhout en de Bosbeekhoeve nabij de grens met Elewijt en Hofstade. Het cultuurlandschap vangt er aan met het domein Gottendijs en de Venne.

Te Boortmeerbeek is de situatie ongeveer identiek. De ene helft bestond uit primitief akkerland rond het domein Audenhoven en de andere helft uit gemeenschappelijk beemden rond de dorpskern en het Hof te Ghoye.

Omdat de dorpskernen ontstonden op de meest geschikte plaatsen waar het cultuurlandschap en het wegennet samenvallen is het begrijpelijk dat de kern van Boortmeerbeek op de samenvloeiing van twee oude heirbanen en dicht bij de Molenbeek gevormd werd. Deze banen zijn de oude heirbaan Leuven-Mechelen en de oude baan Elewijt-Rijmenam, deze laatste de verbindingsweg tussen twee dorpen die al in de Romeinse periode als kleine "villa" of nederzetting bestonden.

De dorpskern van Hever ontstond op de kruising van de oude heirbaan Leuven-Mechelen en de Walkerengatweg (thans Guido Gezellestraat) die toegang verleende tot het cultuurgebied "Heverveld" en doorliep tot de Donk.

Vele eeuwen lang zijn Boortmeerbeek en Hever bestuurlijk gescheiden geweest. Boortmeerbeek behoorde immers tot het land van Brabant, bestuurd door de hertogen van Brabant en maakte er het grensgebied van uit vermits de Dijle de oude gouwgrens vormde tussen het land van Brabant, Taxandrië (Antwerpen), het land van Riën en het Luikse met Mechelen.

De naam Boortmeerbeek houdt een dubbele grensbetekenis in. "Meer" is een mark of een grens en door "Boort" wordt die grens nogmaals benadrukt. "Beek" komt vanzelfsprekend van de ligging aan de Molenbeek. Eigenaardig is wel dat de Molenbeek in de huidige gemeente Meerbeek ontspringt en nabij de grens met Hever in de Dijle uitmondt. Dat roept de gedachte op dat "Boort" ook de boord of het einde van de Meerbeek (Molenbeek) zou kunnen betekenen doch de geschiedkundigen weerhouden die mogelijkheid niet.

Voor de hertogen van Brabant was Boortmeerbeek een belangrijke grenspost met uitkijk op de Dijle. Bij hun talrijke oorlogen tegen Mechelen konden de hertogen elk water- en wegverkeer blokkeren. Ook het kasteel Ravesteyn op grondgebied Hever gelegen, speelde bij die conflicten een belangrijke militaire rol.

Hever, dat zou komen van "Havera" (geitenbosje), behoorde lange tijd tot het land van Mechelen. In de Frankische periode zou er bewoning geweest zijn in de omgeving van het Heverveld.

De geschiedenis van het domein Ravesteyn, lange jaren afhankelijk van het zeer oude hof van Swijveghem te Muizen, vangt in de 14e eeuw aan. Het kasteel van Schiplaken, even oud en even belangrijk als "Motte" of kunstmatige verdedigingspost als Ravesteyn, was omvangrijker aan gronden en bossen. Van circa 900 af behoorde Hever tot het Mechels kapittel (vereniging van kanunniken behorend tot een dom- of collegiale kerk, zijnde Sint Rombout te Mechelen). Boortmeerbeek was van oudsher volledig afgestemd op de kanunniken van Zellaer en het klooster van Muizen.

Te Boortmeerbeek was het hof Audenhoven de belangrijkste heerlijkheid met bestuursmacht. De waterburcht "Hof te Ghoye", in de Dreef, overblijfsel van het oude hof van Meerbeek waarin voor 1300 de oude ridders "de Helrode" en later de "Meerbeeks" verbleven die dicht bij de hertogen van Brabant stonden, was eveneens een belangrijk domein. Het laatste kasteel in het domein Audenhoven werd maar omstreeks 1950 gesloopt doch het hof te Ghoye verdween al in 1855 toen het afgebroken werd door gravin d'Oultremont, prinses de Ligne.

[bewerk] Tweede Wereldoorlog

Zie Twintigste treinkonvooi voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Boortmeerbeek werd in de Tweede Wereldoorlog op de kaart gezet door enkele jonge verzetstrijders uit het Brusselse die op de spoorlijn een jodentransport (het XX-ste Konvooi) tegenhielden en zo enkele joden van de gaskamers in Auschwitz wisten te redden. Dit was het enige jodentransport dat in Europa kon worden tegengehouden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De gemeente Boortmeerbeek heeft in 1993, onder impuls van Robert Korten, een gedenkteken opgericht nabij het treinstation. Het wil zo de jaarlijkse herinnering aan het XX-ste konvooi in het teken stellen van vrede, solidariteit, verdraagzaamheid en respect voor iedere medemens.

Buurtbewoners meldden dat er tijdens de eindfaze van de Tweede Wereldoorlog een V-1-raket was neergestort nabij de Wespelaarsebaan en de treinroute Mechelen-Leuven. V-1 raketten werden door de Duitsers afgevuurd richting Mechelen. Tijdens de zomermaanden van 1944 (juni of juli) dropte een bommenwerper van de geallieerden zijn bommen over de velden nabij de Hollestraat. Er is geen weet of dit vliegtuig is neergestort of veilig had kunnen landen.

[bewerk] Sport en vrije tijd

Boortmeerbeek is, als gemeente met veel jonge gezinnen, een bij uitstek sportieve gemeente, met haar basketbalclub Boortmeerbeek Basket (gekend om haar jeugdwerking) als uitschieter. Ook haar actieve jeugdbewegingen (scouts en chiro) en het lokale jeugdhuis tOogpunt dragen bij tot een actieve jeugd in deze gemeente