استان آذربایجان شرقی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

در متن این مقاله یا بخش از هیچ منبعی نام برده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید.

آذربایجان شرقی یکی از استان‌های کشور ایران است. این استان در گوشه شمال غربی فلات ایران قرار دارد. رود ارس حدود شمالی آن را با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان مشخص می‌کند. رود قطور و آبهای دریاچه ارومیه حدود غربی آن را تا آذربایجان غربی است. در جنوب، کشیدگی رشته کوه‌ها و دره‌ها و جلگه‌ها و دشتها موجب پیوستگی توپوگرافیک استان با آذربایجان غربی و زنجان شده است و در شرق نیز دره و رودخانه دره رود، کوه‌های سبلان، چهل روز و گردنه صائین این خطه را اردبیل جدا می‌کند.

آب و هوای استان به طور کلی سرد و خشک است و وسعت آن ۴۵۴۶۰ کیلومتر مربع است.

سه رشته کوه مهم و اصل کوه‌های ایران، یعنی البرز، زاگرس و مرکزی در این منطقه به هم پیوسته‌اند. سهند از مهم‌ترین ارتفاعات استان است.

[ویرایش] شهرستانها

این استان دارای 19 شهرستان، 42 شهر، ۳۸ بخش، ۱۳۳ دهستان و ۳۱۴۹ آبادی است.

	استان آذربایجان شرقی
مرکز	تبریز
شهرستان‌ها	آذرشهر \| اسکو \| اهر \| بستان‌آباد \| بناب \| تبریز \| جلفا \| چاراویماق \| سراب \| شبستر \| عجب‌شیر \| کلیبر \| مراغه \| مرند \| ملکان \| میانه \| ورزقان \| هریس \| هشترود
شهرها	آبش‌احمد \| آذرشهر \| اسکو \| آقکند \| اهر \| ایلخچی \| باسمنج \| بخشایش \| بستان‌آباد \| بناب \| تبریز \| ترک \| ترکمانچای \| تسوج \| تیکمه‌داش \| جلفا \| خاروانا \| خامنه \| خراجو \| خسروشهر \| خمارلو \| خواجه \| دوزدوزان \| زرنق \| زنوز \| سراب \| سردرود \| سیس \| سیه‌رود \| شبستر \| شربیان \| شرفخانه \| شندآباد \| صوفیان \| عجب‌شیر \| قره‌آغاج \| کشک‌سرای \| کلوانق \| کلیبر \| کوزه‌کنان \| گوگان \| لیلان \| مراغه \| مرند \| ملکان \| ممقان \| مهربان \| میانه \| وایقان \| ورزقان \| هادی‌شهر \| هریس \| هشترود \| هوراند \| یامچی
اماکن دیدنی	ارگ علی‌شاه \| آسیاب خرابه \| بازار تبریز \| پل خداآفرین \| خانه مشروطیت \| دژ بابک خرم‌دین \| رصدخانه مراغه \| شاه‌گلی \| شهرداری تبریز \| قلعه ضحاک \| کلیسای سن استپانوس \| روستای کندوان \| مسجد کبود \| مسجد مهرآباد \| مقبرةالشعرا \| موزه آذربایجان \| موزه سنجش

[ویرایش] مردم

جمعیت استان در سال ۱۳۷۵ حدود ۳۳۲۵۵۴۰ نفر ذکر شده است که معادل ۸۷/۵% جمعیت کل کشور بود. این استان در گذشته دومین قطب صنعتی کشور بود و اکنون نیز یکی از قطبهای مهم صنعتی کشور بشمار می‌آید.

اکثر مردم استان آذری هستند و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند ولی در عین حال گروهای قومی دیگر چون ارامنه در تبریز و كردها در جنوب وجنوب غرب(در اقليت) زندگی می‌کنند. مذهب اکثر مردم مسلمان شیعه است و شمار کثیری پیرو مذهب علوی یا اهل حق هستند. ایلهای افشار در مناطق شمال دریاچه ارومیه ایلات شاهسون در ییلاقهای سبلان و سهند این استان سنت دیرینه کوچ را ادامه می‌دهند.

[ویرایش] اقتصاد

صنایع بزرگی چون ماشین سازی و تراکتورسازی تبریز سبب شده که این کانون مهم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شود.

این استان از کانون‌های مهم صنایع دستی کشور نیز به شمار می‌رود. قالی بافی ازصنایع دستی مهم منطقه است. علاوه برآن این استان دارای معادن متعددی مانند مس، شن و ماسه و نمک و ذغال سنگ و ... نیز هست. در ضمن این منطقه،منطقه‌ای مناسب و مستعدی برای کشاورزی و زراعت هم هست. این استان از مناطق مستعد، دام پروری ایران هم بشمار می‌رود.

[ویرایش] جاذبه‌های طبیعی

بندر شرفخانه، بندر آق‌گنبد، بندر رحمانلو،دریاچه قوری‌گل و رودخانه‌ها و تالابها و چشمه هاو جزیره‌ها و آبشارهای متعدد.

[ویرایش] بناهای تاریخی

کاخ شهر داری تبریز، ساختمان شاهگلی، بقایای عمارت ربع رشیدی، قلعه بذ (دژ بابک)، قلعهٔ پشتو، پل دختر، خانه مشروطیت و دژ ویل‌ها و بناهای زیاد دیگر .

[ویرایش] مکانهای باستانی

غار قدمگاه تعدادی گورستان باستانی، روستای کندوان و پالته ی مصلی و تعدادی دیگر تپه و سنگ نبشته و بازار و مدرسه و مسجد. از جمله مساجد آن مسجد جامع تبریز، مسجد کبود و مسجد ارگ تبریز است .

[ویرایش] رودهای آذربایجان شرقی

**رودهای آذربایجان شرقی**
نام	محل	مقصد
آیدوغموش	جنوب غربی ميانه	قزل اوزن
آجی چای	تبریز
ايوندچای(سنخ‌چای)	ده كيلومتری تبريز	دریاچه ارومیه
اهرچای	ده كيلومتری غرب شهر اهر
زيلبرچای	مرند
رودخانه آذرشهر	آذرشهر
سیل‌چایی	مرند
رودخانه تاجيار	سراب
گرمی‌چای	روستای توشمنلو در میانه
رودخانه تيل	شبستر
اسپران‌چای	تبریز
زنوزچای	شهر زنوز
فاضل‌گلی	سراب
قطورچای	خوی	دریاچه ارومیه
رودخانه قزل‌اوزن	میانه
ارلان‌چای	مرند
الان‌چای	شهر مهربان
سلین‌چای	قره داغ
ميانه‌چای	ميانه
هشترود	شهر هشترود
هرزندچای	روستای قره تپه مرند
قزلجه	شهر اهر
اوجان‌چای	بستان آباد
ديزج‌چای	میانه
رودخانه بالخلی‌چای	اردبیل
رودخانه ملک‌کیان	تبریز
کلامرزچای	میانه
وانق علی	سراب
ورزقان	ورزقان
بابره	مرند
رودخانه هفت‌چشمه	آذرشهر
مغانجیق	مراغه	دریاچه ارومیه
رودخانه ارس	اصلاندوز مغان
قرنقوچای	شهر هشترود
سهند	غرب شهر اهر
رودخانه نهند	شمال تبريز (تازه كند)	دریاچه ارومیه
رودخانه هريس	شهر هريس
صوفی‌چای	شمالغربی مراغه	دریاچه ارومیه