Arthur Conan Doyle
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Skrivet eo ar pennad-mañ e Peurunvan
Sir Arthur Ignatius Conan Doyle (Dinedin 22 a viz Mae 1859 – 7 a viz Gouere 1930) a oa ur skrivagner skosat eus ur familh a orin iwerzhonat. Brudet-kaer eo gant e istorioù diwar-benn an enklasker Sherlock Holmes a vez sellet outo e-giz un nevezadenn a-bouez war dachenn an istorioù dre wall piv. Ur skrivagner puilh eo bet hag e-touez e oberoù e kaver istorioù skiant-faltazi, romantoù istorel, pezhioù-c'hoari hag istorioù karantez, barzhonegoù, ha skridoù nann-faltaziek.
[kemmañ] Buhezskrid
Sir Arthur Conan Doyle a oa bet ganet d'an 22 a viz Mae 1859 e Dinedin e Skos. Un tiegezh niverus e oa tiegezh Doyle peogwir e voe ganet nav breur ha c'hoar da Arthur vihan. E dad a oa ur c'hargad bihan hag a oa deuet da vezañ mezvier pa varvas. E vamm a orin iwerzhonat a oa eus lignez ar Blantageneted.
Goude bezañ bet war ar studi kentañ hag eil derez e skolioù katolik e teuas da vezañ difeiz. Etre 1875 ha 1891 e studias ar medisinerezh e skol-veur Dinedin, ha goude se e voe medisin diouzh e vicher e-pad ur pennad amzer, hep ober berzh bras avat. Dre m'en doa nebeud a arvalien e c'hellas en em reiñ d'ar skrivañ. Embann a reas e skridoù kentañ (nann holmesian) e 1879, met e miz Du 1887 an hini eo e teuas Sherlock Holmes war wel evit ar wezh kentañ e-barzh A Studi in Scarlet embannet er Beeton's Christmas annuel. Abred e tilezas ar medisinerezh evit en em ouestlañ d'ar skrivañ nemetken.
Ober a reas war-dro politikerezh ha skrivañ a reas a bep seurt oberoù, en o zouez ur flemmskrid : The war in South Africa : Its Cause and Conduct (Ar brezel e Suafrika, ar pennabeg anezhañ hag e aozadur). E 1902 e voe lakaet da nobl ha setu e teuas da vezañ Sir Arthur Conan Doyle.
Adalek 1918 en em ouestlas d'ar speredouriezh dreist-holl, ha kregiñ a reas gant un droiad prezegennoù en ur skrivañ oberoù liesseurt, en o zouez The New Revelation (An diskuliadur nevez) (1918). Enno e fell dezhañ prouiñ e kendalc'her da vevañ goude ar marv, hag e c'heller mont e darempred gant ar bed all. Gant skeudennoù boudiged Cottingley savet gant div Saozez yaouank e voe tremenet lost al leue dre e c'henoù war-dro 1922.
Daoust ma anavezer Conan Doyle dreist-holl dre ma krouas tudenn Sherlock Holmes eo ret kaout soñj e oa anezhañ ur skrivagner ken puilh ha ma oa liesdanvez e skridoù : danevelloù istorel (e-giz The White Company (Ar gompagnunez Wenn)) ; oberoù skiant-faltazi (e-giz The Lost World (Ar Bed Kollet) hag avanturioù all eus ar C'helenner Challenger) ; romantoù met levrioù diwar-benn ar paranormal ivez a gaver e-touez e oberoù. Roet en deus deomp ouzhpenn hanter-kant levr hag un niver bras-meurbet a zanevelloù.
Mervel a reas Sir Arthur Conan Doyle d'ar 7 a viz Genver 1930, brudet ha pinvidik. Daoust ma roe ar brasañ pouez d'e oberenn istorel ez eo-hi peuzankounac'haet hiziv-an-deiz. Er c'hontrol ez eo brudet e dudenn Sherlock Holmes er bed a-bezh hiziv-an-deiz, o vougañ e grouer, daoust ma kave da hemañ ne oa nemet ul lennegezh d'en em vevañ.
[kemmañ] Levrlennadur
[kemmañ] Sherlock Holmes
Avanturioù Sherlock Holmes a zo enno pevar romant ha c'hwec'h danevell hag hanter-kant embannet etre 1887 ha 1927 :
[kemmañ] Romantoù
- A Study in Scarlet (1887)
- The Sign of Four (1890)
- The Hound of the Baskervilles (1902)
- The Valley of Fear (1915)
[kemmañ] Danevelloù
[kemmañ] The Adventures of Sherlock Holmes (Avanturioù Sherlock Holmes) (1892)
- A Scandal in Bohemia (1890)
- The Red-Headed League (1891)
- The Case of Identity (1891)
- The Boscombe Valley Mistery (1891)
- The Five Orange Pips (1891)
- The Man with the Twisted Lip (1891)
- The Adventure of Blue Carbuncle (1892)
- The Adventure of Speckled Band (1892)
- The Adventure of the Engineer's Thumb (1892)
- The Adventure of the Noble Bachelor (1892)
- The Adventure of the Beryl Coronet (1892)
- The Adventure of the Copper Beeches (1892)
[kemmañ] The Memoirs of Sherlock Holmes (Eñvorennoù Sherlock Holmes) (1894)
- The Adventure of Silver Blaze (1893)
- The Adventure of Carboard Box
- The Adventure of the Yellow Face (1892)
- The Adventure of Stockbroker's Clerk (1893)
- The Adventure of « Gloria-Scott » (1893)
- The Adventure of the Musgrave Ritual (1893)
- The Adventure of Reigate Squire (1892)
- The Adventure of the Crooked Man (1893)
- The Adventure of Resident Patient (1893)
- The Adventure of the Greek Interpreter (1893)
- The Adventure of the Naval Treaty (1893)
- The Adventure of the Final Probleme (1893)
[kemmañ] The Return of Sherlock Holmes (Distro Sherlock Holmes)(1904)
- The Adventure of the Empty House (1903)
- The Adventure of Northwood Builder (1903)
- The Adventure of the Dancing Men (1903)
- The Adventure of Solitary Cyclist (1903)
- The Adventure of the Priory School (1904)
- The Adventure of Black Peter (1904)
- The Adventure of Charles Auguste Milverton (1904)
- The Adventure of the Six Napoleon (1904)
- The Adventure of the Three Students (1904)
- The Adventure of Goldenn Pince-Nez (1904)
- The Adventure of the Missing Three-Quarter (1904)
- The Adventure of teh Abbey Grange (1904)
- The Adventure of the Second Stain (1904)
[kemmañ] His Last Bow (E Waregerezh Diwezhañ) (1917)
- Wisteria Lodge
- The Adventure of the Bruce-Partington Plans
- The Adventure of the Devil's Foot
- The Adventure of the Red Circle
- The Disappearance of Lady Frances Carfax
- The Adventure of Dying Detective
- His Last Bow: The War Service of Sherlock Holmes
[kemmañ] The Case-Book of Sherlock Holmes (1927)
- The Adventure of the Mazarin Stone
- The Probleme of Thor Bridge
- The Adventure of the Creeping Man
- The Adventure of the Sussex Vampire
- The Adventure of the Three Garridebs
- The Adventure of the Blanched Soldier
- The Adventure of the Lion's Mane
- The Adventure of the Retired Colourman
- The Adventure of the Veiled Lodger
- The Adventure of Shoscombe Old Place
[kemmañ] Kelenner Challenger
- The Lost World (Ar Bed Kollet) (1912)
- The Poison Belt (1913)
- The Land of Mists (1926)
- The Disintegration Machine (1927)
- When the World Screamed (1928)
[kemmañ] Romantoù istorel
- The White Company (1891)
- Micah Clarke (1888)
- The Great Shadow (1892)
- The Refugees (embannet e 1893, skrivet e 1892)
- Uncle Bernac (1897)
- Sir Nigel (1906)
[kemmañ] Oberoù all
- J. Habakuk Jephson's Statement (1883), un istor diwar-benn tonkadur ar vag Mary Celeste
- Mystery of Cloomber (1889)
- The Captain of the Polestar, and other tales (1890)
- The Doings Of Raffles Haw (1891)
- Beyond the City (1892)
- Round The Red Lamp (1894)
- The Parasite (1894)
- The Stark Munro Letters (1895)
- Rodney Stone (1896)
- Songs of Action (1898)
- The Tragedy of The Korosko (1898)
- A Duet (1899)
- The Great Boer War (1900)
- The Exploits of Brigadier Gerard (1903), diwar buhez ar jeneral impalaeriezh Gérard
- Through the Magic Door (1907)
- The Crime of the Congo (1909), levr politikel a-enep Kongo Leopol
- The New Revelation (An Diskuliadur Nevez) (1918)
- The Vital Message (1919)
- Tales of Terror & Mystery (1923)
- The History of Spiritualism (1926)