Opština Zubin Potok

From Wikipedia

Jezero Gazivode kod sela Špilje

Zubin Potok je najzapadnija od tri opštine sa većinskim srpskim stanovništvom na severu Kosova i Metohije. Površina joj je 335 kilometara kvadratnih i obuhvata 64 sela, od kojih su neka daleko u planini i teško pristupačna zimi. Broj katastarskih opština je 28, a procenat poljoprivredne površine je 30,3. Reka Ibar protiče sredinom opštine od zapada ka istoku, i na njoj se nalazi i veštačko jezero Gazivode, dugo 35 kilometara. Ova opština je jedna od najmlađih u Srbiji i nastala je krajem 1980-ih godina. Pre toga je postojala sve do 1965. godine u današnjim granicama, kada je ukinuta i pripojena opštini Kosovska Mitrovica

Image:Opstina zubin potok.JPG

Opština Zubin Potok

[edit] Demografija

Većinu stanovništva u opštini čine Srbi, poznati i kao Kolašinci. Drugi veliki etnos u opštini čine Albanci i žive samo u jednom selu u opštini Čabri. Ovo selo je povezano sa ostalim albanskim mestima magistralnim putem koji ide ka Kosovskoj Mitrovici, mada deo tog puta prolazi kroz srpsko selo Zupče. Popis stanovništva na Kosovu i Metohiji koji je poslednji obavljen bio je 1991. godine, a i on nije potpun zbog bojkota od strane Albanaca, pa je broj Albanaca procenjen. Tada je u opštini Zubin Potok zvanično popisano 8.479 stanovnika od kojih je 6.282 (74.1%) Srba i 2.079 (24.5%) Albanaca. Populacija opštine je procenjena 1999. godine na 12.000 stanovnika. U bombardovanju Srbije stanovništvo albanskog sela Čabre je izbeglo, ali se kasnije oko 700 stanovnika vratilo. Sada je registrovano oko 1.500 stanovnika u tom selu, međutim u taj broj su uračunata i lica koja ne žive u selu već su i dalje nastanjeni u Kosovskoj Mitrovici. Oko 3.000 interno raseljenih lica koji su većinom Srbi se doselilo u opštinu posle proleća 1999. godine. Veći broj tog stanovništva živi u privatnom smeštaju, ali u opštini postoje i tri kolektivna smeštaja u kojima živi 220 izbeglica od kojih su neki i izbaglice iz Hrvatske.

Broj stanovnika po popisima
Naselje	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.
Babiće	86	92	88	96	34	21
Babudovica	66	80	81	51	37	30
Banja	102	166	197	177	124	85
Bojnoviće	33	59	65	59	28	24
Brnjak	531	560	550	472	272	207
Bube	191	209	226	190	109	68
Burlate	81	92	89	85	97	75
Velika Kaludra	117	135	151	85	66	38
Velji Breg	336	302	300	240	425	462
Vitakovo	118	63	60	61	55	31
Vojmisliće	217	252	264	224	134	62
Vrba	74	73	67	41	28	55
Vukojeviće	83	91	89	79	44	47
Vukosavljeviće	91	99	117	102	53	19
Gazivode	112	119	111	99	136	142
Gornje Varage	95	86	78	69	45	30
Gornji Jasenovik	81	93	86	99	71	55
Gornji Strmac	192	209	222	193	127	79
Dobroševina	109	112	133	108	84	85
Donje Varage	271	282	293	274	312	267
Donji Jasenovik	258	260	253	197	300	378
Dragalica	78	81	97	97	84	81
Drainoviće	28	26	10	18	11	0
Dren	336	386	384	307	198	135
Žarevi	47	40	45	45	36	21
Zagrađe	23	27	26	25	28	16
Zagulje	105	118	125	90	54	42
Zečeviće	87	132	134	112	57	35
Zubin Potok	160	174	239	393	791	2.033
Zupče	437	500	518	507	542	532
Jabuka	190	199	230	207	130	88
Jagnjenica	193	230	232	183	134	87
Junake	135	152	117	86	26	17
Kijevce	23	35	35	30	15	0
Klečke	40	64	77	68	48	30
Kobilja Glava	88	80	80	72	38	27
Kovače	65	84	118	143	41	37
Kozarevo	115	115	108	76	37	16
Kopiloviće	...	...	...	...	...	61
Krligate	142	140	121	75	33	11
Ledenik	27	32	34	25	16	17
Lučka Reka	465	377	406	368	251	151
Mala Kaludra	48	57	51	32	24	22
Međeđi Potok	103	166	168	178	162	78
Oklace	410	429	449	418	264	166
Padine	179	179	176	89	48	41
Paruci	61	59	68	45	17	9
Prevlak	155	158	139	123	94	79
Prelez	85	105	119	111	107	102
Preseka	97	110	123	133	102	65
Pridvorica	229	266	257	222	176	148
Rančiće	38	47	32	23	23	18
Rezala	171	256	292	264	49	22
Rujište	179	199	209	138	88	62
Tušiće	224	259	251	181	136	49
Ugljare	224	252	239	265	287	312
Crepulja	237	256	223	192	141	106
Čabra	450	520	536	650	775	1.187
Čečevo	254	273	267	210	186	117
Češanoviće	106	128	130	98	63	34
Čitluk	117	130	144	131	121	132
Šipovo	82	105	91	67	36	15
Štuoce	25	23	22	18	31	18
UKUPNO	9.502	10.403	10.642	9.516	8.081	8.479

Etničke struktura po godinama:

1991. godina:
- UKUPNO 8.700
- Srbi 7.750 (89,1%)
- Albanci 850 (9,8%)

1999. godina:
- UKUPNO 12.000
- Srbi 11.000 (91,7%)
- Albanci 850 (7,1%)

2006. godina:
- UKUPNO 14.900
- Srbi 14.000 (93,9%)
- Albanci 800 (5,4%)

[edit] Religija

Preko 90 % stanovništva je Srpske pravoslavne vere. Religiozna osećanja su jaka jer vera drži na okupu zajednicu Kolašinaca. Glavno religijsko mesto je manastir Duboki Potok. Deo stanovništva je muslimanske vere u selu Čabra za koje dolazi imam iz susednog sela Košutova. U opštini postoji 16 Srpskih pravoslavnih crkava, od kojih su 6 iz XIV i XV veka. Spisak hramova Srpske pravoslavne crkve:

Hram Sv. Lazara, iz 14. veka u selu Banje
Hram Sv. Nedelje, iz 13. veka (uništen 1941.) u selu Brnjak
Hram Sv. Paraskeve, iz 15.veka (obnovljen u 17. veku) u selu Crepulja
Manastir Duboki Potok, iz 14. veka
Hram u Jabuci, iz 1455. godine (obnovljen 1777. godine) u selu Jabuka
Hram Device Marije, iz 14.veka, uništen u 16. veku, nedavno obnovljen, u selu Jagnjenica
2 Pravoslavne crkve u Lučkoj Rijeci, obe iz 1762. godine.
Hram Jovana Krstitelja, iz 14. veka uništen u 17. veku, obnovljen 1912. godine u selu Gornje Varage
Hram Sv. Trojstva, u gradu Zubinom Potoku (novoizgrađen hram)
Pravoslavna crkva, iz 1990. godine u selu Zupče

[edit] Politika i privreda

Opštinski parlament ima 17 odbornika, od kojih su dva iz albanskih partija. Najjače političke stranke su Demokratska stranka Srbije sa 8 odbornika i Socijalisti Kolašina.

Opština Zubin Potok je oduvek bila poljoprivredno područje, sa vrlo malo industrijskih postrojenja. Veća postrojenja su Simpo, fabrika Ivo Lola Ribar, Kolašin Prevoz, Javor, Grade...

Glavna saobraćajna veza je pravac M-20 kao deo Jadranske Magistrale i prolazi sredinom opštine paralelno sa jezerom i rekom Ibar. U telekomunikacijama se koriste mobilne mreže Srbije koje vrlo dobro povezuju udaljena sela i oko 90% površine opštine je prekriveno signalom mreže, kao i fiksna telefonija.

U opštini postoji Dom Zdravlja i 7 ambulanta koje se nalaze u selima (jedna je u Albanskom selu Čabra).

Postoje 4 osnovne škole, 3 na srpskom jeziku i jedna na albanskom jeziku u selu Čabra. Postoji i jedna srednja škola i obdanište. Od septembra 2002. godine je sedište Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Prištini prebačeno u Zubin Potok, tako da je opština dobila i visokoškolsku ustanovu.