James Dean
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
James Dean (1931 - 1955) là ngôi sao điện ảnh huyền thoại người Mỹ. Chỉ nổi danh với ba bộ phim kinh điển và mất vì tại nạn xe hơi khi mới 24 tuổi, James Dean là một trong những thần tượng lớn của giới trẻ Mỹ và thế giới.
Mục lục |
[sửa] Tuổi thơ
James Dean sinh lúc 2h sáng ngày 8 tháng 2 năm 1931 tại Marion, Indiana. Sáu năm sau khi cha James bỏ việc ở trang trại để trở thành nha sĩ, gia đình James chuyển đến sống ở Santa Monica, California. James Dean vào học ở trường Brentwood Public School, tới khi mẹ anh chết năm 1940 bởi bệnh ung thư vú.
James được gửi đến Fairmount, Indiana sống cùng cô chú là Ortense Winslow và Marcus. Tại trường học, James bắt đầu tham gia sân khấu và chơi bóng rổ, nhưng chiều cao 1,72 m của anh đã không cho anh trở thành một cầu thủ tốt. Sau khi đạt được bằng năm 1949, James rời Fairmount để tới Los Angeles sống cùng cha và người mẹ kế.
Anh vào trường Santa Monica rồi trường Sigma Nu. Sau đó anh chuyển đến Đại học California tại Los Angeles (UCLA). Thời kỳ này James thực sự bước chân vào sân khấu, mặc dù gặp phải sự phản đối của cha. Anh bỏ nhà tới sống cùng một người bạn.
[sửa] Điện ảnh
James bắt đầu sự nghiệp điện ảnh bằng một vai diễn quảng cáo cho Pepsi Cola. Anh quyết định rời bỏ trường đại học để theo đuổi đam mê của mình. Anh xuất hiện trong nhiều sê ri phim truyền hình: Kraft Television Theater, Studio One, Lux Video Theatre, Danger, Robert Montgomery Presents và General Electric Theater. Anh cũng đóng trong một vài vở kịch của André Gide, người đã đưa anh đến với điện ảnh.
James Dean tham gia một vài phim nhỏ nhưng không được chú ý tới. Nhưng năm 1955, với vai diễn Cal Trask trong bộ phim Phía đông vườn Địa đàng (East of Eden), anh được đề cử giải Oscar cho vai nam chính xuất sắc nhất. Bộ phim đưa tên tuổi của James lên vị trí của một siêu sao.
Tiếp đó, anh đóng vai Jim Stark trong bộ phim Rebel Without a Cause (1955) cùng Natalie Wood. Vai diễn thanh niên nổi loạn đó tiếp tục khẳng định tài năng của James Dean.
Năm 1956, James Dean tham gia Giant cùng Elizabeth Taylor. Đó là bộ phim cuối cùng và đem lại cho James đề cử Oscar lần thứ hai.
[sửa] Tử nạn
Ngày 30 tháng 9 năm 1955, sau 4 giờ chạy, chiếc Porsche 550 Spyder của James Dean cùng một người thợ máy, Rolf Wutherich, đi ngang qua Cholame, một thành phố nhỏ ở California. Vào thời điểm đó, một sinh viên trẻ, Donald Turnuspeed, tới đường số 41. James Dean trên đường US Highway 466. Donald Turnuspeed dành quyền ưu tiên và James có gắng quay tai lái nhưng không được. Xảy ra va chạm, hai chiếc xe đâm vào nhau. Đội cứu hộ đến ngay sau đó, hai cảnh sát đã chứng kiến cảnh đó. Rolf Wutherich bị văng ra khỏi xe ô tô nhưng chỉ bị thương nhẹ. Sinh viên Donald Turnuspeed cũng vô sự với vài vết bầm tím. Còn James Dean chết ngay lập tức, đó là lúc 17 giờ 59.
Trái với lời nói của mọi người, James không hề chạy xe quá nhanh, vận tốc chỉ 88 km/h, Donald Turnuspeed mới là người chạy quá tốc độ. Khi đó James Dean vừa mới quay xong bộ phim Giant, trớ trêu là trong điều khoản hợp đồng làm phim, có một điều khoản cấm anh chạy xe trong thời gian quay.
Hiện nay James Dean được chôn cất ở Park Cemetery, Fairmount. Người sinh viên gây ra tai nạn chết vào năm 1995 vì bệnh ung thư.
[sửa] Di sản
James Dean là một trong năm diễn viên được đề cử giải Oscar cho diễn viên xuất sắc nhất ngay cho vai diễn đầu tiên. Và anh là người duy nhất sau khi chết nhận được hai đề cử này.
Dễ dàng thành công trong sự nghiệp nhưng James lại là người bất hạnh trong tình yêu. James yêu say đắm Pier Angeli và họ đã lên kế hoạch làm đám cưới nhưng mẹ của Angeli không tán thành vì Dean không phải người Công giáo. Bà buộc Pier phải kết hôn với Vic Damone. Trước khi làm đám cưới, Pier đã viết rằng: James Dean là người đàn ông duy nhất mà cô thực sự yêu.
Chỉ với ba vai diễn, James Dean đã trở thành một diễn viên huyền thoại. Lối diễn xuất mới mẻ và đầy lo âu của anh hoàn toàn mới lạ đối với điện ảnh và chứng tỏ một tài năng lớn. Anh là đại diện của một thế hệ thanh niên sau chiến tranh, nổi loạn và cô đơn. Qua đời vào năm 24 tuổi, giữ mãi hình ảnh tuổi thanh xuân, James Dean là một trong những thần tượng lớn nhất của điện ảnh.
[sửa] Chiếc Porsche 550 Spyder
Vào năm 1955, James Dean mua được một trong 90 chiếc Porsche 550 Spyder, và anh đặt biệt danh cho nó là "Đứa con hoang nhỏ" (Little Bastard"). Sau khi James Dean, chiếc xe trở nên nổi tiếng. Nó không chỉ giết chết James Dean mà còn một vài người nữa trong những năm sau đó.
Rất nhiều người tin là chiếc xe đó bị mang một lời nguyền. Georges Barris, người mua lại chiếc xe với giá 2500 đô la và sửa chữa lại, một thời gian sau bị gãy chân.
Một thời gian sau, Georges Barris bán lại động cơ cho hai nhà vật lý Troy McHenry và William Eschrid. Và hai người đó, một người bị đã chết trong khi lái xe, đâm vào một gốc cây. Người kia bị thương nặng trong một lần tai nạn, chiếc xe bay ra khỏi đường.
Deux jeunes essayent de voler la voiture, mais l'un d'eux en prenant le volant de la Porsche, s'ouvre le bras à cause d'un morceau de métal déchiqueté. Plus tard, un autre homme est blessé en essayant de voler le siège du conducteur couvert de sang. Enfin, Barris décide de cacher la voiture, qui est récupérée par la California Highway Patrol pour l'exposer à titre d'exemple sur les accidents de la route.
La première exposition a connu un désastre: en effet, un incendie se déclare dans le local et seule la voiture en sort indemne. La deuxième, dans un lycée, a une autre conséquence, la voiture tombe et casse la jambe d'un étudiant. Sur la voie menant à Salinas, le camion qui transporte le véhicule, a un accident et le conducteur est blessé, uniquement à cause de la Porsche. A deux autres occasions, la voiture s'est 'échappée' des camions sans causer d'accidents graves, mais en brisant le pare-brise d'un véhicule.
Finalement en 1959, ce fût la dernière exposition de la voiture en onze pièces, car en 1960, elle disparût mystérieusement avec le camion dans laquelle elle était. On n'a plus jamais revu "Little Bastard".
[sửa] Những phim tham gia
[sửa] Điện ảnh
- Fixed Bayonets (1951). Chưa xác thực
- Sailor Beware (1952). Chưa xác thực
- Has Anybody Seen My Gal? (1952). Chưa xác thực
- Phía đông vườn địa đàng, (East of Eden, 1955)
- Rebel Without a Cause (1955)
- Giant (1956)
[sửa] Sân khấu
Broadway
- See the Jaguar, (1952)
- The Immoralist (1954) - based on the book by Andre Gide
Ngoài Broadway
- The Metamorphosis (1952) - based on the novella by Franz Kafka
- The Scarecrow (1954)
- Women of Trachis (1954) - translation by Ezra Pound
[sửa] Truyền hình
- Father Peyton's Family Theatre, "Hill Number One" (25 tháng 3 1951)
- The Web, "Sleeping Dogs" (20 tháng 2 1952)
- Studio One, "Ten Thousand Horses Singing" (3 tháng 3 1952)
- Lux Video Theater, "The Foggy, Foggy Dew" (17 tháng 3 1952)
- Kraft Television Theater, "Prologue to Glory" (21 tháng 5 1952)
- Studio One, "Abraham Lincoln" (26 tháng 5 1952)
- Hallmark Hall of Fame, "Forgotten Children" (2 tháng 6 1952)
- The Kate Smith Show, "Hounds of Heaven" (15 tháng 1 1953)
- Treasury Men In Action, "The Case of the Watchful Dog" (29 tháng 2 1953)
- You Are There, "The Capture of Jesse James" (8 tháng 2 1953)
- Danger, "No Room" (14 tháng 5 1953)
- Treasury Men In Action, "The Case of the Sawed-Off Shotgun" (16 tháng 4 1953)
- Tales of Tomorrow, "The Evil Within" (1 tháng 5 1953)
- Campbell Soundstage, "Something For An Empty Briefcase" (17 tháng 7 1953)
- Studio One Summer Theater, "Sentence of Death" (17 tháng 8 1953)
- Danger, "Death Is My Neighbor" (25 tháng 8 1953)
- The Big Story, "Rex Newman, Reporter for the Globe and News" (11 tháng 9 1953)
- Omnibus, "Glory In Flower"]] (4 tháng 10 1953)
- Kraft Television Theater, "Keep Our Honor Bright" (14 tháng 10 1953)
- Campbell Soundstage, "Life Sentence" (16 tháng 10 1953)
- Kraft Television Theater, "A Long Time Till Dawn" (1 tháng 11 1953)
- Armstrong Circle Theater, "The Bells of Cockaigne" (17 tháng 11 1953)
- Robert Montgomery Presents the Johnson's Wax Program, "Harvest" (23 tháng 11 1953)
- Danger, "The Little Women" (30 tháng 3 1954)
- Philco TV Playhouse, "Run Like A Thief" (5 tháng 9 1954)
- Danger, "Padlocks" (9 tháng 11 1954)
- General Electric Theater, "I'm A Fool" (14 tháng 11 1954)
- General Electric Theater, "The Dark, Dark Hour" (12 tháng 12 1954)
- U.S. Steel Hour, "The Thief" (4 tháng 11 1955)
- Lux Video Theatre, "The Life of Emile Zola" (10 tháng 3 1955)
- Schlitz Playhouse of Stars, "The Unlighted Road" (6 tháng 3 1955)
[sửa] Xem thêm
- Marilyn Monroe
- Kurt Cobain
- Lý Tiểu Long
[sửa] Liên kết ngoài
- James Dean Tranh chính thức của James Dean.
- James Dean ở Internet Movie Database
- JamesDeanArchives.com
- James Dean Gallery, Indiana
