Πυρηνική σχάση
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πυρηνική σχάση ονομάζεται η πυρηνική διαδικασία κατά την οποία ένας ατομικός πυρήνας χωρίζεται σε δυο ή περισσότερους (μικρότερους) πυρήνες και συνήθως και σε μερικά παραπροϊόντα σωμάτια. Η σχάση έτσι είναι μια περίπτωση μεταστοιχείωσης. Στα βαρύτερα στοιχεία η σχάση είναι εξώθερμη αντίδραση αποδίδοντας στο περιβάλον ενέργεια ώς ακτινοβολία γάμμα και ώς κινητική ενέργεια τών θραυσμάτων.
Στα παραπροϊόντα τής σχάσης παράγονται και νετρόνια τα οποία μπορούν να προκαλέσουν περισσότερες σχάσεις δημιουργώντας έτσι μια αυτοσυντηρούμενη αλυσιδωτή αντίδραση η οποία σε ελεγχόμενη ταχύτητα παράγει χρήσιμη ενέργεια και σε μη ελεγχόμενη μεγάλη ταχύτητα προκαλεί έκρηξη χρήσιμη για πυρηνικά όπλα.
Η σχάση μπορεί να είναι αυθόρμητη ή να προκληθεί από άλλη αντίδραση. Ένας βαρύς πυρήνας μπορεί να κατεβάσει την συνολική του ενέργεια αν χωριστεί σε μικρότερους πυρήνες αλλά το φράγμα δυναμικού που πρέπει να περάσει για να το επιτύχει είναι τόσο μεγάλο που καθιστά τέτοια γεγονότα πολύ σπάνια. Για παράδειγμα ο χρόνος ημιζωής για τη σχάση τού 232U είναι κάπου 100 τρισεκατομμύρια χρόνια. Την ίδια στιγμή ο χρόνος ημιζωής του για α-διάσπαση είναι λιγότερο από 3 χρόνια (Το κανάλι τής αυθόρμητης σχάσης δεν γίνεται σημαντικό πριν Α>240). Πρώτα όμως ανακαλύφθηκε η σχάση που προκαλείται από προηγόυμενη αντίδραση. Το γνωστότερο παράδειγμα είναι τού 235U που αντιδρά με θερμικά νετρόνια. Συντίθεται ένας πυρήνας 236U* (ο αστερίσκος δηλώνει ότι βρίσκεται σε διεγερμένη κατάσταση). Η ενέργεια τής διέγερσης που αποκτήθηκε από την σύλληψη τού νετρονίου θέτει ολόκληρο τον πυρήνα σε ταλάντευση και ως αποτέλεσμα η σχάση σε πλήθος διαφορετικών προϊόντων γίνεται δυνατή. Ένα τυπικό κανάλι είναι η αντίδραση:
Η ενέργεια που απελευθερώνεται σε αυτό το παράδειγμα είναι κάπου 180 MeV. Τα δύο νετρόνια που παράγονται σε αυτό το παράδειγμα (την στιγμή τής σχάσης) λέγονται άμεσα νετρόνια και σε αντιδιαστολή με τα καθυστερημένα νετρόνια που θα παραχθούν μέσω τών θυγατρικών 92Kr 142Ba (ή παραγώγων τους) οι οποίοι έχουν πλεόνασμα νετρονίων (τα βαρύτερα σταθερά ισότοπά τους είναι τα ισότοπα του Κρυπτού 86Kr και του Βαρίου 138Ba).
