Indiana

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Xin xem các mục từ khác có tên tương tự ở Indiana (định hướng).

State of Indiana
The Hoosier State (Tiểu bang Hoosier), Crossroads of America (Giao lộ của nước Mỹ)

Lá cờ Indiana Huy hiệu Indiana Tiểu bang Hoa Kỳ
Ngôn ngữ chính thức	Tiếng Anh
Thủ phủ	Indianapolis
Thành phố lớn nhất	Indianapolis
Diện tích  • Phần đất  • Phần nước  • Bề ngang  • Bề dài  • Vĩ độ  • Kinh độ	94.321 km² (hạng 38) 92.897 km² 1.424 km² (1,5%) 225 km 435 km 37°47′N – 41°46′N 84°49′W – 88°4′W
Dân số (2000)  • Mật độ	6.080.485 người (hạng 14) 65,46 người/km² (hạng 16)
Cao độ  • Cao nhất  • Trung bình  • Thấp nhất	Đồi Hoosier, 383 m 210 m 98 m
Ngày gia nhập	11 tháng 12, 1816 (thứ 19)
Thống đốc	Mitch Daniels (Cộng hòa)
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ	Richard Lugar (CH) Evan Bayh (Dân chủ)
Múi giờ  • Quy ước giờ mùa hè	CST¹–EST (UTC−6/−5) CDT¹–EDT (UTC−5/−4)
Viết tắt	IN Ind. US-IN
Địa chỉ Web	www.in.gov
¹ Xem phần "Múi giờ".

Indiana (phát âm như "In-đi-a-na", hay giống "In-đi-e-nơ" trong tiếng Anh) là một tiểu bang ở miền Trung Tây Hoa Kỳ.

[sửa] Địa lý

Bản đồ các quận Indiana được tô đậm theo miền

Indiana giáp với hồ Michigan và tiểu bang Michigan về phía bắc, với Ohio về phía đông, với Kentucky về phía nam theo đường chảy của sông Ohio, và với Illinois về phía tây. Indiana thuộc về vùng Ngũ Đại Hồ.

Sông Wabash, một nhánh của sông Ohio dài 764 kilômét (475 dặm), cắt đôi tiểu bang từ phía đông bắc tới phía tây nam, và nó đã dẫn đến hai bản nhạc tiêu biểu cho Indiana, bang ca On the Banks of the Wabash ("Trên bờ sông Wabash") và The Wabash Cannonball ("Đạn trọng pháo Wabash"). Sông Trắng (White River), một nhánh của sông Wabash, chảy theo đường ngoằn ngoèo qua miền trung Indiana. Indianapolis và Muncie là hai thành phố lớn nằm trên sông này. Evansville, thành phố lớn thứ ba của Indiana, nằm trên sông Ohio.

Phần nhiều của miền bắc Indiana là đất chăn nuôi; tuy nhiên, góc tây bắc của tiểu bang thuộc về khu vực đô thị lớn của Chicago nên nó đông người hơn. Gary, một thành phố trên bờ hồ Michigan, thực sự là một ngoại ô của Chicago, tuy nó thuộc về Indiana.

Phần lớn của miền bắc Indiana là đất chăn nuôi bằng phẳng lắm lâu lâu có thị trấn nhỏ, thí dụ Bắc Manchester.

Các thành phố South Bend, Mishawaka, Elkhart, và Goshen đã mở mang thành một khu vực đô thị trải qua hai quận trong vòng 20 năm nay. Sông Kankakee uốn qua miền bắc Indiana và đại khái là đường biên giới giữa vùng nông thôn và vùng ngoại ô của miền tây bắc Indiana.

Miền nam Indiana pha trộn đất chăn nuôi và rừng. Rừng Quốc gia Hoosier là khu vực cấm săn trải qua 80.900 hecta (200.000 mẫu Anh) gần Bedford. Nói chung, miền nam Indiana có nhiều đồi và biến đổi địa mạo hơn miền bắc.

Các vùng dưới quyền sở hữu và bảo vệ của Dịch vụ Vườn Quốc gia (NPS) bao gồm:

• Công viên lịch sử Quốc gia George Rogers Clark tại Vincennes
• Bờ hồ Quốc gia Indiana Dunes gần Porter
• Khu kỷ niệm Quốc gia Thời trẻ Lincoln (Lincoln Boyhood National Memorial) tại Thành phố Lincoln

[sửa] Các thành phố quan trọng

Trụ sở của Đại Hội đồng Indiana tại Indianapolis

Thủ phủ:

• Indianapolis

Các thành phố ở trung tâm của khu vực đô thị:

• Anderson
• Bloomington, vị trí chính của Đại học Indiana
• Columbus
• Elkhart và Goshen
• Evansville, vào miền tây nam trên sông Ohio, vị trí của Đại học Evansville và Đại học Nam Indiana
• Fort Wayne, vào miền đông bắc
• Gary, vào miền tây bắc
• Indianapolis, thủ phủ gần trung tâm địa lý của tiểu bang
• Kokomo
• Lafayette
• Thành phố Michigan và La Porte
• Muncie, vị trí của Đại học Ball State
• South Bend, vị trí của Đại học Notre Dame, và Mishawaka
• Terre Haute, vị trí của Đại học Tiểu bang Indiana và Học viện Kỹ thuật Rose-Hulman

Các thành phố ở trung tâm của khu vực tiểu đô thị (micropolitan area):

[sửa] Múi giờ

Bản đồ các múi giờ được áp dụng ở Hoa Kỳ, với Indiana được tô đậm do mới bắt đầu áp dụng quy ước giờ mùa hè cả tiểu bang gần đây.

Trước năm 2006, phần lớn của Indiana chưa áp dụng quy ước giờ mùa hè (DST). Tuy nhiên, một số quận ở tiểu bang này, nhất là Floyd, Clark, và Harrison gần Louisville, Kentucky, và hai quận Ohio và Dearborn gần Cincinnati, Ohio, vẫn áp dụng quy ước giờ mùa hè không chính thức và bất hợp pháp theo tục lệ địa phương.

Ngoài ra, các quận Lake, Porter, LaPorte, Newton, và Jasper ở miền tây bắc và các quận Gibson, Posey, Vanderburgh, Warrick, và Spencer ở miền tây nam thuộc về giờ Trung Mỹ nên họ áp dụng quy ước giờ mùa hè.

Vì những người ở tiểu bang khác vị lẫn lộn hễ khi thăm Indiana, chính phủ tiểu bang thông qua một đạo luật [1] vào năm 2005, bắt đầu áp dụng quy ước giờ mùa hè ở cả tiểu bang, bắt đầu từ tháng 4 năm 2006.

Vào ngày 2 tháng 4 năm 2006, Bộ Vận tải Hoa Kỳ bắt đầu áp dụng giờ Trung Mỹ ở các quận Starke, Pulaski, Knox, Daviess, Martin, Pike, Dubois, và Perry, nhưng các quận Martin, Dubois, Daviess, và Knox đã biểu quyết áp dụng giờ Đông Mỹ không chính thức và yêu cầu trở lại múi giờ đó chính thức, trong khi những người ở Quận Pulaski vẫn sử dụng giờ Đông Mỹ không chính thức, họ gọi giờ đó là "giờ thương mại". [2][3][4]

[sửa] Lịch sử

Vùng Indiana đã được người đến ở mãi trước thời Văn hóa Hopewell (vào khoảng 100–400 SCN). Nó là một phần của văn hóa Mississippi từ khoảng năm 1000 đến kết thúc truyền thống của văn hóa Mississippi, khi gặp người Âu Châu. Các nhóm thổ dân chính ở vùng này vào lúc đó là Miami và Shawnee. Đất này bị Pháp đòi quyền cho Tân Pháp vào thế kỷ 17, được sang tay Vương quốc Anh là một phần của hiệp ước vào cuối Chiến tranh Pháp và người Do đỏ, và được sang tay Hoa Kỳ sau Cách mạng Mỹ. Gần sau đó, nó được trở thành một phần của Lãnh thổ Tây Bắc, sau đó được chia thành Lãnh thổ Indiana và gia nhập Liên bang vào năm 1816 là tiểu bang thứ 19.

[sửa] Liên kết ngoài

   

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và tài liệu khác về:

Indiana

   

Wikisource có văn bản nguồn gốc Anh ngữ có liên quan với bài này:

Hiến pháp Indiana năm 1816

• accessIndiana – chính phủ tiểu bang Indiana (tiếng Anh)
• IndianaWiki – wiki về tiểu bang Indiana (tiếng Anh)
• Bản đồ múi giờ Indiana mới – Phòng Thương mại Indiana (PDF; tiếng Anh; được cập nhật ngày 2 tháng 4 năm 2006)