استان ایلام
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
استان ایلام در غرب ایران قرار دارد. این استان از استانهای جنگلی ایران است و به خاطر زیبایی طبیعتش به عروس زاگرس نامور گشته. مرکز این استان با خود استان همنام است.
پیش از دوره رضاشاه به این ناحیه "پشتکوه لرستان " میگفتند.
استان ایلام خود به هفت شهرستان بخش شده به نامهای ایلام، مهران، شیروان و چرداول، دهلران، درهشهر، ایوان و آبدانان.ايلام تاسال 1342 جزو استان كرمانشاه بوده است. كه طبق تقسيمات كشوري در سال 1342 به استان تبديل شده است.طي اين تقسيمات بخشهايي از لرستان و خوزستان به ايلام ملحق شدند. اين ملحقات شامل دره شهر از لرستان و موسيان و قسمتهاي جنوبي از خوزستان مي باشند.
نام منطقه استان ایلام در زمان باستان اریوجان بوده است. در جای خود شهر ایلام کنونی در قدیم شهری به نام ردین بوده و بعدها یعنی در زمان فرمانروایی حاکمان محلی آن یعنی والیان، حسینآباد نام داشته که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی در زمان رضاشاه پهلوی با در نظر گرفتن اینکه این منطقه در زمانهای بسیار دور بخشی از قلمرو عیلامیان بوده است نام ایلام به آن دادند.
مردم این استان به گویشهای ایرانی گوناگون سخن میگویند که از آنها گویشهای کلهری, مهکی و پشتکوهی جزئی از زبانهای کردی تبار به شمار می آیند و گویشهایی مانند شوهانی به عنوان گویشی لری شناخته میشود. در جنوب استان هم در منطقه موسیان مردم به زبان عربی سخن میگویند.ورود لهجه لري به بعضي بخشهاي استان ايلام و كرمانشاه با ورود حاكمان لر زبان به اين مناطق همزمان بوده است.شهرهای کرد نشین این استان شامل: ایلام-شیروان - چرداول- ایوان- چوار- بدره- مهران-سرابله- ارکواز- آبدانان و صالح آباد می باشند ایرج افشار سیستانی در نگاهی به ایلام میگوید که ایلام همان پشتکوه لرستان است وقلعه والی لرستان در شهر ایلام مرکز لرستان در دوره قاجاریه بوده است ایلام نفت خیز است و پالایشگاه گاز هم دارد. سه شهرک صنعتی دارد و واحد پتروشیمی تازه ای هم در آنجا در دست ساخت است. کارخانه سیمان ایلام هم باکیفیت ترین سیمان ایران را تولید میکند و بزرگراهی که تهران را به کرمانشاه میپیوندد و بزرگراه کربلا نام گرفته به ایلام هم دارد امتداد میابد. این استان در کل رو به پیشرفت است و شهرهای جنگزده آن هم بازسازی شده اند.
از نقاط دیدنی استان ایلام می توان به تنگ رازیانه، ميان تنگ (مانشت) دریاچه های دوقلوی آبدانان، شهر باستانی ماداکتو در درهشهر، آتشکده چهار تاقی درهشهر، دره ارغوان در شمال شهر ایلام، دریاچه سد ایلام، و چشمههای آب گرم دهلران اشاره نمود .
چهار روستای تختهنرم، کوهنشین، کلهباد و مهواز، از توابع شهرستان درهشهر در استان ایلام، هنوز در غارهای اطراف زندگی میکنند و زندگی غارنشینی دارند. این روستاها که جمعاً تعداد جمعیت ساکن آنها به بیش از سی خانوار نمیرسد، با توجه به اینکه مسوولین مکررا آنها را به زندگی در شهر و یا روستاهای اطراف با فراهم کردن امکانات دعوت کردهاند، این امر را قبول نکرده و دعوت آنها را رد کردهاند .[1] شهرستان ایوانغرب در فاصله 45 کیلومتری شهر ایلام قرار دارد و این شهرستان با مردمانی با زبان کردی کلهر و دارای روستاهای زیادی میباشد از جمله گاوسوار زرنه و کلجوب و شهرک نبوت و چهارمله و خوران و ماژین و چالانچی و چغاماهی میباشد
استانهای ایران | |
آذربایجان شرقی | آذربایجان غربی | اردبیل | اصفهان | ایلام | بوشهر | تهران | چهارمحال و بختیاری | خراسان شمالی | خراسان رضوی |خراسان جنوبی| خوزستان | زنجان | سمنان | سیستان و بلوچستان | فارس | قزوین | قم | کردستان | کرمان | کرمانشاه | کهکیلویه و بویراحمد | گلستان | گیلان | لرستان | مازندران | مرکزی | هرمزگان | همدان | یزد |