Τόνγκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια



Συντεταγμένες	20 00 S, 175 00 W
Πρωτεύουσα
Έκταση	748
Πληθυσμός	112.422 (197η)
Εθνικός ύμνος	Koe Fasi Oe Tui Oe Otu Tonga
Internet TLD	.to

Το Βασίλειο της Τόνγκα, όπως είναι η επίσημη ονομασία του κράτους, βρίσκεται στο νότιο Ειρηνικό, βορειοανατολικά της Νέας Ζηλανδίας και αποτελείται από περίπου 170 νησιά. Πρωτεύουσα είναι η Νουκουαλόφα. Ο πληθυσμός είναι 112.422 [1] (υπολ. 2005) και η έκταση της περ. 748 τετρ. χιλιόμετρα. Η οικονομία της χώρας στηρίζεται στην γεωργία και κυρίως στην παραγωγή ινδικής καρύδας και κασάβα. Η Τόνγκα είναι ίσως η μοναδική περιοχή του Ειρηνικού που ποτέ δεν έγινε αποικία και έχει διατηρήσει την τοπική κυριαρχία της.

[Επεξεργασία] Ιστορία

Οι πρώτοι άποικοι των νησιών Τόνγκα ήταν οι φορείς του πολιτισμού Λαπίτα και θεωρείται ότι έφτασαν στα Τόνγκα περίπου το 1000 π.Χ. προερχόμενοι από το Φίτζι. Σταδιακά η τονγκανική κοινωνία οργανώθηκε σε βασίλειο με ανώτατο πνευματικό ηγέτη τον Τούι Τόνγκα. Πρώτος βασιλιάς της χώρας αναφέρεται σε γενεαλογικές πηγές ο Αχοεΐτου. Η χώρα "ανακαλύφθηκε" από τους Ολλανδούς Σουτέν και Λαιμέρ. Ο Κουκ επισκέφθηκε τα νησιά το 1773 και 1774 και τα ονόμασε Friendly islands, αγνοώντας προφανώς σχέδια για τη δολοφονία του από τους τοπικούς φυλάρχους. Οι φύλαρχοι των Τόνγκα κατά τον 17ο και 18ο αιώνα είχαν, με εκστρατείες, επεκτείνει την κυριαρχία τους και σε άλλα αρχιπελάγη του νότιου Ειρηνικού, όπως το Νιούε, η Σαμόα, το αρχιπέλαγος Λάου των Φίτζι και το νησί Ουβέα (Wallis). Ο πρώτος που ένωσε τα αρχικά τρία βασίλεια της Τόνγκα, ήταν ο Ταουφαχάου Τουπόου Α' ο οποίος βαφτίστηκε χριστιανός με το όνομα Τζωρτζ (Γεώργιος ("Σιαόσι"). Με την καθοδήγηση του Σίρλεϋ Μπέηκερ, Άγγλου ιεραποστόλου, ίδρυσε το βασίλειο της Τόνγκα και συνέθεσε το πρώτο σύνταγμα, το οποίο με ελάχιστες αλλαγές ισχύει έως σήμερα και παραχωρεί μεγάλες εξουσίες στον μονάρχη. Ο σημερινός βασιλιάς είναι ο Τζωρτζ Τουπόου Ε' από το 2006, γιος του αποβιώσαντα Ταουφααχάου Τουπόου Δ΄. Πρωθυπουργός είναι, από το 2006, ο Φελέτι Σεβέλε.

[Επεξεργασία] Πολιτική διαίρεση

Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Νουκουαλόφα, στο νησί Τονγκατάπου, με πληθυσμό περ. 45.000 κατοίκους. Η χώρα χωρίζεται στα εξής διοικητικά διαμερίσματα:

Τονγκατάπου,
Βαβάου (πρωτεύουσα το Νεϊάφου στο νησί Βαβάου),
Χααπάι (πρωτεύουσα το Πανγκάι στο νησί Λιφούκα).

[Επεξεργασία] Δημογραφία

Η ανάπτυξη του πληθυσμού (1961-2003) από στοιχεία του FAOSTAT (πληθυσμός σε χιλιάδες).

Οι κάτοικοι της χώρας είναι Πολυνήσιοι σε ποσοστό 98%, ενώ υπάρχουν μικρές κοινότητες Κινέζων και Ευρωπαίων. Οι Πολυνήσιοι κάτοικοι μιλούν την τονγκανική, μια πολυνησιακή γλώσσα του δυτικού ("τονγκικού") κλάδου. Η τονγκανική θεωρείται η πλέον συντηρητική πολυνησιακή γλώσσα και έχει υποστεί τις λιγότερες φωνητικές μεταβολές κατά τη διάρκεια των αιώνων. Η γλώσσα είναι σχετικά ομοιόμορφη σε όλο το βασίλειο με εξαίρεση το νησί Νιουαφοόου όπου ομιλείται μία διάλεκτος πλησιέστερη στη γλώσσα των Σαμόα. Επίσημη γλώσσα του κράτους είναι και η αγγλική.

Οι κάτοικοι είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία Χριστιανοί, κυρίως Μεθοδιστές και η κοινωνία είναι βαθιά συντηρητική. Σχεδόν κάθε δραστηριότητα διακόπτεται την Κυριακή, η οποία θεωρείται ιερή από το σύνταγμα.

Ο πληθυσμός της χώρας είναι 112.422 (197η στον κόσμο). Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 1.98% (εκτίμηση 2005). Ρυθμός γεννήσεων 25.18 γεννήσεις/1000 πληθυσμού και θανάτου 5.35 θάνατοι/1000 πληθυσμού (εκτίμηση 2005).

[Επεξεργασία] Γεωγραφία

Η χώρα είναι σχετικά επίπεδη και τα περισσότερα νησιά κοραλλιογενή. Το υψηλότερο βουνό βρίσκεται στο ακατοίκητο ηφαιστειογενές νησί Κάο (περ. 1000 μ.). Το έδαφος είναι εύφορο και καλλιεργείται εντατικά. Κύρια καλλιεργούμενα φυτά είναι η ινδική καρύδα, το τάρο, η κασάβα, η μανιόκα και οι μπανάνες, που αποτελούν και τα κύρια εξαγώγιμα είδη.

[Επεξεργασία] Οικονομία

Οι εισαγωγές υπερκαλύπτουν κατά πολύ τις εξαγωγές και το εμπορικό ισοζύγιο είναι έντονα ελλειματικό. Ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή συναλλάγματος. Τη χώρα επισκέπτονται περίπου 25.000 τουρίστες ετησίως. Ακόμα σπουδαιότερη πηγή συναλλάγματος είναι τα εμβάσματα των 60.000 περίπου Τονγκανών του εξωτερικού. Το ΑΕΠ της χώρας είναι $ 244,000,000 (216η στον κόσμο) (εκτίμηση 2003). Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ είναι 1.50% (εκτίμηση 2003). Το κατα κεφαλήν ΑΕΠ είναι $2,300 (εκτίμηση 2003).

[Επεξεργασία] Πολιτική

Η χώρα χαρακτηρίζεται ως συνταγματική μοναρχία. Ο βασιλιάς έχει ουσιαστικά όλη την εξουσία στα χέρια του και διορίζει το υπουργικό συμβούλιο. Σημαντική δύναμη κατέχουν και οι 33 κληρονομικοί ευγενείς οι οποίοι ψηφίζουν τους 9 από τους 27 βουλευτές του κοινοβουλίου. Άλλοι 9 εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία και οι υπόλοιποι διορίζονται από τον μονάρχη. Τελευταία το αίτημα για εκδημοκρατισμό έχει κερδίσει ευρύτατη λαϊκή υποστήριξη, η οποία εκφράζεται έντονα στα εκλογικά αποτελέσματα και η δυσαρέσκεια για την ανελευθερία, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την οικονομική κακοδιαχείριση και τα σκάνδαλα μεγαλώνει.