Ladino
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Ladino, au bekannt als Judeo-español, Judezmo oder Spanyol, isch e romanischi Sprooch wo uf em altschpanische basiert. Ladino hed vil Vokabulaar us em Hebräische; so foneem /x/ stammt au us em Hebräische.
Ladino isch d Sprooch vo de sefardische Jude, wo 1492 us Spanie verdribe worde sinn. Dr name 'Dzhudezmo' wird vo jüdische linguischtInne benutzt, 'Judeo-Espanyol' vo türggische Jude, Judeo-español vo romanischtInne. Dr verbraitetschti Terminus isch aber worschynnlig Ladino. Ladino isch dr Name wo unter nit-spezialischte am bekanntischte isch.
Wi im Altschpanische gits au im Ladino zwai foneem /S/ und /Z/, wo im hüttige Sponisch in /x/ zämegfalle sinn.
Jee noch (ehemoligem) Woonort hets Ladino Leenwörter us Sprooche wi em Französische, Türggische, Griechische und südslawische Sprooche.
Vor allem in dr Türkey wird Ladino hütt mit latynische Buechschtabe gschribe; dradizionellerwys isch s aber mit em hebräische Alfabeet gschribe worde, wi si jiddischi.
Seer vil ladino-sproochigi us em Balkaan sinn im Holocaust ummbroocht worde.
