Còdas binari

From Wikipedia

Cheest artícul al è scrivüü in Koiné matemàtica, urtugrafía ünificada.

Sistema da nümar in matemàtica.
Nümar Elementaar
$\mathbb{N}\sub\mathbb{Z}\sub\mathbb{Q}\sub\mathbb{R}\sub\mathbb{C}$
Natüraal $\mathbb{N}$ {0,1,2,3...} Intreegh $\mathbb{Z}$ {...-2,-1,0,+1,+2,...} Razziunaal $\mathbb{Q}$ {...-1/2..0..1/2..1...} Reaal $\mathbb{R}$ {Q U I U Tr} Cumpless $\mathbb{C}$ Primm $\mathbb{P}$ {2,3,5,7,11...} Bundaant Amiis Cumpòost Defectiif Parfett Sucjàbel Pari {...-2,0,+2,..} Díspari {...-3,-1,+1,+3...} Irazziunaal $\mathbb{I}$ Algebràich Trascendeent $Tr$ nümar p (π) ≈ 3.1415926535... nümar e ≈ 2.7182818284... Ünitaa imaginària $i = \sqrt{-1}$ Infinit ∞ nümar transfinii
Estensiun di nümar cumpless
Ipercumpless Quaterniú $\mathbb{H}$ Utuniú $\mathbb{O}$ Seteniú Süper-reaal Iper-reaal Süb-reaal
nümar Spescjaal
Numinaal Urdinaal {1^o,2^o,...} (d'ordre) Cardinaal { $\aleph_1, \aleph_2, \aleph_3,$ ...}
D'òolt nümar impurtaant
Sequenza d'intreegh Custante matemàteghe Lista da nümar nümar graant
Sistema da nümerazziú
Àrab Armeni Àtica (grega) Babilònica Cinesa Cirílica Egízzia Etrusca Grega Ebrea Índia Jònica (grega) Gjapunesa Jémer Maja Rumana Tailandesa Numeraal in basa custant: Binari (2) Quinari (5) Octaal(8) Decimaal(10) Duodecimaal(12) Esadecimaal(16) Vigesimaal(20) Sessagesimaal(60)

Ul còdas binari al è un sistema da numerazziú íntal quaal tüte le quantitaa sa i representa duvraant cuma basa ul nümar 2. Scifre: zeru e ü (0 e 1). In d’otre parole, al è un sistema da numerazziú da basa 2, cura ca che ul sistema che druvemm plüü abitüalameent al è da basa 10, u decimaal.

I urdinaduur i laúra da deent cun düü nivej da vultagg: par vargott, ul sò sistema da nümerazziú natürala al è ul sistema binari (pizzaa, smurzaa).

Si ul sistema decimaal al laúra cun dees scifre (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9), ul sistema da basa 8 al laúraress cun 8 (0,1,2,3,4,5,6,7). Ul sistema binari, u da basa düü, noma na dövra dò (0 e 1).

Cuntegnüü

1 Operazziú cun binari
- 1.1 Binari a decimaj
- 1.2 Suma da nümar binari
2 Cüriusitaa

[redatá] Operazziú cun binari

[redatá] Binari a decimaj

Daa un nümar N, binari, par espressá-ll in decimaal, sa l a da scriif cada nümar ch’al cumponn (bit), mültiplicaa par la basa dal sistema(basa = 2), elevaa a la posizziú ch’al ucüpa.

Esempi :

1001₂ = 9₁₀

<=>

1 * 2³ + 0 * 2² + 0 * 1¹ + 1 * 2⁰

[redatá] Suma da nümar binari

Recordemm le igütante sume bàsiche:

0+0=0
0+1=1
1+1=10.

Inscí, si a vuremm sumá 100110101 plüü 11010101, a gh’emm:

Uperemm cuma in decimaal: scumenzemm a sumá da la drita, íntal nòost esempi , 1+1=10, alura scrivemm 0 e "in purtemm" 1. Sa suma cheest 1 a la segueent culona: 1+0+0=1, e seguente, fí a finí le culone. (esatameent cuma íntal càlcül decimaal).