Bolletjestrui
De bolletjestrui wordt tijdens de Ronde van Frankrijk gedragen door de leider in het bergklassement. Na de laatste etappe van de Tour de France krijgt de winnaar van het bergklassement de laatste bolletjestrui uitgereikt en wordt hij tot bergkoning uitgeroepen.
De leider in het bergklassement is de wielrenner die door vroegere doorkomsten dan andere wielrenners op bergtoppen de meeste bergpunten heeft verdiend.
De bergprijs bestaat langer dan de daaraan gekoppelde bolletjestrui. De eerste Ronde van Frankrijk waar de leider in het bergklassement de bolletjestrui droeg, was die van 1975; de eerste die hem ooit droeg was Joop Zoetemelk. Lucien Van Impe was de eerste eindwinnaar van deze trui. Hij was enigszins gegeneerd toen hij de bolletjestrui voor het eerst aandeed gezien het toen nog niet ingeburgerde opvallende motief. Daarvóór bestond er geen aparte trui voor de bergkoning.
Bergen worden ingedeeld in 5 categorieën: Hors Categorie (waarin reuzen als Mont Ventoux, Tourmalet en Alpe d'Huez) en 1e t/m 4e categorie. Beklimmingen van 3e en 4e categorie zijn eerder heuvels dan bergen. Te verdienen punten zijn navenant.
De strijd om de bolletjestrui ontbrandt vanaf de eerste etappe: geen enkele rit is namelijk volkomen vlak. Vrijwel altijd zijn er wel enkele hellingen van derde of vierde categorie. Aan de avonturiers in het peloton biedt dat een kans om zich in de publiciteit te rijden totdat in de echte bergetappes de klimmers de trui overnemen. In 1982 reed Jan Raas, niet bepaald een klimmer, zo één dag in de bolletjestrui: hij had de trui veroverd door in de proloog de snelste tijd neer te zetten over een beklimming die in het parkoers was opgenomen.
Elk jaar is er nog een Trofée Henri Desgrange, genoemd naar de oprichter van de Tour de France. Dat is een flinke geldprijs die klaarligt voor de eerst aankomende op de hoogste top van de Tour. Meestal is dat de col du Galibier (waar ook een monument ter ere van Desgrange staat). Bij afwezigheid van de Galibier in het Tourschema wordt de prijs doorgaans op de col du Tourmalet gewonnen.
Aan het eind van de jaren 80 werd de bolletjestrui gewonnen door de Nederlanders Steven Rooks (1988) en Gert-Jan Theunisse (1989).
De te verdienen punten op hellingen van 3e en 4e categorie staan in geen verhouding tot die van de zwaardere bergen. Desondanks is het enkele malen gelukt door een mindere "klimmer" op die manier de echte specialisten voor te blijven. Pedro Torres (1973), Domingo Perurena (1974) en Bernard Vallet (1982) waren in alle etappes actief om hun punten te sprokkelen en konden in het hooggebergte voldoende meekomen om hun voorsprong te behouden. Laurent Jalabert (2001 en 2002) volgde een iets andere tactiek: hij ging er in de bergetappes vroeg vandoor en reed als eerste over 1 of 2 bergtoppen voordat hij werd ingelopen.
Recordhouder met 6 zeges in het bergklassement was lange tijd de Spanjaard Féderico Bahamontes. In 1983 werd dat aantal geëvenaard door Lucien van Impe en in 2004 verbroken door Richard Virenque met 7 titels. Virenque zegevierde eerder in 1994, 1995, 1996, 1997, 1999 en 2003.
Sinds 1975 is de bergtrui dus uitgereikt. Tot en met de tour van 2006 is dit al ongeveer 700 keer gebeurd. Meer dan 300 keer reed een Fransman in het bolletjestricot, Belgen droegen de trui in totaal 100 keer ongeveer gelijk aan het aantal truien dat Italianen droegen. Er zijn tot aan de tour van 2006 57 Nederlandse bergtruidragers geweest. Gert-Jan Theunisse en Steven Rooks droegen er ieder 12, Hennie Kuiper 8, Adri van der Poel en Erik Dekker 5, Maarten Ducrot, Danny Nelissen en Nico Verhoeven ieder 3, Joop Zoetemelk 2 en Jan Raas, Jean-Paul van Poppel, Leon van Bon en Karsten Kroon elk 1.
In het jaar 2005 en 2006 wint Michael Rasmussen de bolletjestrui
[bewerk] Belgische einddragers Bolletjestrui
- 1935 Felicien Vervaecke
- 1937 Felicien Vervaecke
- 1939 Sylvère Maes
- 1969 Eddy Merckx
- 1970 Eddy Merckx
- 1971 Lucien Van Impe
- 1972 Lucien Van Impe
- 1975 Lucien Van Impe
- 1977 Lucien Van Impe
- 1981 Lucien Van Impe
- 1983 Lucien Van Impe
[bewerk] Nederlandse einddragers Bolletjestrui
- 1988 Steven Rooks
- 1989 Gert-Jan Theunisse
[bewerk] Regelement voor de puntenverdeling
De punten die de renners kunnen verdienen worden verdeeld al naar gelang de doorkomst van de renner en de zwaarte van de berg. Hierbij wordt de volgende onderverdeling gemaakt:
Bergen van de buitencategorie (Hors categorie): respectievelijk 20, 18, 16, 14, 12, 10, 8, 7, 6 en 5 punten voor de eerste tot en met de tiende renner die over de top heen komt.
Cols van de eerste categorie: respectievelijk 15, 13, 11, 9, 8, 7, 6 en 5 punten punten voor de eerste tot en met de achtste renner die over de top heen komt.
Bergen van de tweede categorie: respectievelijk 10, 9, 8, 7, 6 and 5 punten voor de eerste tot en met de zesde renner die over de top heen komt.
Cols van de derde categorie: respectievelijk 4, 3, 2 and 1 punt voor de eerste tot en met de vierde renner die over de top heen komt.
Heuvels van de vierde categorie: respectievelijk 3, 2, and 1 punt voor de eerste tot en met de derde renner die over de top heen komt.
Als de slotklim een berg is uit de buitencategorie, de eerste of de tweede categorie, dan worden de punten verdubbeld.
Als twee rijders gelijk eindigen in het bergklassement, dan krijgt diegene die het vaakst als eerste bovenkwam op een col van de buitencategorie de bolletjestrui. Als de rijders even vaak als eerste op een col van de buiten categorie zijn bovengekomen, dan wordt gekeken naar het onderlinge resultaat op de cols van de eerste en eventueel de tweede, derde en vierde categorie, totdat er een winnaar is. Zijn beide renners even vaak als eerste op een col bovengekomen, dan wordt de winnaar bepaals door te kijken naar de posities in het algemeen klassement.
