Teleskop
From Wikipedia
Teleskop je optička sprava koja uz pomoč leće i / ili ogledala omugučava osmatranje i oslikavanje udaljenih astronomskih objekata. Riječ teleskop ima svoje porijeklo u grčkoj riječi telesko'pos što znači gledanje u daljinu.
Sadržaj/Садржај |
[edit] Historija
Prvi teleskop je napravljen od strane Galileo Galileja u 1609 godini, pošto je došao na ideju da bih se novi holandski izum – dvogled mogao koristiti za osmatranje nebeskih tijela. Sam Galileo je koristio isprva riječ „perspicillum“ da bih kasnije počeo koristiti termine „telescopium“ na latinskom i „telescopio“ na talijanskom. Srpskohrvatska riječ za ovaj izum vuče svoje porijeklo iz Galileovih gore navedenih riječi.
Kasnije Johannes Kepler poboljšava Galileov teleskop korištenjem duplih leći. On takođe objašnjava principe na kojima teleskop radi u svojoj knjizi „Astronomiae Pars Optica and Dioptrice“
[edit] Postolje
Montiranje teleskopa na postolje se vrši na dva osnovna načina – ekvatorijalno i azimutalno. Večina jednostavnijih teleskopa se montira ekvatorijalno zbog lakšeg kompenziranje zemljine rotacije.
[edit] Refraktori i reflektori
Postoje dvije glavne vrste teleskopa – refraktori i reflektori. U refraktorima slika nastaje refrakcijom svjetlosti na površinama leći dok kod reflektora slika nastaje odbijanjem od ogledala unutar teleskopa. Među amaterima u čestoj je upotrebi Newtonov teleskop koji je jedna vrsta reflektora.
[edit] Najpoznatiji teleskopi u svijetu danas
- Svemirski teleskop Hubble je teleskop koji si nalazi u orbiti oko Zemlje. Plasiranjem ovog teleskopa van zemljine atmosfere izbjegnute su atmosferske smetnje koje stvaraju velike neprilike za sve teleskope koji se nalaze na površini naše planete. Hubble se primarno koriste za osmatranje nebeskih objekata u infra-crvenom i ultra-ljubičastom spektrumu.
- VLT (Very Large Telescope) ili prevedeno na srpskohrvatski Veoma Veliki Teleskop je teleskop Evropske Južne Observatorije (European Southern Observatory, ESO) i smješten je u pustinji Atacama u Čileu. Razlog za ovakvu lokaciju su izvrsne vremenske prilike u ovoj pustinji. Teleskop se sastoji od četri ogledala promjera 8 metara koja su uvezana uz pomoć računara i mogu se koristiti zajedno za osmatranje istih nebeskih objekata.
- Keck teleskopi na ugašenom vulkanu Mauna Kai na Havajima su jedni od največih teleskopa na svijetu. Prvi je počeo sa svojim radom 1993 godine a drugi 1996 godine.
[edit] Vidi takođe
- Dvogled
- Lupa
- Mikroskop
