Biologie

Portaal Biologie Biologie omvat een breed scala van onderwerpen. Hieronder staat een selectie van verwante artikelen in de Wikipedia. Zie ook: Portaal:Wetenschap & Technologie Biologie van A tot Z Lijst van biologen Gerelateerde wetenschappen: Geneeskunde Scheikunde Diergeneeskunde [bewerk] Planten Planten – Lijst van planten [bewerk] Dieren Dier – Lijst van dieren [bewerk] Biochemie Fotosynthese – Citroenzuurcyclus – DNA [bewerk] Evolutie Evolutietheorie – Punctuated equilibrium – Natuurlijke selectie – Mutatie – Convergente evolutie – Abiogenese [bewerk] Biologie van de mens Menselijke biologie – Gezondheid – Seksualiteit – Voeding – IVF zie ook: Portaal:Geneeskunde [bewerk] Natuur en milieu Natuur – Milieu – Natuurbescherming – Milieubeweging – Rode lijst – Nederlandse natuurgebieden – GFT [bewerk] Huisdieren, kamerplanten en tuinieren Huisdier – Hond – Hondenrassen – Kat – Aquarium – Zoetwateraquariumvissen – Cavia – Hamster – Vetplant – Cactus zie ook: Portaal:Dagelijks leven

Biologie (uit het Grieks: βιος: leven en λογος woord) is de leer van levende wezens, levensvormen en levensverschijnselen. Het wordt gerekend tot de exacte wetenschappen.

De term biologie is afkomstig uit het (wetenschappelijke) Latijn, van het woord Biologia. Dit is weer door de wetenschappers geconstrueerd uit twee oudgriekse woorden, namelijk bios en logios. Bios betekent: het leven. Logios betekent: geleerd (lett. "woord").

[bewerk] Grondslagen

In de 19e eeuw zijn de grondslagen van de biologie geformuleerd:

• De celtheorie – volgens welke alle levende wezens gemeenschappelijk hebben dat ze uit één of meer cellen bestaan en dat nieuw leven uitsluitend kan ontstaan uit bestaand leven: omnis cellula ex cellula. In die tijd waren virussen nog niet bekend. Virussen worden niet beschouwd als levend, maar de studie van virussen valt wel onder biologie.
• De evolutietheorie – volgens welke alle (op aarde) levende organismen ontstaan zijn uit dezelfde oorsprong. In de 20ste eeuw werd dit bevestigd doordat duidelijk werd dat de genetische code (de vertaling van tripletten naar een aminozuur) voor alle organismen vrijwel identiek is.
• De materialistische verklaring van leven. Voor die tijd werd leven als iets gezien dat niet materialistisch verklaard kon worden (vitalisme). Door ontwikkelingen in de fysica en chemie werd verklaring van leven mogelijk zonder de veronderstelling van een geheimzinnige levenskracht, de vis vitalis.

Voor die tijd was biologie een beschrijvende wetenschap, die zich vooral bezighield met het beschrijven en de classificatie van soorten (taxonomie). Dit beeld van de biologie leeft nog steeds: een wetenschap die zich bezighoudt met het gedrag, het leefgebied, het verspreidingsgebied en de ecologie van soorten. Dit is zeker ook een onderdeel van biologie, maar veel biologen hebben zich hier nog nooit mee beziggehouden.

Het vakgebied van de biologie heeft grensgebieden met chemie (biochemie), fysica (biofysica), geologie (paleontologie), medicijnen (medische biologie) en psychologie (neurobiologie & psychobiologie).

[bewerk] Deelgebieden

De biologie kent veel deelgebieden, die op verschillende manieren kunnen worden ingedeeld. Een veelgebruikte indeling is op niveau (waarbij sommige specialisaties zich op meerdere niveaus kunnen richten):

• op moleculair niveau (submicroscopisch): Biochemie, Bio-informatica, Moleculaire biologie en Moleculaire genetica
• op celniveau (microscopisch): Celbiologie (Cytologie, Microfysiologie)
• op het niveau van weefsels: Histologie, Neurobiologie (Microfysiologie)
• op het niveau van stelsels (macroscopisch): Fysiologie (Macrofysiologie), Endocrinologie
• op het niveau van individuen: Macrofysiologie, Morfologie, Anatomie
• op het niveau van soorten: Taxonomie, Evolutiebiologie, Anatomie, Morfologie
• op het niveau van populaties: Populatiebiologie, Ethologie
• op het niveau van ecosystemen: Ecologie, Vegetatiekunde, Milieubiologie

Een andere indeling is taxonomisch:

• virussen: Virologie
• microscopische organismen: Microbiologie
• planten: Plantkunde
• dieren: Zoölogie, en specialisaties daarvan als Ornithologie (vogels), Entomologie (insecten) etc...

Een indeling op processen:

• erfelijkheid: Genetica
• ontwikkeling: Ontwikkelingsbiologie
• evolutionair historisch: Paleontologie
• ziekte en gezondheid: Immunologie, Epidemiologie, Fytopathologie, Toxicologie

Een ecologische indeling:

• water: Aquatische biologie, Mariene biologie
• land: Terrestrische ecologie
• bos: Bosbouw

En (niet altijd even serieus genomen):

• Cryptozoölogie, de studie van nog niet wetenschappelijk ontdekte of niet bestaande diersoorten.
• Astrobiologie (ook xenobiologie of exobiologie genaamd), de studie van (nog hypothetisch) buitenaards leven.

[bewerk] Externe links

• Vlaamse vereniging van leraren biologie (met tips en proefjes)
• Science teacher's association
• NIBI, het Nederlands Instituut voor Biologie, de beroepsvereniging voor biologen
• didactische figuren over biologie (Engelstalig)
• thuis experimenteren
• Bio doen
• biologie proefjes op proefjes.nl
• Biologie Links (fambof)