Seapáinis
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
| Seapáinis (日本語 Nihongo) | |
|---|---|
| Á labhairt: | sa tSeapáin, sa Bhrasaíl, sna Stáit Aontaithe (go hárithe Haváí) |
| Réigiún: | Ar fud na Seapáine, cathracha móra ar fud an domhain |
| Cainteoirí san Iomlán: | 127 milliún |
| Rang: | 9 |
| Líne ghinealaigh: | Seapóinis
Seapáinis |
| Stádas Oifigiúil | |
| Teanga Oifigiúil: | Angaur (Palau), De facto sa tSeapáin |
| Rialaithe ag: | - |
| Cóid teangeolaíocha | |
| ISO 639-1 | ja |
| ISO 639-2 | jpn |
| ISO/DIS 639-3 | jpn |
| Amharc ar: Teanga – Liosta Teangacha | |
Is í an tSeapáinis (Seapáinis: 日本語, Nihongo) an ceann is tábhachtaí de na teangacha Seapánacha, agus an t-aon cheann acu a bhfuil traidisiún fada litríochta aici. Na teangacha Seapánacha eile, is canúintí beaga iad a labhraítear in Oileáin Ryukyu amháin, agus an chuid is mó acu ag dul i léig ar na saolta seo, ó tá na cainteoirí ag cromadh ar an tSeapáinis chaighdeánta.
Tá an tSeapáinis ag corradh is 127 milliún duine. An chuid is mó acu, tá cónaí orthu sa tSeapáin féin, ach tá pobail Sheapánacha le fáil taobh amuigh den tír dhúchais féin, go háirithe i dtíortha móra an Bhéarla, ar nós na Stát Aontaithe.
Cosúil le go leor teangacha eile san Áise Thoir, tá foirmeacha speisialta gramadaí sa tSeapáinis le hurraim is le honóir a léiriú nó leis na céimeanna sóisialta a aithint thar a chéile. Tá córas tuiníoch dá cuid féin sa tSeapáinis a úsáidtear le focail éagsúla a idirdhealú, ach ní féidir a rá gur teanga thuiníoch cosúil leis an tSínis a bheadh ann. Tá an tSeapáinis réasúnta gann sna fóinéimí, agus níl sé ceadaithe consain a chur in aice le chéile ach amháin taobh istigh den fhocal, agus ar an acht go bhfuil an fhóinéim /n/ ar ceann de na consain atá i gceist. Mar shampla, déantar maikuro-erekutoronikusu den fhocal Béarla "micro-electronics" (micrileictreonaic) i mbéal an tSeapánaigh. Níl an fhóinéim /l/ sa tSeapáinis - sórt [r] aon bhuaille a úsáidtear ina háit.
Baintear úsáid as ceithre mhodh scríbhneoireachta le Seapáinis a scríobh: Kanji, Hiragana, Katakana agus Rōmaji. Is iad na litreacha Síneacha atá i gceist le Kanji: litreacha idéagrafacha is ea iad, ós rud é go gcuireann gach litir acu idé iomlán - coincheap nó focal - in iúl. Maidir le Katakana agus Hiragana, is aibítreacha siollabacha iad, is é sin, freagraíonn gach litir d'aon siolla amháin. Le focail iasachta ó na teangacha Iartharacha a bhreacadh síos is mó a úsáidtear an córas Katakana. Na focail dhúchasacha Sheapanacha, arís, is gnách Hiragana a chur i bhfeidhm orthusan. Na litreacha Laidineacha atá i gceist le Rōmaji, ar ndóigh. Níl sé as an ngnáth téacs Seapáinise a fheiceáil a bhaineann úsáid as an gceithre chóras.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.
