جناح (شهر)
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
جَناح شهری است در استان هرمزگان ایران در ۳۰ کیلومتری شهر بستک و در ۲۳ کیلومتری دهستان کوخرد ودر غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع می‌باشد.
از آنجا که این شهر در یک سمت و پهلو از منطقه جغرافیایی خود قرار گرفته آن را جناح (به معنی بال و پهلو) مینامند. شهر جناح دارای لوله‌کشی آب، برق، تلفن، درمانگاه ، دبستان، مدرسه راهنمایی و دبیرستان ، پاسگاه نیروهای انتظامی، دفتر پست و یک موزه مردم‌شناسی است. (پیوند پایین صفحه را ببینید). پیشتر آب لوله کشی جناح از دهستان هرنگ تأمین می‌شده‌است ولی بعلت شور شدن چاه‌های هرنگ پس از آن آب جناح را از لاور میستان تأمین کرده‌اند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] جناح قدیم
پیش از اینکه را شوسه شود واز طریق کوخرد و مِهران عبور نماید، جناح گذرگاه کالاهای بود که از بنادر چارک و مغویه که تا جناج بیش از ۳۰ تا ۳۵ کیلومتر فاصله ندارند می‌آمد، از بندر مغویه و از بندر چارک و بندر لنگه کالاها را از طریق تنگ خور جناح حمل میکردند. کالاهای بازرگانی از جناح به مقصد لار، اوز، گراش، جهرم و شیراز بار می‌شد. در زمان قدیم در کوچه و بازار جناح جنب وجوش دادوستد محسوس بود و معامله رونقی چشمگیر داشت. سوداگران برای حمل کالای خود و چه بسا برای خرید کالا در رفت‌وآمد بودند. به جرأت می‌توان گفت که جناح در آن زمان مرکزیت بازرگانی داشت. اکنون هم با اینکه به واسطه فاصله اش از جاده اصلی اسفالت بستک به بندر لنگه رونق بازرگانی گذشته را ندارد، ولی شهری زیبا به نظر می‌آید، شهری تمیز با جاده‌های اسفالت شده ومرتب. و مردمانی خونگرم و مهمان نواز و با سواد.
[ویرایش] جغرافیای منطقه
حدود شهر جناح از سمت شمال به رودخانه مهران و صحرای خلوص، و از سمت جنوب به خور جناح و کوه بُدُن و کوه سفید، و از سمت مغرب به کهتویه و از سمت مشرق به بخش کوخرد منتهی می‌شود.
[ویرایش] جمعیت
هم‌اکنون آمار دقیق جمعیت شهر جناح در دست نیست.
[ویرایش] دستگاه رله تلویزیونی
در چند سال اخیر در ارتفاع جنوب شرقی جناح مشرف به چشمه گَؤری (گبری) دستگاه رله تلویزیونی نصب شده و مورد بهره‌برداری است. در جناح چند دستگاه پمپ آب، ۴۰ هزار اصله نخل دیم و ده هزار من (۴۰۰۰۰ کیلو) زمین دیم زیر کشت و برکه دارد. .
در جناح دو رودخانه فصلی وجود دارد بنام‌های ایلو و پَلی که در روزهای پرباران طغیان می‌کند و از میان شهر می‌گذرد و چند بار تلفات مالی هم داده‌است.
در ارتفاعات کوه سمت جنوب جناح چند لاور وجود دارد که به شرح زیر است: لاور کاردان، لاور خره، لاور پشتخه تهرو، لاور کی خزه.
[ویرایش] تنگ خور
تنگ خور جَناح که در ۹ کیلومتری جنوب جناح واقع است و کاروان‌رو است، وسط این تنگ تپه‌ای است بزرگ و کوه مانند اما خاکی که به نام هُمبُس که به واسطه خاک سستی که دارد تقریبآ دائم درحال ریزش است، در هنگام ریزش سنگهای کلان با خود به پائین دره سرازیر می‌کند، و چون راه قافله‌ها از ته دره عبور می‌کند چندین بار تلفات مالی و جانی هم داده‌است. تنگ خور تقریبا مانند بادگیری برای جناح است، از ساعت ۱۲ ظهر تا نیمه شب بادی مخصوص می‌وزد. در خرداد ماه تا ۱۵ تیر این باد گرم است که به لهجه محلی به آن «تَش باد» (آتش‌باد) گفته می‌شود. از نیمه تیر تا آخر تابستان بادی خنک می‌وزد.
[ویرایش] مردم جناح
جناح مردمانی کاسب پیشه و فعال دارد. در جناح مانند سایر دهستان‌های مناطق جنوب ایران جوانان تمایل به مسافرت به آن سوی خلیج فارس دارند. بیشترشان مقیم آن مناطق هستند و اوضاع اقتصادی ایشان هم خوب است، همه نیکوکار بوده کمکهای قابل توجهی به محل و زادگاه خود می‌کنند. پل ارتباطی جناح با جاده ارتباطی شهر بستک به بندر لنگه بوسیله همین نیکوکاران به روی رودخانه مهران ساخته شده‌است و شهر جناح با جاده سراسری وصل کرده‌است. پیش از ساخت این پل، در زمستان‌های پرباران ۱۰ تا ۱۵ روز ارتباط جناح با دهستان فرامرزان و توابع آن و همچنین با بستک و داخل کشور قطع می‌شد. نخستین پزشک محلی جناح آقای دکتر پوریوسف است که در همان شهر مشغول طبابت هستند. هم‌اکنون آمار دقیق جمعیت شهر جناح در دست نیست.
[ویرایش] دانشوران و فرهنگیان جناح
در جناح علماء برجسته‌ای بوده‌اند که در قرائت قرآن به مرحله استادی رسیده و قرائتی با تجوید صحیح داشتند.
از برجستگان این رشته، شیخ عبدالکریم جناحی از حافظان قرآن با صدایی خوش و تجویدی تعلیم یافته بود که شاگردانی را نیز تربیت نموده‌است. همچنین شیخ عبدالرحیم بن حافظ جناحی یکی از دین‌آموختگان برجسته در دبی بود، وی در دبی مکتبخانه‌ای دایر کرده و کودکان را آموزش میداد. وی از طرف شیخ راشد بن سعید المکتوم حاکم وقت دبی دادستان عالی (قاضی القضاء) شده بود. از دیگر افراد فرهنگی جناح می‌توان از این افراد نام برد:
- حاج احمد درود
- شرفا شرفائی، برپاکننده کتابخانه جناح.
- شیخ عبدالله نور محمد جناحی.
- شیخ علی جناحی.
- حاجی ملاعلی کهنه.
- حاجی شیخ یوسف جناحی.
- حاجی ملا مصطفی بن اسحاق.
- حاجی ملا مصطفی بن فخی معین جناحی.
- حاج ابراهیم حاجی طالب، نیکوکار فرهنگی.
- حاج عقیل عباسی، نیکوکار فرهنگی.
[ویرایش] جستار وابسته
[ویرایش] پیوند به بیرون
[ویرایش] نگاره‌ها
 خيابان اصلى جناح |
 مسجد جامع |
 تصويرى از جناح |
 پل جناح ( رودخانه مهران ) |
 غروب جناح |
 سد جناح ( برکه ) |
 پاساژ جواهر (جناح) |
 عكس دبستان توحيد(قديم) |
 خيابان |
[ویرایش] منابع
- محمدیان، كوخردى ، محمد ، « شهرستان بستک و بخش کوخرد » ، ج1. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰5 میلادی.
- نگاره‌ها از: احمد سلمان گوده‌ای و محمد محمدیان کوخِردی.
|
|
 |
|---|---|
|
آب معدنی کمشک | پای تاوه | تنگو | جناح | چاله عالی احمدان | خلوص | خمر | داربست | دهنو خواجه | دهنو قلندران | صحرای خلوص | عالی احمدان | فاریاب | فرامرزان | قلعه حسن | کمشک | کنار سیاه | کهتویه | گچویه | گرگو | گزه | لاور میستان | لاورفقیه | رودخانه مهران | میستان | هنگویه |
|
 |
|
|---|---|
| مرکز | بندر عباس |
| شهرستان‌ها | ابوموسی | بستک | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | حاجی‌آباد | رودان (دهبارز) | قشم | گاوبندی | میناب |
| شهرها |
ابوموسی | بستک | بندر چارک | بندر خمیر | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | حاجی‌آباد | دهبارز | سوزا | سیریک | فین | قشم | کنگ | کیش | گاوبندی | هرمز | میناب |
| اماکن دیدنی |
کاروانسرای بستک | حمام خانی بستک | عمارت کلاه‌فرنگی | معبد هندوها | آب گرم گنو | موزه آب | جزیره کیش | پنجشنبه‌بازار میناب | جنگل‌های حَرّا | تپه مارو | قلعه‌های پرتغالی‌ها | قلعه لشتان | لنج‌سازی بندر کنگ |
